Vì sao chuyển đổi số trong giáo dục chưa chuyển biến rõ rệt?

TS. Nguyễn Tuấn Hoa, thành viên xây dựng Chiến lược Phát triển kinh tế số, xã hội số quốc gia phát biểu tại hội nghị

Hiểu đúng về chuyển đổi số

Theo TS. Nguyễn Tuấn Hoa, thành viên xây dựng Chiến lược Phát triển kinh tế số, xã hội số quốc gia, Việt Nam đã bắt đầu chương trình chuyển đổi số quốc gia từ 5 năm trước. Tuy nhiên, trong lĩnh vực giáo dục, chuyển đổi số đến nay vẫn chưa có chuyển biến rõ rệt và còn nhiều rào cản. Trong đó, chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo gồm 4 bước là thu thập dữ liệu, xử lý dữ liệu, ra quyết định và thực hiện quyết định.

Cũng theo TS. Nguyễn Tuấn Hoa, cơ sở dữ liệu – yếu tố cốt lõi của chuyển đổi số – hiện vẫn chưa đầy đủ, chính xác và cập nhật kịp thời, dẫn đến việc thiếu căn cứ tin cậy để đưa ra quyết định. Ông nhấn mạnh, để chuyển đổi số thực chất và hiệu quả, cần xây dựng hệ thống học liệu số cùng quy trình đào tạo số một cách bài bản, đồng bộ.

Phó Chánh văn phòng Sở GD-ĐT TPHCM Nguyễn Hà Nguyên cho rằng cần xác định trọng tâm, mũi nhọn chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo

Ở góc nhìn quản lý địa phương, ông Nguyễn Hà Nguyên, Phó Chánh Văn phòng Sở GD-ĐT TPHCM cho rằng, trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế, việc xác định đúng trọng tâm và mũi nhọn của chuyển đổi số là yếu tố then chốt, tránh tình trạng dàn trải, lãng phí và kém hiệu quả.

Cũng theo đại diện Sở GD-ĐT TPHCM, hai nội dung cần ưu tiên hàng đầu trong chuyển đổi số giáo dục là xác định đúng đối tượng số hóa và phương thức số hóa phù hợp, trên cơ sở phải có nguồn dữ liệu “đúng, đủ, sạch và sống”.

Sở GD-ĐT TPHCM cũng xác định 6 trụ cột cần thiết để triển khai chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo, gồm: nhận thức số, thể chế số, hạ tầng số, nhân lực số, an toàn - an ninh thông tin và hoạt động chuyển đổi số. Trong đó, nền tảng quan trọng nhất là hệ thống cơ sở dữ liệu đồng bộ giữa các sở GD-ĐT, cùng với sự hỗ trợ của doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ, đảm bảo tính liên thông và an toàn thông tin.

Tăng sự chủ động của cơ sở

Tại hội nghị, nhiều ý kiến nhấn mạnh vai trò chủ động của cơ sở giáo dục. Cô Nguyễn Thị Ngọc Thủy, Hiệu trưởng Trường THCS Đoàn Thị Điểm (Phường Nhiêu Lộc, TPHCM) chia sẻ: cơ chế giao quyền cho hiệu trưởng lựa chọn đối tác công nghệ phù hợp là điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số. Tuy nhiên, điều quan trọng là các trường cần thay đổi tư duy quản lý, tăng cường xã hội hóa theo hướng “Nhà nước và nhân dân cùng làm”.

Đại diện các cơ sở giáo dục và đào tạo phía Nam tham dự hội nghị

Chung quan điểm, ông Lưu Tiến Quang, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Đắk Lắk cho biết, địa phương đang huy động nhiều nguồn lực để triển khai chuyển đổi số, tuy nhiên khó khăn lớn nhất hiện nay vẫn là bài toán kinh phí.

Đại diện Sở GD-ĐT tỉnh Đồng Nai cũng nhìn nhận, các khu vực trung tâm có điều kiện xã hội hóa tốt nên việc chuyển đổi số thuận lợi hơn, trong khi vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều hạn chế về hạ tầng và nguồn lực, gây khó khăn cho quá trình triển khai.

Giám đốc Trung tâm Phát triển giáo dục và đào tạo phía Nam Lê Thắng Lợi phát biểu tại hội nghị

Ông Lê Thắng Lợi, Giám đốc Trung tâm Phát triển giáo dục và đào tạo phía Nam, khẳng định: chuyển đổi số là chìa khóa để đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, hướng tới xây dựng một nền giáo dục thông minh, mở, công bằng và hội nhập.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng, hiện nay nhiều địa phương và cơ sở giáo dục vẫn còn lúng túng trong triển khai, do các nguyên nhân như: hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, nhận thức và năng lực số của đội ngũ còn hạn chế, dữ liệu chưa liên thông hiệu quả, và thiếu hụt nguồn lực tài chính cũng như nhân lực chất lượng cao, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển.

Nhằm khắc phục những hạn chế hiện hữu, Bộ GD-ĐT và các địa phương đã và đang triển khai quyết liệt nhiều giải pháp chuyển đổi số trong toàn ngành.

Đến nay, dữ liệu ngành giáo dục đã được số hóa mạnh mẽ, với gần 24,5 triệu hồ sơ giáo viên, cán bộ quản lý và học sinh kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia. Hệ thống cơ sở dữ liệu giáo dục đại học cũng đã hoàn thiện, quản lý thông tin của 470 cơ sở đào tạo với gần 3 triệu hồ sơ người học.

Song song đó, dịch vụ công trực tuyến được triển khai rộng khắp; 100% thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học thực hiện trực tuyến; nhiều địa phương đã áp dụng thanh toán học phí không dùng tiền mặt. Cùng với đó, các công cụ hỗ trợ học tập và quản lý như học bạ điện tử, văn bằng số, kho học liệu mở tiếp tục được phát triển, góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong toàn ngành.

THU TÂM