Vì sao các hãng bay liên tiếp gục ngã ở thị trường hàng không của Ấn Độ?

Đầu tuần này, Go First, hãng hàng không lớn thứ tư của Ấn Độ, nộp đơn xin bảo hộ phá sản. Ảnh: Indian Express

Go First là hãng hàng không hàng đầu đầu tiên của Ấn Độ sụp đổ kể từ năm 2019, khi Jet Airways trở thành hãng hàng không thứ ba phá sản trong một thập niên. Tuy nhiên, điều đáng nói là Go First phá sản khi ngành hàng không của Ấn Độ đang bắt đầu phục hồi sau thời kỳ đại dịch Covid-19 với lượng hành khách đạt mức kỷ lục trong tháng 4.

Với nhu cầu đi lại hàng không tăng nhanh chóng nhờ tầng lớp trung lưu mới nổi, các hãng bay Ấn Độ đã đặt mua những chiếc máy bay trị giá hàng tỉ đô la trong vài năm qua và tạo ra một thế trận cạnh tranh khốc liệt. Ngay cả trước khi ngành này bị đại dịch tàn phá, nhiều hãng bay ở Ấn Độ đã đối mặt với cuộc chiến sinh tồn.

Triển vọng hấp dẫn của ngành hàng không đã thu hút đầu tư của giới doanh nhân giàu có, những người cũng muốn chứng tỏ địa vị qua việc sở hữu một hãng bay. Go First, thuộc tập đoàn Wadia Group của tỉ phú Nusli Wadia, đã bay được gần hai thập niên và đang thua lỗ.

Hôm 2-5, hãng tuyên bố đã hủy tất cả các chuyến bay từ ngày 3-5 đến ngày 5-5 và nộp đơn xin phá sản tự nguyện ở một tòa án tại Delhi. Lý do xin phá sản mà hãng nêu ra là Pratt & Whitney không cung cấp các bộ phận và động cơ thay thế cần thiết cho các máy bay phản lực Airbus A320neo. Điều này khiến hãng phải dừng bay khoảng một nửa đội máy bay, dẫn đến mất mát 108 tỉ rupee (1,3 tỉ đô la) doanh thu và chi phí. Nhà sản xuất động cơ là Pratt & Whitney, đơn vị thành viên của Raytheon Technologies Corp., bác bỏ tuyên bố trên của Go First.

Nhưng Go First cũng đã gặp khó khăn trong quá khứ và tăng trưởng chậm hơn so với đối thủ IndiGo, hãng bay hiện kiểm soát hơn một nửa thị trường nội địa ở Ấn Độ. Go First đã vay nợ rất nhiều để trả tiền thuê máy bay, phí sân bay và tiền lương trong thời kỳ đại dịch khi các máy bay của hãng buộc phải dừng hoạt động. Trong đơn xin phá sản, Go First tiết lộ đang nợ 65,21 tỉ rupee (797 triệu đô la).

Go First đã trì hoãn đợt bán cổ phần lần đầu ra công chúng (IPO) trị giá 36 tỉ rupee (440 triệu đô la Mỹ) vào năm ngoái do nhiều máy bay của hãng vẫn chưa hoạt động trở lại.

Hãng bay Kingfisher Airlines, được thành lập bởi ông trùm kinh doanh bia Vijay Mallya, hiện sống lưu vong ở nước ngoài, ngừng hoạt động vào năm 2012 sau khi không thanh toán được các khoản nợ đối với các ngân hàng, nhân viên, bên cho máy bay và và các sân bay. Jet Airways của tỉ phú Naresh Goyal cũng dừng bay kể từ khi phá sản vào năm 2019. Các hãng bay nhỏ hơn củ Ấn Độ cũng gục ngã trong những năm gần đây, bao gồm Air Costa, từng khiến thế giới hàng không ngạc nhiên vào năm 2014 khi đặt đơn hàng mua 50 chiếc máy bay phản lực Embraer trị giá 2,9 tỉ đô la, trước khi sụp đổ vào năm 2017.

Có nhiều lý do khiến các hãng hàng không Ấn Độ liên tiếp thất bại, nhưng chủ yếu là do giá vé rẻ, thuế nhiên liệu cao, cạnh tranh khốc liệt và gần đây là tác động của Covid-19. Hôm 30-4, vé một chiều cho chuyến bay 90 phút từ New Delhi đến Mumbai được chào bán với giá 79 đô la trên Booking.com, so với 199 đô la cho chuyến bay có độ dài tương tự từ New York đến Atlanta ở Mỹ.

Một số bang của Ấn Độ áp thuế lên tới 30% đối với nhiên liệu máy bay. Đó là chi phí lớn nhất của các hãng bay, chiếm hơn một nửa chi phí của một số hãng bay giá rẻ. Những tay chơi lớn như IndiGo cung cấp giá vé cực rẻ trên các tuyến bay phổ biến. Họ tận dùng quy mô kinh tế để giảm chi phí.

Ngoài ra, đồng rupee của Ấn Độ đã giảm gần 20% so với đồng đô la Mỹ kể từ đầu năm 2019, làm tăng chi phí thuê máy bay từ nước ngoài.

Dù vậy, các hãng bay mới liên tục xuất hiện để tận dụng triển vọng hấp dẫn của thị trường. Một nửa dân số Ấn Độ dưới 30 tuổi và nước này có thể trở thành nền kinh tế lớn phát triển nhanh nhất thế giới trong những năm tới. Ấn Độ đã vượt qua Nhật Bản để trở thành thị trường hàng không nội địa lớn thứ ba vào năm 2016. Nhiều hãng hàng không Ấn Độ đang bổ sung các tuyến bay nước ngoài.

Lượng hành khách đi máy bay ở Ấn Độ có thể tăng lên hơn 1,3 tỉ mỗi năm trong 20 năm tới, so với dưới 200 triệu hiện nay, theo dự báo của Trung tâm hàng không châu Á –Thái Bình Dương (CAPA), có trụ sở tại Sydney, Úc.

Ngoài ra, việc sở hữu một hãng hàng không cũng tạo lợi thế kinh doanh cho các ông trùm kinh doanh của Ấn Độ. Chẳng hạn, hãng bay Kingfisher Airlines đã giúp thương hiệu bia Kingfisher bán chạy nhất của doanh nhân Vijay Mallya nổi tiếng hơn.

Theo Bloomberg

Lê Linh