Vì sao Bộ Công Thương đề xuất giữ nguyên công thức tính giá xăng dầu như hiện hành?

Bộ Công Thương đề xuất giữ công thức tính giá xăng dầu hiện hành

Bộ Công Thương vừa có báo cáo tóm tắt về Tờ trình liên quan đến sửa đổi Nghị định 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu.

Theo đó, về công thức tính giá xăng dầu, Bộ Công Thương vẫn đề xuất lựa chọn phương án là giữ nguyên công thức giá cơ sở như hiện hành nhưng sẽ rà soát một số chi phí thực tế phát sinh của doanh nghiệp như quy định về premium trong nước, hao hụt, chi phí dự trữ lưu thông và quy định sửa đổi về phương thức và tần suất xác định các chi phí để đảm bảo tính đủ, kịp thời trong giá cơ sở như: quy định về premium trong nước, hao hụt, chi phí dự trữ lưu thông; đồng thời sửa đổi quy định về phương thức và tần suất xác định các chi phí để đảm bảo tính đủ, kịp thời các chi phí trong giá cơ sở do Nhà nước công bố.

Theo Bộ Công Thương, ưu điểm của phương án này là nguồn lực thực hiện không thay đổi, tiếp tục kế thừa những điểm tích cực của cơ chế điều hành xăng dầu hiện nay, đảm bảo tính khả thi khi triển khai.

Đồng thời, Nhà nước vẫn tiếp tục quản lý giá xăng dầu thông qua công cụ công bố giá trần để đảm bảo kiểm soát mặt bằng giá các mặt hàng xăng dầu;

Góp phần đảm bảo thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát trong từng thời kỳ, kiểm soát được tác động của biến động giá xăng dầu tới các hàng hóa, dịch vụ trong nhóm hàng hóa tính chỉ số giá tiêu dùng, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.

Về thời gian điều chỉnh, việc điều chỉnh thời gian một số yếu tố cấu thành giá cơ sở từ 6 tháng xuống 3 tháng (trừ trường hợp có biến động bất thường) sẽ góp phần kịp thời tính đúng, tính đủ các chi phí cho doanh nghiệp, khắc phục tình trạng thiếu nguồn do doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ nên tạm dừng hoặc bán cầm chừng xăng dầu.

Nhà nước cũng sẽ tiếp tục có công cụ điều tiết, bình ổn giá xăng dầu trong nước mà không cần dùng ngân sách.

Tất nhiên, phương án này theo Bộ Công Thương cũng có nhược điểm là khi chi phí kinh doanh xăng dầu có biến động bất thường thì chi phí cuối cùng trong công thức tính giá cơ sở là mức bình quân nên chưa thể phản ánh chính xác hoàn toàn chi phí của doanh nghiệp.

Còn phương án 2 là sửa đổi công thức giá và phương pháp công bố giá cơ sở mặt hàng xăng dầu theo hướng Nhà nước chỉ công bố các yếu tố cấu thành giá như: giá thế giới, các loại thuế, phí mức trích lập quỹ bình ổn… còn việc quyết định giá bán lẻ cụ thể là của các doanh nghiệp đầu mối.

Bộ Công Thương cho biết, đã 2 lần xin ý kiến các bộ, ngành. Trong đó, có 6 bộ (Công an, Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), Nội vụ, Thông tin và Truyền thông (TT&TT), Công Thương) ủng hộ phương án 1.

Bộ này cũng cho biết, có 4 bộ (Quốc phòng, Giao thông Vận tải (GTVT), Tài nguyên và Môi trường, Văn hóa, Thể thao và Du lịch) chọn phương án 2 và 10 bộ ngành không có ý kiến cụ thể về lựa chọn các phương án.

Tại báo cáo này, Bộ Công Thương cũng cho rằng, để giá phù hợp với diễn biến thị trường, thời gian rà soát, công bố chi phí đưa vào giá xăng dầu sẽ giảm từ 6 tháng như hiện nay rút xuống còn 3 tháng. Cùng với đó, để giá xăng dầu trong nước theo sát và cập nhật kịp thời biến động của giá xăng dầu trên thế giới, thời gian điều hành giá sẽ rút từ 10 ngày còn 7 ngày và công bố cố định vào ngày thứ Năm hằng tuần.

Bộ này cũng cho biết, việc cho phép đại lý bán lẻ xăng dầu được quyền mua xăng dầu từ nhiều nguồn (tối đa 3 nguồn) sẽ tạo ra cạnh tranh về chiết khấu. Một đề xuất mới được đưa ra sẽ là bỏ loại hình tổng đại lý xăng dầu trong hệ thống kinh doanh xăng dầu hiện nay đồng thời không bổ sung loại hình thương nhân bán lẻ xăng dầu độc lập như đề xuất của nhiều doanh nghiệp.

Đại diện một số doanh nghiệp xăng dầu cho hay, với việc rút ngắn thời gian điều chỉnh giá, các cơ quan quản lý phải lường được rằng, việc càng thu hẹp khoảng thời gian điều chỉnh giá không hề giúp giá bán bám sát diễn biến thị trường như kỳ vọng, mà sẽ kéo theo tình trạng đại lý lấy hàng nhỏ giọt.

Nhiều doanh nghiệp cũng ủng hộ việc doanh nghiệp bán lẻ được nhập xăng từ 3 nguồn, nhưng các doanh nghiệp cũng đề nghị, cơ quan quản lý cần làm lành mạnh hóa, thực hiện bình đẳng hơn trên thị trường xăng dầu.