Vẻ đẹp nhân văn trong nhiếp ảnh

Vừa qua, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức triển lãm và trao giải thưởng cuộc thi Ảnh nghệ thuật Việt Nam năm 2020. Huy chương vàng ở cả hai thể loại: Ảnh ý tưởng và ảnh hiện thực, đều thuộc về các ảnh đơn, bộ ảnh có chủ đề về cuộc chiến chống dịch Covid-19 với những giá trị của niềm tin, cống hiến và nhân văn cao đẹp.

Cuộc thi Ảnh nghệ thuật Việt Nam là sự kiện quan trọng của giới nhiếp ảnh tổ chức định kỳ hai năm một lần nhằm tập hợp lực lượng sáng tác, giới thiệu tới công chúng các tác phẩm xuất sắc và tổng kết, đánh giá thành quả của nhiếp ảnh Việt Nam trong hai năm 2019, 2020. Sau hơn bốn tháng phát động, Ban tổ chức nhận được 12.480 tác phẩm của 1.516 tác giả từ 63 tỉnh, thành phố cả nước gửi tham dự, với hai thể loại: Ảnh hiện thực và ảnh ý tưởng. Hội đồng nghệ thuật đã chọn 238 tác phẩm của 182 tác giả trưng bày và trao giải thưởng cho 33 tác phẩm xuất sắc, gồm: Ba Huy chương vàng cho hai ảnh đơn “Không ngừng phát triển” của Phạm Huỳnh Anh Dũng, “Ở nhà tránh dịch” của Lê Tuệ và bộ ảnh “Nhiệm vụ HVN68” của Nông Việt Linh; sáu Huy chương bạc, chín Huy chương đồng và 15 giải khuyến khích cho tác phẩm của các tác giả khác. Đánh giá về chất lượng tác phẩm cuộc thi, Hội đồng nghệ thuật cho biết, phần lớn tác phẩm phản ánh góc nhìn chân thực, đa dạng, sâu sắc và sinh động các vấn đề của cuộc sống đương đại. Ở đó, tinh thần, văn hóa Việt Nam được thể hiện rõ qua sự hòa quyện của vẻ đẹp truyền thống với hiện đại, tràn đầy khát vọng và không ngừng phát triển... Đây cũng là lần đầu, thể loại ảnh ý tưởng được đưa vào triển lãm ảnh nghệ thuật toàn quốc.

Nông Việt Linh (Hà Nội), tác giả đoạt Huy chương vàng (thể loại ảnh hiện thực) cho bộ ảnh “Nhiệm vụ HVN68” là một cái tên mới trong giới nhiếp ảnh. Anh là phóng viên Tạp chí điện tử Tri thức trực tuyến Zingnews. Bộ ảnh gây chú ý đặc biệt bởi tính thời sự và nhân văn. HVN68 là chuyến bay của Hãng hàng không Việt Nam vào vùng tâm dịch Vũ Hán (Trung Quốc) để đưa 30 công dân Việt Nam về nước giữa bối cảnh dịch Covid-19 đang lan rộng. Phi hành đoàn với 15 người trong đó có ba bác sĩ là những chiến binh dũng cảm thực hiện một nhiệm vụ đặc biệt. Tác giả ảnh, người trực tiếp ghi lại nhật ký hành trình bằng lòng nhiệt huyết, nhân hậu đã nhận được giải thưởng xứng đáng. Tác phẩm ảnh đơn đoạt Huy chương vàng (thể loại ảnh ý tưởng) “Ở nhà tránh dịch” của Lê Tuệ (TP Hồ Chí Minh) cũng nhận được sự đồng thuận cao từ các thành viên Hội đồng nghệ thuật nhờ ý tưởng mạch lạc, kỹ thuật xuất sắc. Bức ảnh thu hút bởi hình ảnh một cô bé ngắm khung cảnh bên ngoài qua ô cửa, ánh điện lung linh, nhà cao chọc trời nhưng hình ảnh những vi-rút Cô-rô-na lại bủa vây không gian tưởng như lãng mạn đó. Tác phẩm gợi cho người xem nhiều suy ngẫm về những ranh giới cuộc sống. Ảnh đơn “Không ngừng phát triển” (thể loại ảnh hiện thực) của Huỳnh Phạm Anh Dũng (TP Hồ Chí Minh) chụp lại vẻ đẹp những công trình mới, là một tác phẩm có khả năng bố cục và phơi sáng chụp đêm rất ấn tượng. Đây cũng là tác giả quen thuộc từng gặt hái nhiều giải thưởng. Huỳnh Phạm Anh Dũng đam mê nhiếp ảnh khi mới học lớp tám, chuyên chụp ảnh đời sống thường, thích thử nghiệm các góc máy, thiết bị công nghệ mới như flycam, máy ảnh chụp dưới nước và các giải pháp kỹ thuật ảnh hiện đại.

Cùng với cuộc thi, triển lãm Ảnh nghệ thuật Việt Nam năm 2020 đã thu hút giới nhiếp ảnh và đông đảo công chúng. Dù thời tiết mưa gió, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phan Đinh (87 tuổi) vẫn từ Phú Thọ về Hà Nội dự triển lãm để có dịp trao đổi nghiệp vụ với các đồng nghiệp, nhất là chiêm ngưỡng những tác phẩm đoạt giải của các tác giả trẻ. Ông chia sẻ, vì tuổi đã cao nên không thể sáng tác như thời trẻ nhưng hiếm khi ông bỏ qua một cuộc triển lãm ảnh quy mô nào. So với những cuộc thi và triển lãm trước, lần này, các tác phẩm đa dạng hơn về đề tài, đầu tư kỹ lưỡng hơn về chất lượng. Tác giả Trần Minh Lương đến từ Cần Thơ đoạt giải khuyến khích với tác phẩm “Thuyền hoa phố Hội” là một kỹ sư điện. Anh cho biết, bản thân là người cầm máy nghiệp dư, đến với nhiếp ảnh bằng niềm đam mê và cuộc thi, triển lãm lần này chính là động lực lớn để anh tiếp tục thể hiện cách cảm nhận cuộc sống thông qua nhiếp ảnh và hướng tới sự chuyên nghiệp.

Một trong những tín hiệu đáng mừng của triển lãm và giải thưởng cuộc thi Ảnh nghệ thuật Việt Nam năm 2020 chính là, bên cạnh việc tiếp tục khẳng định uy tín nghề nghiệp, thành quả sáng tạo của một số nhiếp ảnh gia tên tuổi thì đã phát hiện, tôn vinh các tác giả mới, đem lại niềm hy vọng về một lực lượng kế cận của đội ngũ nhiếp ảnh Việt Nam. Cuộc thi lần này thể hiện bước chuyển mình của nhiếp ảnh với những hoạt động đi thực tế, sáng tác sôi nổi về hàng loạt đề tài mang tính cấp thiết, như: y học, môi trường, di sản, biển đảo, công - nông - ngư nghiệp… Những nỗ lực ấy làm nên màu sắc đa dạng và nhận được nhiều chia sẻ, đồng cảm từ công chúng yêu nhiếp ảnh.

MAI LỮ