Vì một biên giới hòa bình, ổn định và bền vững

Ngày 7/9/2023, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao phối hợp với Phái đoàn Wallonie-Bruxelles (Bỉ) tại Việt Nam tổ chức Hội thảo quốc tế “Luật pháp về biên giới lãnh thổ: Giá trị và Thực tiễn vận dụng”.

Sự hài hòa giữa pháp luật quốc gia và pháp luật quốc tế

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh tầm quan trọng và ý nghĩa của vấn đề chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia trong quan hệ quốc tế, mối quan hệ giữa chủ quyền, biên giới quốc gia đối với an ninh, hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển.

Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ

Điểm lại các kết quả trong quá trình giải quyết, xử lý các vấn đề biên giới lãnh thổ Việt Nam, Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Minh Vũ khẳng định quan điểm nhất quán của Việt Nam về vai trò và tầm quan trọng của luật pháp quốc tế - cơ sở quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề biên giới lãnh thổ. Cùng với quá trình giải quyết, Việt Nam không chỉ tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế mà còn xây dựng và củng cố hệ thống pháp lý quốc gia, đảm bảo sự tương thích của hệ thống pháp luật quốc gia với pháp luật quốc tế.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Minh Vũ: “Vận dụng đúng và thiện chí các quy định của luật pháp quốc tế về biên giới lãnh thổ để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình là cách thức tốt nhất để đạt được biên giới ổn định và bền vững giữa các quốc gia”.

Quá trình xác lập và giải quyết biên giới lãnh thổ là một quá trình lâu dài và phức tạp, đòi hỏi thiện chí và nỗ lực của các quốc gia.

Là một quốc gia ven biển ở khu vực Đông Nam Á, Việt Nam vừa có biên giới trên bộ, vừa có biên giới trên biển với các quốc gia láng giềng. Trong quá trình giải quyết tranh chấp biên giới lãnh thổ với các quốc gia láng giềng, Việt Nam luôn tôn trọng và thiện chí áp dụng các quy định của luật pháp quốc tế và cam kết giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Cho tới nay, với biên giới trên đất liền, Việt Nam đã hoàn tất việc phân giới cắm mốc, đồng thời đạt được nhiều thỏa thuận quan trọng về quản lý biên giới trên bộ với Trung Quốc và Lào, đạt nhiều bước tiến quan trọng trong quá trình phân giới cắm mốc với Campuchia.

Hội thảo gồm hai phiên thảo luận chính với nhiều diễn giả là chuyên gia về lĩnh vực luật pháp quốc tế, luật pháp Việt Nam.

Với biên giới trên biển, Việt Nam cũng đã đàm phán và ký kết thành công nhiều hiệp định phân định biển với các quốc gia láng giềng như phân định Vịnh Bắc Bộ với Trung Quốc, phân định vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa với Thái Lan, phân định thềm lục địa với Indonesia. Việt Nam cũng đã kết thúc quá trình đàm phán phân định vùng đặc quyền kinh tế với Indonesia. Trong quá trình chờ phân định vùng thềm lục địa chồng lấn, Việt Nam cũng đã đạt được thỏa thuận khai thác chung và cùng đệ trình ranh giới thềm lục địa mở rộng với Malaysia.

Bảo vệ biên giới thiêng liêng và mở rộng hợp tác quốc tế

Luật Biên giới quốc gia khẳng định biên giới quốc gia Việt Nam là thiêng liêng, bất khả xâm phạm. Sự ra đời của Luật đã thể chế đầy đủ, toàn diện các chủ trương, quan điểm của Đảng, Nhà nước về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế với các nước trong khu vực và trên thế giới góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh biên giới quốc gia.

Thiếu tướng Hoàng Hữu Chiến - Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng Bộ đội Biên phòng khẳng định: "Việc xây dựng và triển khai thực hiện Luật biên giới quốc gia đã tạo động lực phát triển mới trong sự nghiệp đổi mới của đất nước, làm cho biên giới giàu mạnh, bền vững, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, lực lượng vũ trang nhân dân ở khu vực biên giới ngày càng được cải thiện; tạo tiềm lực về chính trị, tinh thần, quân sự, an ninh, đối ngoại, kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học, công nghệ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia trong tình hình mới".

Đại sứ - Giáo sư Nguyễn Hồng Thao, Phó Chủ tịch Ủy ban Luật pháp Quốc tế của Liên Hợp Quốc cho rằng: “Việt Nam là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Biên giới lãnh thổ có hai chức năng, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và mở rộng hội nhập quốc tế thông qua biên giới cũng như giải quyết vấn đề xuyên biên giới. Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Việt Nam luôn tuân thủ luật quốc tế, giải quyết hòa bình các tranh chấp quốc tế và hợp tác quốc tế. Việt Nam không chỉ áp dụng luật quốc tế mà còn áp dụng một cách sáng tạo”.

Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) khi phân định thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế chỉ quy định các bên dựa vào quy tắc công bằng nhưng không giải thích thế nào là công bằng.

Đại sứ - Giáo sư Nguyễn Hồng Thao, Phó Chủ tịch Ủy ban Luật pháp Quốc tế của Liên Hợp Quốc

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Quốc gia Nguyễn Thị Hường khẳng định, Việt Nam đã thực hiện hiệu quả pháp luật quốc tế trong việc giải quyết biên giới lãnh thổ. Việt Nam đã tham gia ký kết nhiều điều ước khác nhau trong vấn đề biên giới lãnh thổ, đặc biệt chúng ta tham gia đàm phán và là một trong số những quốc gia ký UNCLOS ngay trong ngày văn kiện này được mở ký, đồng thời sớm tiến hành phê chuẩn công ước từ tháng 6/1994. Việt Nam thực hiện đầy đủ và thiện chí các điều ước quốc tế đã ký kết và tuân thủ luật pháp quốc tế trong vấn đề biên giới lãnh thổ, góp phần tạo dựng môi trường hòa bình, ổn định, phục vụ hợp tác và phát triển.

Bên cạnh đó, Việt Nam luôn ủng hộ các mục tiêu và nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, đặc biệt là nguyên tắc bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia, không đe dọa sử dụng vũ lực hoặc sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Chủ trương này đã được lãnh đạo cấp cao, lãnh đạo các bộ, ngành Việt Nam khẳng định tại các diễn đàn trong nước và quốc tế, song phương và đa phương.

Hiện nay, sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật tạo ra nhiều công nghệ mới, một mặt giúp thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội nhưng cũng dẫn đến nhiều vấn đề pháp lý khác nhau liên quan đến biên giới lãnh thổ, quản lý biển và tài nguyên biển, bảo vệ môi trường biển.

Cùng với lịch sử phát triển của nhân loại thì lịch sử luật pháp quốc tế cũng không ngừng vận động theo hướng ngày hoàn thiện hơn. Tình hình thay đổi, nhất là nhu cầu phát triển kinh tế đòi hỏi pháp luật quốc gia và luật quốc tế phải được củng cố để phù hợp trong bối cảnh mới.

Các chuyên gia quốc tế trong phiên thảo luận thứ hai về “Một số vấn đề pháp lý và thực tiễn liên quan đến Biển Đông”

Tại hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Minh Vũ cũng đánh giá cao kết quả hợp tác giữa Vùng Wallonie-Bruxelles với Bộ Ngoại giao nói chung và Ủy ban Biên giới nói riêng. Ông Pierre Du Ville - Trưởng Phái đoàn Wallonie-Bruxelles tại Việt Nam bày tỏ vui mừng trước các kết quả hợp tác giữa Vùng Wallonie-Bruxelles với phía Việt Nam nói chung và với Ủy ban Biên giới quốc gia nói riêng, nhất là trong việc đào tạo nguồn nhân lực. Qua đó, góp phần vào việc xử lý thỏa đáng các vấn đề biên giới lãnh thổ, tạo dựng một khu vực, thế giới hòa bình, ổn định.

Kiều Anh/VOV.VN