Vi phạm tố tụng, một thẩm phán bị kỷ luật

Theo tài liệu, ngày 22/6/2021, TAND tỉnh Bình Định nhận được đơn khởi kiện đề ngày 21/6/2021, người khởi kiện là ông Trần Hoài Vũ (đang cư trú ở nước ngoài), người đại diện theo ủy quyền là ông Lê Trung Hậu, người bị kiện là ông Lê Minh Huệ và bà Nguyễn Thị Liên.

Ở phần cuối đơn, ông Hậu là người ký tên, với 3 nội dung yêu cầu tòa án giải quyết, gồm: buộc ông Huệ trả lại nhà đất thửa số 500, tờ bản đồ số 30, diện tích 97,1m2 tại xã Thạnh Xuân, TX.Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định đã được UBND TX.Hoài Nhơn cấp GCNQSDĐ số CH1047 ngày 18/06/2012; hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng nhà đất trên giữa ông Huệ và bà Võ Thị Sử; hủy đăng ký chỉnh lý biến động sang tên bà Sử.

Ngày 23/6/2021, TP Thu ra thông báo về việc thụ lý vụ án số 25/TB-TLVA. Ngày 25/6/2021, người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm. Cùng ngày, TP ban hành quyết định về việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm chuyển dịch quyền về tài sản đối với tài sản đang tranh chấp.

Trong quá trình giải quyết vụ án, ngày 06/9/2022, TP Thu có văn bản số 4705/2022/CV-TA chuyển hồ sơ cho Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Định điều tra theo thẩm quyền vì cho rằng vụ việc có dấu hiệu hình sự.

Xác minh quá trình giải quyết vụ việc, TAND tỉnh Bình Định xác định: đơn khởi kiện đề ngày 21/6/2021, thể hiện ông Vũ là người khởi kiện, ông Hậu đại diện theo ủy quyền, ở phần cuối đơn ông Hậu là người ký tên, nhưng TP Thu quyết định cho thụ lý vụ án là vi phạm quy định tại điểm a khoản 2 Điều 189 của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Căn nhà tranh chấp tại TX.Hoài Nhơn

Tại thời điểm TAND tỉnh Bình Định nhận được đơn khởi kiện của ông Vũ thì ông này đang cư trú ở nước ngoài, nhưng đơn khởi kiện chưa được hợp pháp hóa lãnh sự là vi phạm quy định tại các điểm b, c khoản 2 Điều 478 của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Hồ sơ khởi kiện không có kèm theo biên bản thể hiện tranh chấp đất đai đã được hòa giải tại cơ sở, nhưng TP tiến hành thụ lý đơn khởi kiện là vi phạm quy định tại điểm b khoản 1 Điều 192 của Bộ luật Tố tụng dân sự và vi phạm Nghị quyết số 04/2017/NQ-HĐTP ngày 05/5/2017 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao.

Ngày 23/06/2021, TP Thu đã tiến hành thụ lý vụ án, nhưng 2 ngày sau người khởi kiện mới có biên lai thu tiền tạm ứng án phí là vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 195 của Bộ luật Tố tụng dân sự "Thẩm phán thụ lý vụ án khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí”. Thông báo thụ lý vụ án và trong quá trình giải quyết vụ án, TP đều xác định bà Sử là bị đơn là vi phạm quy định tại khoản 3 Điều 68 của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Theo giấy ủy quyền, ông Hậu là người được ông Vũ ủy quyền tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án, tức là quyền, nghĩa vụ của ông Hậu chỉ phát sinh từ thời điểm tòa án thụ lý vụ án. Do đó, trước khi thụ lý vụ án, ông Hậu không có quyền làm đơn đề nghị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời thay cho nguyên đơn vì ông Hậu không phải là đương sự trong vụ án. Việc Thẩm phán chấp nhận đơn đề nghị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời của người không phải là đương sự của vụ án là vi phạm Điều 70 Bộ luật Tố tụng dân sự quy định về quyền, nghĩa vụ của đương sự.

TAND tỉnh Bình Định cũng xác định việc TP ban hành Quyết định số 3191/2021/QĐ-BPKCTT ngày 25/6/2021 về việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời trái quy định pháp luật, vi phạm Điều 111 và Điều 121 của Bộ luật Tố tụng dân sự.

Đối chiếu yêu cầu khởi kiện theo đơn khởi kiện đề ngày 21/6/2021 với đơn khởi kiện đề ngày 15/6/2021 và thông báo thụ lý vụ án thì Thẩm phán đã thụ lý vụ án theo đơn khởi kiện đề ngày 21/6/2021 do ông Hậu ký và giải quyết theo yêu cầu của ông Hậu chứ không phải giải quyết theo yêu cầu của nguyên đơn ông Vũ là hoàn toàn không đúng, vi phạm khoản 1 Điều 5 của Bộ luật Tố tụng dân sự về quyền quyết định và tự định đoạt của đương sự.

Nội dung yêu cầu khởi kiện theo đơn đề ngày 21/6/2021 do ông Hậu ký (có 3 yêu cầu) là vượt quá phạm vì yêu cầu khởi kiện ban đầu của nguyên đơn ông Vũ ký ngày 15/6/2021 (có 1 yêu cầu). Do đó, Thẩm phán thụ lý vụ án theo đơn khởi kiện đề ngày 21/6/2021, ra quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo đơn yêu cầu của ông Hậu và thêm bà Sử là bị đơn là trái quy định pháp luật, làm thay đổi một phần nội dung vụ án.

Cuối cùng, TAND tỉnh Bình Định kết luận, khi được Chánh án phân công xem xét xử lý đơn khởi kiện, TP Thu đã có những vi phạm rất nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong xử lý đơn khởi kiện, ra thông báo thụ lý vụ án dân sự và ra quyết định áp dụng biển pháp khẩn cấp tạm thời không đúng quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự, vi phạm chức trách nhiệm vụ, công vụ được giao, không phù hợp với quy tắc ứng xử của Thẩm phán.

Sáng 31/7, TAND tỉnh Bình Định ra quyết định hoãn phiên tòa sơ thẩm vụ án "Lạm dụng tính nhiệm chiếm đoạt tài sản". Tại phiên tòa, luật sư bào chữa cho bị cáo Lê Minh Huệ và Nguyễn Thị Liên yêu cầu trả hồ sơ để điều tra lại vì những lời khai của người đại diện người bị hại là không có giá trị pháp lý. Chủ tọa phiên tòa cho biết, bị hại đã hủy ủy quyền đối với ông Hậu và làm đơn xin xét xử vắng mặt. Tuy nhiên, trước đó ông Hậu thay mặt bị hại Vũ tham gia tố tụng với vai trò bị hại trong giai đoạn điều tra là vi phạm tố tụng. Thứ hai, yêu cầu tòa án triệu tập TP Thu tham gia phiên tòa để làm rõ lý do vì sao TP tự ý chuyển công văn và hồ sơ gốc mà không thông qua lãnh đạo TAND tỉnh Bình Định.

ĐĂNG NGUYÊN