Vì sao bò giống cấp cho hộ DTTS nghèo lại chết?

Nguyên nhân

Ngày 28-6, bà Huỳnh Thị Thùy Trang, Phó giám đốc phụ trách Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) cho biết, sở đã có báo cáo gửi UBND tỉnh về kết quả xác minh tình trạng bò bị bệnh, bị chết thuộc chương trình cấp bò giống cho 1.000 hộ nghèo DTTS. Số lượng bò bị bệnh, chết này do Sở NN&PTNT cấp cho đồng bào DTTS nghèo ở các huyện. Theo kết quả xác minh, đến nay Sở NN&PTNT đã cấp 892 con bò giống, trong đó đã có 56 con chết (theo số liệu cập nhật mới nhất của Sở NN&PTNT), 52 con bị bệnh. Các địa phương có bò chết nhiều như: Bù Gia Mập 16 con, Phú Riềng 13 con, Bù Đăng 9 con, Hớn Quản 8 con… Riêng 88 con bò giống do Ban Dân tộc tỉnh cấp cho các hộ đồng bào nghèo thời gian qua đều phát triển khỏe mạnh.

Bò giống do Ban Dân tộc tỉnh cấp cho các hộ dân tộc thiểu số nghèo phát triển khỏe mạnh bình thường (ảnh minh họa)

Theo Sở LĐ-TB&XH (cơ quan thường trực Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo thuộc Ban chỉ đạo các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS, miền núi và biên giới giai đoạn 2020-2025), nguyên nhân dẫn đến bò giống cấp cho các hộ DTTS nghèo chết là do mắc bệnh trước (40 con). Số bò bị bệnh chết có biểu hiện chảy nước mắt, mũi, viêm móng, xà mâu, ghẻ lở, nấm da (một số con bị nấm da rất nặng), ho, bỏ ăn dẫn đến suy kiệt rồi chết. Ngoài ra, bò chết do bị tụ huyết trùng, viêm phổi. Một số con bò còn chết do trúng thực…

Bên cạnh đó, số bò giống do Sở NN&PTNT cấp chưa thích nghi với sự thay đổi về thời tiết, khí hậu tại địa phương. Hơn nữa, việc cấp bò vào mùa khô, thời tiết nắng nóng nên nguồn cỏ tự nhiên cho bò ăn thiếu; việc chăm sóc bò của một số hộ còn hạn chế dẫn đến sức khỏe đàn bò giảm sút và là cơ hội để một số bệnh tiềm ẩn bộc phát như nấm da, viêm phổi… dẫn đến suy kiệt rồi chết.

Đề nghị đổi bò giống

Trước số bò chết nhiều, Sở LĐ-TB&XH kiến nghị UBND tỉnh yêu cầu Sở NN&PTNT (đơn vị chủ đầu tư) phối hợp với các địa phương rà soát lại toàn bộ đàn bò được giao để kiểm tra, đánh giá chất lượng và kịp thời điều trị đối với số bò bị bệnh. Sau khi rà soát đánh giá, những con không thể phục hồi để sinh sản sẽ đổi trả cho các hộ. Đối với số bò đã chết thì thực hiện đổi bò cho các hộ. Với số bò bị bệnh, đề nghị Sở NN&PTNT phối hợp UBND các huyện khẩn trương rà soát, thống nhất xác định số lượng, tình trạng bệnh, trên cơ sở đó đổi bò giống khác cho các hộ dân, đồng thời thu hồi những con bị bệnh về chăm sóc, điều trị.

Để khắc phục hậu quả bò bị bệnh, chết, ngày 9-6-2020, UBND tỉnh ban hành Công văn số 1798/UBND-KGVX xử lý vướng mắc tình trạng bò bị bệnh, chết trong chương trình cấp bò giống cho 1.000 hộ DTTS năm 2019. Công văn giao Sở LĐ-TB&XH chủ trì phối hợp với Sở NN&PTNT, Ban Dân tộc tỉnh, UBND các huyện theo dõi sát tình hình bò giống được hỗ trợ hộ nghèo DTTS. UBND tỉnh cũng yêu cầu Sở NN&PTNT báo cáo kết quả xử lý kèm danh sách các hộ dân đã được cấp đổi bò giống chết, bị bệnh, kể cả số bò bị bệnh do Sở NN&PTNT chuyển về điểm tập trung chăm sóc. Đồng thời, làm việc với từng huyện, có biên bản và tổng hợp báo cáo về UBND tỉnh đối với số lượng bò bị bệnh, chết và phương án xử lý.

UBND tỉnh cũng yêu cầu huyện Phú Riềng chỉ đạo cấp xã làm việc với hộ dân, xác định rõ nguyên nhân không nhận bò do Sở NN&PTNT đổi trả. Trường hợp hộ dân không có nhu cầu nuôi bò phải có biên bản cam kết để chuyển cho hộ khác, đồng thời xét chuyển số bò này cho hộ nghèo DTTS thuộc danh sách đã đăng ký thoát nghèo năm 2020. Đối với UBND các huyện Bù Đốp, Đồng Phú, Bù Đăng, Phú Riềng cần chỉ đạo cấp xã yêu cầu các hộ dân thông tin ngay cho cán bộ thú y hoặc chính quyền địa phương khi bò có dấu hiệu bệnh để kịp thời điều trị.

Giám đốc Sở NN&PTNT Trần Văn Lộc cho biết: Sở đã có Công văn số 858/SNN-VP gửi Sở LĐ-TB&XH về xử lý tình trạng bò bị bệnh, chết trong chương trình cấp bò giống cho 1.000 hộ nghèo DTTS năm 2019. Theo nội dung công văn, số bò giống do sở cấp là 892 con, đến thời điểm kiểm tra thực tế và thống nhất với các huyện có 56 con chết và 22 con bị bệnh (số liệu của Sở LĐ-TB&XH có 52 con bị bệnh). Cụ thể, số bò chết và bệnh phải đổi trả là 67 con, chết không đổi trả là 11 con. Sở đã hoàn thành công tác đổi trả cho hộ dân và đề nghị UBND các huyện chỉ đạo đơn vị chuyên môn, UBND các xã hướng dẫn những hộ được giao bò hoàn thành việc xây cất chuồng trại, cung cấp đầy đủ thức ăn, nước uống cho bò. Nguồn bò giống được sở đấu thầu công khai, rộng rãi. Công ty TNHH Đại Thủy (tỉnh Lâm Đồng) là đơn vị trúng thầu cung cấp nguồn bò giống cho địa phương. Sau khi xảy ra tình trạng bò chết, Công ty Đại Thủy đã có trách nhiệm đổi bò cho các hộ.

Thanh Liêm