Estonia cân nhắc đón tiêm kích F-35 Anh mang vũ khí hạt nhân
Estonia tuyên bố sẵn sàng cho phép Anh triển khai tiêm kích F-35A có khả năng mang bom hạt nhân, động thái có thể đẩy căng thẳng NATO – Nga lên một nấc thang mới.
Estonia là một trong những quốc gia biên cương của NATO với biên giới tiếp giáp trực tiếp với Nga, trong bối cảnh căng thẳng khu vực gia tăng, Tallinn đã đề xuất khả năng cho phép Anh triển khai các tiêm kích F-35A có khả năng mang bom hạt nhân trên lãnh thổ Estonia.
Mặc dù điều này chưa phải là quyết định cụ thể, nhưng việc công bố ý định cho thấy Estonia muốn tham gia sâu hơn vào chiến lược răn đe hạt nhân của liên minh.
Sự kiện này khá đặc biệt khi biên giới phía Đông được xem là “tiền tuyến” với Nga.
Anh hiện đã bổ sung một số F-35A vào lực lượng của mình, biến thể này khác với F-35B vốn chỉ dành cho cất cánh ngắn và hạ cánh thẳng đứng.
F-35A có thể cất và hạ cánh thông thường từ sân bay và đã được cấp giấy chứng nhận mang bom hạt nhân B61-12 theo cơ chế chia sẻ hạt nhân của NATO.
Việc sử dụng biến thể A này cho phép Anh có lựa chọn bổ sung bên cạnh lực lượng tàu ngầm hạt nhân để duy trì khả năng phản ứng hạt nhân.
Nếu F-35A Anh được bố trí tại Estonia, hành động này sẽ mang chiến lược hạt nhân của NATO lại rất gần với lãnh thổ Nga, có thể bao phủ các căn cứ quân sự quan trọng trong Vùng Quân khu Tây của Nga.
Từ góc nhìn Tallinn, đây không chỉ là một dấu hiệu ổn định vì có đồng minh ở sát biên giới, mà còn là một cam kết mạnh mẽ hơn với khả năng bảo vệ chung.
Song từ góc nhìn Moscow, bất kỳ bố trí nào như vậy sẽ bị coi là khiêu khích và có thể dẫn đến leo thang trong đối đầu chiến lược.
Mặc dù lời đề xuất của Estonia được xem như “cánh cửa luôn mở” cho đồng minh nhưng nó chưa đồng nghĩa với việc đặt bom hạt nhân trên đất Estonia.
Việc chính thức bố trí sẽ đòi hỏi sự đồng thuận giữa các thành viên NATO, cũng như xem xét hậu quả về ngoại giao và an ninh.
Việc Estonia cân nhắc bước tiến này phản ánh thay đổi lớn trong nhận thức chiến lược của các nước thành viên NATO ở vùng biên giới phía Đông.
Các quốc gia như Estonia cảm thấy cần nhiều hơn là chỉ cam kết chính trị, mà cần cả sự hiện diện thực tế về quân sự, bao gồm cả khả năng hạt nhân.
Tiêm kích tàng hình F-35A là biến thể cất hạ cánh thông thường trong gia đình F-35. Đây cũng là phiên bản duy nhất trong ba biến thể (A, B, C) đã được NATO và Mỹ chứng nhận có khả năng mang vũ khí hạt nhân chiến thuật.
Cụ thể, F-35A có thể mang bom hạt nhân dẫn đường B61-12 trong khoang vũ khí trong thân, giúp duy trì khả năng tàng hình khi làm nhiệm vụ răn đe hạt nhân.
Bom B61-12 là phiên bản hiện đại nhất của dòng B61, có khả năng điều chỉnh sức nổ từ vài kiloton đến vài chục kiloton, và có hệ thống dẫn đường chính xác.
Điều này biến F-35A trở thành mảnh ghép quan trọng trong cơ chế “chia sẻ hạt nhân” của NATO, cho phép một số đồng minh ở châu Âu có thể triển khai vũ khí hạt nhân của Mỹ dưới sự kiểm soát chung, từ đó nâng cao tính răn đe đối với các đối thủ tiềm tàng.
