Vì sao 2022 là năm quan trọng với xe điện?

Ford ban đầu có kế hoạch chế tạo 75.000 chiếc Lightning, cho biết sẽ tăng gấp đôi sản lượng.

Nhu cầu mua ô tô điện quá mạnh, các nhà sản xuất đã yêu cầu người mua phải đặt cọc trước hàng tháng. Và một số mẫu xe hot đã bán hết trong hai năm tới.

Theo New York Times, xe ô tô chạy bằng pin đang có một thời điểm đột phá và sẽ trở thành xu hướng phổ biến trong năm nay khi các nhà sản xuất ô tô bắt đầu bán ra các phiên bản chạy điện của một trong những loại phương tiện yêu thích của người Mỹ: xe bán tải. Điều này đánh dấu biến động lớn nhất trong ngành công nghiệp ô tô kể từ khi Henry Ford giới thiệu Model T vào năm 1908. Xu hướng xe điện cũng có thể gây ra những hiệu ứng sâu rộng đối với công nhân nhà máy, doanh nghiệp và môi trường. Khí thải từ ống xả là một trong những yếu tố góp phần lớn nhất vào biến đổi khí hậu.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, mặc dù xe điện vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ trên thị trường - gần 9% số xe ô tô mới được bán vào năm ngoái trên toàn thế giới là xe điện, tăng từ 2,5% vào năm 2019 - nhưng tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của loại phương tiện này có thể khiến năm 2022 trở thành năm của xe điện, khẳng định rõ ràng động cơ đốt trong đang dần lạc hậu.

Công ty đầu tư Wedbush Securities ước tính ngành công nghiệp ô tô đang trong giai đoạn đầu tư nửa nghìn tỷ USD trong 5 năm tới để chuyển đổi sang xe điện. Số tiền đó sẽ được dùng để trang bị lại và xây dựng nhà máy, đào tạo công nhân, viết phần mềm, nâng cấp các đại lý và hơn thế nữa. Các công ty đang lên kế hoạch xây dựng hơn một chục nhà máy sản xuất ô tô điện và pin mới tại Hoa Kỳ.

“Đó là một trong những chuyển đổi công nghiệp lớn nhất trong lịch sử của chủ nghĩa tư bản”, Scott Keogh, giám đốc điều hành của Tập đoàn Volkswagen Hoa Kỳ, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. “Các khoản đầu tư rất lớn và sứ mệnh cũng rất lớn”.

Nhưng không phải ai cũng được lợi. Các nhà sản xuất bộ giảm thanh, hệ thống phun nhiên liệu và các bộ phận khác có thể ngừng hoạt động, khiến nhiều công nhân mất việc làm. Gần ba triệu người Mỹ sản xuất, bán và làm dịch vụ ô tô cũng như phụ tùng ô tô, và các chuyên gia trong ngành cho biết việc sản xuất ô tô điện sẽ cần ít nhân công hơn vì có ít linh kiện hơn.

Theo thời gian, các thành phần pin như lithium, niken và coban có thể được săn lùng nhiều hơn dầu. Giá các loại vật liệu này hiện đang tăng chóng mặt, gây hạn chế doanh số bán hàng trong ngắn hạn do làm tăng giá xe ô tô điện.

Xe điện vẫn chiếm một phần nhỏ trên thị trường. Nhưng nhiều lựa chọn xe điện đang trên đường ra mắt và hấp dẫn người mua

Quá trình chuyển đổi cũng có thể bị hạn chế do thiếu chỗ sạc điện cho ô tô, điều này khiến phương tiện này kém hấp dẫn hơn đối với những người lái xe đường dài hoặc cư dân chung cư không thể sạc ở nhà. Có chưa đến 50.000 trạm sạc công cộng ở Hoa Kỳ. Dự luật cơ sở hạ tầng mà Quốc hội thông qua vào tháng 11 đã chi 7,5 tỷ USD cho 500.000 bộ sạc mới, nhưng các chuyên gia cho rằng con số đó là quá nhỏ.

Sự bùng nổ của xe điện đã và đang định hình lại ngành công nghiệp ô tô.

Người hưởng lợi lớn nhất là Tesla. Dưới sự lãnh đạo của Elon Musk, Tesla đã giao gần một triệu ô tô vào năm 2021, tăng 90% so với năm 2020.

Tesla vẫn còn nhỏ so với những gã khổng lồ ô tô, nhưng lại dẫn đầu phân khúc có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Phố Wall định giá công ty vào khoảng 1 nghìn tỷ USD, gấp hơn 10 lần so với General Motors. Điều đó có nghĩa là Tesla, công ty đang xây dựng nhà máy ở Texas và Đức, có thể dễ dàng mở rộng.

Hầu hết các nhà phân tích đều nhận thấy rằng xe điện sẽ không phát triển cho đến khi giá rẻ hơn, như các mẫu xe chạy xăng - dự đoán sẽ còn vài năm nữa xe điện mới có giá mà hầu hết mọi người đều có thể mua được.

Porsche Taycan, một chiếc sedan chạy điện có giá khởi điểm khoảng 83.000 USD, bán chạy hơn chiếc 911 đặc trưng của công ty vào năm ngoái. Mercedes-Benz đã bán được gần 100.000 xe điện và xe tải vào năm 2021, tăng 90% so với năm trước.

Ford sẽ sớm bắt đầu bán Lightning, phiên bản chạy điện của mẫu xe bán tải F-150, mẫu xe đã đứng đầu bảng xếp hạng doanh số bán hàng của Mỹ trong nhiều thập kỷ. Ban đầu Ford có kế hoạch tạo ra 75.000 Lightning một năm. Nhưng nhu cầu quá mạnh nên công ty đang chạy đua để tăng gấp đôi sản lượng Lightning. Ford đã ngừng nhận đặt cọc trước sau khi đạt con số 200.000 đơn đặt mua.

Ngày càng có nhiều lựa chọn xe bán tải chạy điện và xe thể thao đa dụng thu hút những người mua không quan tâm đến những chiếc xe tối giản của Tesla, vốn phổ biến nhất ở các thành phố ven biển và vùng ngoại ô.

Doanh số bán ô tô điện có thể còn cao hơn vào năm 2021 nhưng do sản xuất bị tắc nghẽn. Volkswagen đã bán được khoảng 17.000 chiếc ID.4 S.U.V. tại Hoa Kỳ, nhưng có thể đã bán được gấp bốn lần.

Ở phân khúc cao cấp, xe điện đã có giá cạnh tranh và có thể giúp người mua tiết kiệm hàng ngàn chi phí bảo dưỡng và xăng dầu. (Xe điện không cần thay dầu và điện thường rẻ hơn xăng tính theo chặng đường).

Các mẫu sedan Tesla Model 3 và Jaguar XF P250 có giá bán lẻ khoảng 46.000 USD. Theo tính toán của Kelley Blue Book, một công ty định giá xe trong 5 năm, sở hữu chiếc Tesla trong 5 năm có giá thấp hơn 16.000 USD.

Nếu châu Âu và Trung Quốc áp dụng bất kỳ biện pháp nào, doanh số bán xe điện ở Mỹ sẽ tiếp tục bùng nổ. Vào tháng 12, lần đầu tiên ô tô chạy bằng pin bán chạy hơn ô tô chạy bằng động cơ diesel ở châu Âu. Theo Matthias Schmidt, một nhà phân tích độc lập tại Berlin, tại 18 quốc gia, bao gồm cả Anh, hơn 20% ô tô mới là xe điện.

Vào năm 2015, hơn một nửa số ô tô mới của châu Âu chạy bằng động cơ diesel, kết quả của các chính sách thuế làm cho động cơ diesel rẻ hơn xăng. Nhưng các biện pháp khuyến khích của chính phủ đối với ô tô điện và các hình phạt đối với các nhà sản xuất ô tô không đạt mục tiêu khí thải, đã thay đổi phương trình.

Khoảng 4% ô tô mới là xe điện vào năm ngoái tại Hoa Kỳ, tăng so với khoảng 2% vào năm 2020.

Tất nhiên, ô tô chạy bằng pin cũng có chi phí môi trường. Theo một nghiên cứu của Trường Môi trường Yale, ngay cả khi tính đến năng lượng và nguyên liệu, xe điện tốt cho khí hậu hơn nhiều so với ô tô thông thường.

Vài năm tới có thể là nguy cơ đối với các nhà sản xuất ô tô chậm cung cấp xe điện. Toyota, công ty tiên phong trong lĩnh vực xe hybrid, sẽ không cung cấp một chiếc xe chỉ chạy bằng pin cho đến cuối năm nay. Ram không có kế hoạch phát hành đối thủ cạnh tranh với Ford Lightning cho đến năm 2024.

Các công ty Trung Quốc như SAIC, công ty sở hữu thương hiệu MG của Anh, đang tận dụng sự thay đổi công nghệ để thâm nhập vào châu Âu và các thị trường khác. Các công ty trẻ như Lucid, Rivian và Nio nhắm đến việc làm theo sách của Tesla.

Các nhà sản xuất ô tô dòng cũ phải đối mặt với một đường cong khó khăn. G.M đã thu hồi chiếc hatchback chạy điện Bolt của hãng vào năm ngoái vì nguy cơ cháy pin.

Bảo Bình -