Vì sao Iran tấn công căn cứ Mỹ ở Qatar nhưng lại báo trước cho Washington?

Tổng thống Donald Trump hôm 23/6 cho biết chính phủ Iran đã gửi “cảnh báo sớm” trước loạt tấn công tên lửa nhằm vào căn cứ không quân Al Udeid của Mỹ tại Qatar.

“Tôi muốn cảm ơn Iran vì đã gửi cảnh báo sớm, nhờ đó không có thương vong”, ông Trump viết trên nền tảng Truth Social.

Tổng thống Trump đánh giá đòn đáp trả này sau vụ Mỹ không kích 3 cơ sở hạt nhân Iran cuối tuần qua là không đủ mạnh.

Tổng thống Trump không nêu rõ Iran đã cảnh báo sớm bao lâu, cũng như thông điệp được truyền đi bằng cách nào. Tuy nhiên, phát ngôn của ông dường như xác nhận những đồn đoán trước đó rằng Iran có thể cố tình báo trước các kế hoạch đáp trả.

Theo giới quan sát, động thái này của Iran vừa giữ uy tín trong và ngoài nước, vừa giảm thiểu thiệt hại cho Mỹ và tránh leo thang xung đột.

Iran đã phóng 14 tên lửa nhằm vào căn cứ không quân Al-Udeid của Mỹ tại Qatar, tối 23/6 theo giờ địa phương.

Đây là đòn trả đũa đầu tiên sau khi Mỹ sử dụng oanh tạc cơ B-2 ném bom phá hầm xuống 3 cơ sở hạt nhân của Iran vào cuối tuần trước.

“13 tên lửa bị bắn hạ, 1 tên lửa được 'tha' vì bay lệch hướng. Không có thương vong. Iran đã thông báo sớm, và chúng tôi đã phản ứng hiệu quả” - ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Theo Fox News Digital, tên lửa sử dụng trong vụ tấn công là loại tầm ngắn và tầm trung. Bộ Quốc phòng Mỹ khẳng định không có binh sĩ nào bị thương.

Về phía Qatar - quốc gia đồng minh thân cận của cả Mỹ lẫn Iran, Bộ Ngoại giao lên án vụ tấn công là “hành động xâm phạm trắng trợn chủ quyền”.

Người phát ngôn Majed Al Ansari cho biết phòng không Qatar đã đánh chặn thành công tên lửa Iran và đảm bảo an toàn cho khu vực.

Al-Udeid là căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ tại Trung Đông, với khoảng 10.000 binh sĩ đồn trú. Căn cứ này đóng vai trò đầu não của Bộ Tư lệnh Trung tâm (CENTCOM), điều phối các chiến dịch chống khủng bố tại Iraq và Syria.

Chỉ một tháng trước, Tổng thống Trump từng thăm Al-Udeid và ký thỏa thuận bán vũ khí trị giá 1 tỉ USD với Qatar.

Sau vụ tấn công, Đại sứ quán Mỹ tại Kuwait ban hành cảnh báo an ninh, hạn chế ra vào căn cứ. Một số nhân viên ngoại giao tại Bahrain cũng được cho phép làm việc từ xa.

Không phận Qatar đã mở trở lại sau khi bắn hạ tên lửa của Iran tấn công căn cứ không quân Mỹ.

Mặc dù tình hình tại vùng Vịnh đang căng thẳng, Iran chủ động phát tín hiệu trước để các nước biết trước nơi diễn ra tấn công.

Trước đó, cả khu vực đã chuẩn bị tinh thần cho một phản ứng từ Tehran. Bahrain được cho là đã cảnh báo người dân nên đi lại bằng các tuyến đường chính, còn UAE đóng cửa không phận để phòng ngừa.

Tehran đang thể hiện sự cẩn trọng chiến lược trong từng bước đi: Vừa trả đũa, vừa tránh mở rộng xung đột nhằm đảm bảo vẫn còn giải pháp về ngoại giao. Điều này diễn ra trong bối cảnh Israel cũng được cho là muốn kết thúc vòng xung đột hiện tại.

Trước đó, Tổng thống Trump đã cảnh báo Iran về hậu quả nếu Tehran tung đòn trả đũa Mỹ. Tuy nhiên, sau các vụ tấn công vào căn cứ Al Udeid, ông Trump dường như không cho thấy có ý định tiến hành thêm hành động quân sự.

Trên Truth Social, Trump viết rằng ông tin Iran “đã trút hết sự phẫn nộ trong lòng” và “hy vọng sẽ không còn thêm thù hận nào nữa".

Việt Hùng

Theo Jpost, CBS News, CNN, Al Jazeera, Times of Israel