Vì mục tiêu trường học không khói thuốc: Cần sự chung tay, phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội
Phòng, chống tác hại thuốc lá trong học đường là quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, phối hợp đồng bộ từ nhà trường, gia đình và xã hội. Những mô hình đang triển khai tại nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên cho thấy, một môi trường 'không khói thuốc' trong trường học hoàn toàn có thể trở thành hiện thực nếu có sự chung tay của tất cả các bên.
Đa dạng hình thức tuyên truyền
Ngay từ đầu năm học, Trường THCS Thị trấn Đu (xã Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên) đã triển khai cho toàn bộ học sinh ký cam kết không sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử và các chất gây nghiện khác trong trường học.
Đại diện nhà trường cho biết, trong công tác phòng chống tác hại của thuốc lá thì tuyên truyền được coi là nhiệm vụ trọng tâm. Nhà trường phối hợp chặt chẽ với lực lượng công an, nhân viên y tế tổ chức nhiều buổi nói chuyện chuyên đề về Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Những thông tin này không chỉ được lồng ghép trong các giờ sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt Đội, mà còn được truyền tải sinh động qua video, tiểu phẩm hay những câu chuyện đời thực. Bên cạnh đó, một số hội thi như “Tuyên truyền măng non về Luật trẻ em và phòng, chống thuốc lá” đã tạo sân chơi bổ ích, thu hút học sinh tham gia bằng nhiều hình thức như tiểu phẩm, kịch, thuyết trình... Các hoạt động này vừa rèn kỹ năng, vừa khẳng định thông điệp mạnh mẽ "thuốc lá có hại cho sức khỏe, hãy tránh xa ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.”
Song song với tuyên truyền, công tác giám sát, xử lý vi phạm cũng được Trường THCS Thị trấn Đu thực hiện nghiêm túc. Nếu phát hiện học sinh có dấu hiệu sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, giáo viên sẽ nhắc nhở kịp thời, đồng thời thông báo cho phụ huynh để cùng phối hợp giáo dục, đại diện lãnh đạo nhà trường cho hay.

Nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên dán biển cấm hút thuốc lá. Ảnh: PV
Tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ
Tại Trường THCS và THPT Bình Trung (xã Nghĩa Tá, Thái Nguyên), mô hình “Khuôn viên không khói thuốc” được triển khai đồng bộ và duy trì thường xuyên. Từ cổng trường cho đến hành lang, nhà vệ sinh, thư viện, đâu đâu cũng xuất hiện biển báo, pano, khẩu hiệu “cấm hút thuốc”, tạo nên hiệu ứng truyền thông trực quan, dễ nhớ, dễ thực hiện.
Ông Vũ Đức Mẫn, Hiệu trưởng Trường THCS và THPT Bình Trung cho biết, nhà trường không chỉ yêu cầu học sinh thực hiện, mà cả cán bộ, giáo viên cũng ký cam kết không hút thuốc trong khuôn viên. Nội dung giáo dục về tác hại thuốc lá được lồng ghép vào các buổi sinh hoạt đầu tuần, chuyên đề sức khỏe, ngoại khóa.

Học sinh Trường THCS Thị trấn Đu xem video chuyên đề về phòng, chống tác hại thuốc lá. Ảnh: PV
Để tăng tính hấp dẫn, nhà trường còn tổ chức nhiều sân chơi sáng tạo như thi viết, vẽ tranh, hùng biện với chủ đề “Không khói thuốc”. Qua đó, học sinh có cơ hội thể hiện chính kiến, đồng thời nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử. Nhờ những nỗ lực đó, kết quả bước đầu rất tích cực: trên 90% học sinh đã nắm được kiến thức cơ bản về tác hại thuốc lá và ký cam kết không hút thuốc tại trường. Năm học 2024-2025 vừa qua, nhà trường không ghi nhận trường hợp học sinh vi phạm.
Dẫu vậy, theo lãnh đạo nhà trường, công tác phòng, chống thuốc lá vẫn còn nhiều thách thức. Một số em sống trong gia đình có người thân hút thuốc, hoặc chịu ảnh hưởng từ bạn bè. Thuốc lá điện tử với hình thức “ngụy trang” dưới dạng bút, tẩu cũng khiến việc phát hiện trở nên khó khăn. Ngoài ra, kinh phí dành cho hoạt động tuyên truyền, ngoại khóa còn hạn chế, khiến việc tổ chức các diễn đàn, clip truyền thông hay tọa đàm với phụ huynh gặp nhiều trở ngại.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đối với các em học sinh, ngành giáo dục tỉnh Thái Nguyên đều nhấn mạnh vai trò then chốt của gia đình. Cha mẹ là người trực tiếp định hướng nhận thức, hành vi của con cái, nên nếu phụ huynh cùng đồng hành, thông điệp “nói không với thuốc lá” sẽ có sức lan tỏa mạnh mẽ hơn.