Vầng trăng dâng đĩa mật trên vùng đất Khe Giao
Tôi có mặt ở Khe Giao - một vùng đất chất chứa nhiều kỷ niệm. Nơi đây thuộc xã Sơn Lộc, nay là một phần của xã Xuân Lộc mới (theo đơn vị hành chính tỉnh Hà Tĩnh sau ngày 1/7/2025), nằm trên tuyến đường 15A huyết mạch - một con đường từng đóng vai trò sống còn trong kháng chiến chống Mỹ ác liệt. Trong đầu tôi bất chợt vang lên câu hát thân thương: 'Đường Đồng Lộc, đường Khe Giao, đường Lam Hồng, Đèo Ngang, Linh Cảm...' (Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh - nhạc Nguyễn Văn Tý).

Chủ nhiệm HTX Tâm An, Nguyễn Văn Hiên giới thiệu với tác giả sản phẩm mật ong
Khởi sắc từ những tổ ong mật
Nguyễn Văn Kiên, Chủ nhiệm Hợp tác xã Nông lâm nghiệp Dịch vụ Tâm An (gọi tắt là HTX Tâm An), đón tôi tại cửa hàng giới thiệu sản phẩm đặt gần cầu Đông Bụt trên đường 15A. Anh chia sẻ, HTX Tâm An được thành lập vào cuối năm 2021 với mục tiêu kết nối người dân, mở rộng quy mô nuôi ong, nâng cao giá trị sản phẩm và xây dựng thương hiệu mật ong địa phương.
Thời gian qua, ong mật đã trở thành “chiếc phao cứu sinh” giúp cải thiện kinh tế cho nhiều hộ dân nơi đây. Từ nghề nuôi ong lấy mật, người dân Khe Giao dần hình thành tư duy sản xuất hiện đại, thay đổi cách tiếp cận với nông nghiệp bền vững.
Hiện nay, HTX Tâm An có 10 thành viên, là 10 hộ gia đình cùng tham gia dự án nuôi ong. Với lợi thế vườn rộng, nhiều cây ăn quả, các hộ nuôi ong thuận tiện trong việc chăm sóc đàn ong. “Nghề nuôi ong lấy mật đầu tư không nhiều, công việc không quá vất vả nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ và am hiểu tập tính của ong. Nếu làm đúng kỹ thuật, hiệu quả mang lại rất tốt”, anh Kiên chia sẻ.
HTX đã đầu tư xây dựng bộ nhận diện thương hiệu “Mật ong Tâm An”, tham gia chương trình OCOP và đưa sản phẩm ra thị trường với bao bì đẹp mắt, tem truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Nhìn vào gian hàng trưng bày, những chai mật ong vàng óng ánh, tôi ấn tượng bởi sự chuyên nghiệp và hấp dẫn của sản phẩm mang thương hiệu Tâm An.
Ông Nguyễn Hữu Tường, một trong 10 hộ thành viên HTX, cho biết: “Trước đây nuôi ong theo kiểu bẫy ong tự nhiên, nhưng do không có kỹ thuật nên ong thường bỏ đi sau vài lần lấy mật. Nay được tập huấn bài bản, chất lượng mật cải thiện rõ rệt, bán được giá cao hơn”. Gia đình ông hiện có 50 đàn ong. Mỗi năm thu hoạch 6 - 7 tấn mật, giá bán dao động 300.000 - 350.000 đồng/lít, mang lại nguồn thu ổn định.
Cán bộ khuyến nông địa phương thường xuyên hỗ trợ kỹ thuật, từ khâu chọn vị trí đặt tổ, cách dựng giá đỡ đến chăm sóc, thu hoạch và dưỡng đàn khi thiếu nguồn hoa. “Thực nghiệm đầu bờ” và hướng dẫn trực tiếp tại nhà đã giúp người dân thay đổi tư duy, nâng cao hiệu quả rõ rệt.
Vươn lên từ nông nghiệp sạch
Chia tay HTX Tâm An, tôi cùng ông Thân Văn Vỵ - Chủ tịch UBND xã Sơn Lộc đến thăm gia đình ông Nguyễn Hải ở thôn Khe Giao, dưới chân núi Đình Rinh. Vừa thấy chúng tôi, ông Hải vui vẻ đón tiếp như người thân lâu ngày trở về. Trên chiếc bàn tre, ấm chè vừa om tỏa hương thơm, ông Hải kể: ngoài trồng lúa, gia đình còn nuôi lợn và vịt.
Sở hữu diện tích đất và mặt nước thuận lợi, lại được chính quyền đầu tư hạ tầng trong thời gian qua, ông Hải mạnh dạn mở rộng quy mô chăn nuôi. Hiện gia đình ông có hơn 100 con lợn, 500 con vịt - một con số không nhỏ đối với hộ gia đình ở nông thôn.

Ông Hải và đàn vịt nhà
Ngồi bên cạnh là anh Nguyễn Anh Quân - con trai cả của ông Hải. Tốt nghiệp THPT, thay vì rời quê lập nghiệp, anh quyết định gắn bó với mảnh đất quê hương. Anh Quân đầu tư chuồng trại hiện đại, mỗi năm nuôi 4 lứa lợn, mỗi lứa khoảng 100 con. Thu nhập hàng năm từ chăn nuôi đạt khoảng 1 tỷ đồng, sau khi trừ chi phí, lãi ròng 300 triệu đồng.
“Sản xuất phải sạch từ trong chuồng”, anh Quân khẳng định. Anh tự thiết kế quy trình nuôi lợn khoa học: từ rèn luyện thói quen ăn uống, tắm rửa cho đàn lợn trong tuần đầu khi nhập giống, đến sử dụng nguồn thức ăn đảm bảo từ nhà máy. Đặc biệt, anh còn áp dụng mô hình “cho lợn nghe nhạc”. Mỗi ngày, vào giờ cho ăn, một bản nhạc trữ tình nhẹ nhàng vang lên trong chuồng, tạo môi trường thân thiện giúp đàn lợn ăn ngon, ngủ sâu, phát triển nhanh. Nhờ phương pháp này, thời gian xuất chuồng rút ngắn 10–15 ngày so với lợn nuôi thông thường.
Anh Quân đưa tôi đi tham quan chuồng trại. Đàn lợn mập mạp, sạch sẽ nằm nghỉ trên nền chuồng thoáng mát. Mùi hôi gần như không còn. Anh thực hành ngay quy trình cho ăn, tắm rửa, mở nhạc cho tôi chứng kiến. Tôi nhận ra rằng, người nông dân hôm nay không chỉ cần cù mà còn cần tri thức - họ cần có kỹ năng, hiểu biết và sáng tạo để làm nông nghiệp bền vững.

Tác giả bên đàn lợn của nhà anh Quân
Nông thôn mới kiểu mẫu từ những điều giản dị
Rời khu chuồng trại, chúng tôi đi ngang khu vườn đang được ông Hải cải tạo. Trên lối đi lát gạch sạch sẽ, những luống rau xanh tươi tốt chứng minh cho nếp sống thân thiện môi trường, nông nghiệp xanh đang lan tỏa trong từng nếp nhà.
Ra đến đầu ngõ, ông Hải bất chợt vỗ tay gọi lũ vịt. Từ dưới ao, hàng trăm con vịt nối đuôi nhau chạy về trong tiếng quạc rộn ràng. Một hình ảnh quá đỗi yên bình và no đủ giữa vùng quê Trà Sơn.
Bí thư Đảng ủy xã Sơn Lộc - ông Đặng Quang Kiệm chia sẻ, địa phương có ít đất sản xuất nông nghiệp nên đã chuyển hướng sang phát triển thương mại dịch vụ. Hiện toàn xã không còn hộ nghèo. Các thôn đều đạt chuẩn Nông thôn mới, riêng thôn Khe Giao đã đạt tiêu chí Nông thôn mới kiểu mẫu.
Trên tuyến đường 15A, 15B huyền thoại, người dân Sơn Lộc hôm nay đang viết nên những chương mới - hiện đại, tươi sáng - từ chính bàn tay lao động cần cù và khối óc đổi mới sáng tạo.
Nguồn VHPT: https://vanhoavaphattrien.vn/vang-trang-dang-dia-mat-tren-vung-dat-khe-giao-a29308.html