'Vành đai pháo đài' chịu áp lực nghẹt thở: Nga thọc sườn bao vây, Ukraine lo vỡ trận

Các lực lượng vũ trang Ukraine nhiều khả năng sẽ phải đối mặt với một thử thách khắc nghiệt khác trong mùa thu khi Nga tăng cường chiến dịch tấn công nhằm giành quyền kiểm soát toàn bộ khu vực phía đông, nơi từng là trung tâm công nghiệp của Ukraine.

Nga tấn công dữ dội vành đai pháo đài của Ukraine. Ảnh: TASS

“Vành đai pháo đài” chịu áp lực nghẹt thở

Nga hiện kiểm soát khoảng 70% khu vực Donetsk. Trong khi đó, lực lượng Ukraine đã bị đẩy lùi về chuỗi bốn thành phố mà các nhà phân tích gọi là "vành đai pháo đài", nơi họ đã củng cố tuyến phòng thủ trong nhiều năm.

Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt nhân lực, trang bị và quản lý lỏng lẻo đang khiến Ukraine gặp nhiều khó khăn khi chống lại áp lực không ngừng nghỉ của Nga. Trong bối cảnh cuộc xung đột ngày càng leo thang bất chấp những nỗ lực thúc đẩy hòa bình do Mỹ dẫn đầu trong nhiều tháng, các nhà phân tích cho rằng Ukraine khó đương đầu với những cuộc tấn công mạnh mẽ mà Nga thực hiện nhằm chiếm giữ những thành phố cuối cùng trong khu vực do Kiev kiểm soát.

Theo giới phân tích và một số sĩ quan Ukraine, Nga nhiều khả năng sẽ hạn chế tham gia vào trận chiến đô thị kéo dài và tránh những cuộc giao tranh hao người tốn của như cuộc tấn công Bakhmut - vốn kéo dài hàng tháng trời, gây tổn thất nặng nề cho cả hai bên.

“Sau Bakhmut và Chasiv Yar, Nga hiểu rõ rằng, việc giao tranh tại các thành phố không có lợi cho họ bởi tổn thất có thể rất lớn”, Đại tá Pavlo Yurchuk, chỉ huy lực lượng đang bảo vệ một thành phố nhỏ ở đầu phía bắc của vành đai pháo đài cho biết.

Để bao vây các thành phố, lực lượng Nga thường tấn công từ hai bên sườn và sử dụng chiến thuật xâm nhập, đưa các nhóm nhỏ binh sĩ vượt qua những kẽ hở trong tuyến phòng thủ của Ukraine. Một số nhóm đã đạt thành công về mặt chiến thuật, luồn lách ra phía sau tiền tuyến, ẩn nấp trong các hàng cây hoặc tầng hầm, đôi khi chiếm giữ các vị trí bị bỏ hoang hoặc cắt đứt các tuyến đường tiếp tế của đối phương. Tuy vậy, chiến thuật này cũng có những rủi ro nhất định.

Đại tá Yurchuk nói: “Họ chỉ đạt được một số thành công về mặt chiến thuật, chứ không phải chiến lược. Chiến thuật này diễn ra rất chậm và không giải quyết được nhiệm vụ bao vây hoặc kiểm soát các khu định cư lớn”.

Máy bay không người lái và bom lượn cũng đóng một vai trò quan trọng giúp Nga tấn công quân đội và hàng tiếp tế của đối phương đang hướng ra tiền tuyến, thậm chí làm suy yếu các cứ điểm của Ukraine mà không cần giao tranh trực diện.

Vào mùa hè, Nga đã tăng cường các cuộc tấn công ở phía bắc và phía nam vành đai Donetsk. Các sĩ quan Ukraine suy đoán Moscow muốn cắt đứt các tuyến đường tiếp tế và bao vây các thành phố trong khu vực thay vì tấn công trực diện. Donetsk - một trong bốn khu vực mà Nga sáp nhập vào năm 2022 đã trở thành tâm điểm của cuộc giao tranh kể từ khi xung đột nổ ra.

Ở phía Bắc Donestk, Lữ đoàn 63 của Ukraine đang nỗ lực chiến đấu để giữ vững thị trấn Lyman, một trung tâm hậu cần quan trọng trên đường đến Sloviansk.

Lyman có mạng lưới đường sắt kết nối, hàng chục tầng hầm và hầm trú bom, cơ sở hạ tầng vững chắc cùng những tòa nhà kiên cố, nơi có thể thiết lập các sở chỉ huy hoặc kho tiếp tế. Nga kiểm soát thị trấn này ngay trong năm đầu tiên của cuộc xung đột nhưng sau đó Ukraine giành lại trong cuộc phản công chớp nhoáng vào mùa thu năm 2022.

Ông Yurchuk cho rằng, nếu Nga một lần nữa giành được Lyman, họ có thể tận dụng nơi đây để tập hợp lực lượng và cố gắng vượt sông Siverskyi Donets – vốn được coi là chướng ngại vật tự nhiên giúp Ukraine bảo vệ Sloviansk.

Tuy nhiên, chỉ huy của Ukraine cho rằng, cuộc tấn công mới nhất của Nga có thể không hiệu quả. “Về mặt quân sự, tình hình với Nga có vẻ thuận lợi. Nhưng sau 3 năm rưỡi giao tranh, chúng tôi nhận thấy rằng, các chiến dịch đột nhập và đánh úp rộng lớn như vậy không phải là sở trường của Nga. Họ khó có khả năng kiểm soát và tiếp tế cho các đơn vị thực hiện hoạt động đó vì vậy tôi cho rằng họ sẽ thất bại”.

Ở miền Nam Donetsk, Nga đã tiến quân gần Pokrovsk, tiến sâu hơn vào thành trì phía nam của vành đai pháo đài là Kostiantynivka - nơi từng có khoảng 67.000 người sinh sống, nhưng hiện nay gần như bị bỏ hoang.

Nga tăng tốc, Ukraine lo vỡ trận

Theo giới phân tích, rất khó để dự đoán diễn biến tiếp theo của cuộc chiến. Một số ý kiến cho rằng những bước tiến của Nga có thể tạo ra sự đột phá lớn cho phép họ chiếm được phần lớn khu vực phía Đông, nhưng không loại trừ khả năng các trận chiến có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm.

Trong khi Nga đạt được những thành tựu chiến thuật, Ukraine đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng. Sự kiệt quệ và việc thiếu luân chuyển quân thường xuyên có thể làm suy yếu khả năng phòng thủ của Kiev.

“Nhân lực rõ ràng là một trong những vấn đề then chốt. Ngoài ra, còn những hạn chế về sự phân tán của lực lượng Ukraine trên chiến trường, sự kém hiệu quả trong chỉ huy và những thiếu sót trong huấn luyện, quản lý”, ông Taras Chmut, Giám đốc Quỹ Come Back Alive – tổ chức gây quỹ hơn 388 triệu USD trong thập kỷ qua để trang bị cho lực lượng Ukraine, đánh giá.

Ông Taras Chmut cho rằng, một số lữ đoàn có hàng nghìn binh sĩ nhưng chỉ có thể triển khai hàng trăm người tham chiến, một phần do bất cập trong quản lý. Đôi khi có quá nhiều binh sĩ được điều động để thực hiện cùng một nhiệm vụ trong khi những nhiệm vụ khác lại có rất ít người tham gia. “Đó là một sai sót rất khó khắc phục, cần phải bù đắp bằng công nghệ, nhân lực và việc nắm bắt điểm yếu của đối phương trên chiến trường”, ông Taras Chmut nhận định.

Nhưng theo ông Taras Chmut, những biện pháp nói trên chỉ là giải pháp tạm thời: “Xu hướng chung có vẻ bất lợi cho Ukraine. Nếu không có sự thay đổi ở hậu phương, không có công nghệ mới hay sự thay đổi về địa chính trị nào xuất hiện, thì triển vọng sẽ vẫn ảm đạm. Điều này càng kéo dài, tình hình đối với Ukraine sẽ càng trở nên tồi tệ hơn. Nếu Ukraine không được bổ sung nguồn lực mới, Nga sẽ nhanh chóng vượt trội về quân số và phương tiện”.

Nick Reynolds, nghiên cứu viên về chiến tranh trên bộ tại Viện Các Lực lượng Thống nhất Hoàng gia (RUSI) có trụ sở tại Anh cảnh báo, lực lượng Vũ trang Ukraine đã chịu áp lực rất lớn trong thời gian rất dài. Nếu vành đai pháo đài sụp đổ Kiev sẽ chịu thiệt hại lớn về mặt kinh tế và mất thêm nhiều vùng lãnh thổ. Tôi hoàn toàn không thấy dấu hiệu cho thấy quân đội Nga sẽ dừng lại ở khu vực Donetsk”.

Hồng Anh/VOV.VN Theo ABC News