Vì sao Israel không kích Iran?

Rạng sáng thứ Sáu, ngày 13/6/2025, Israel đã tiến hành hàng chục cuộc không kích vào các cơ sở hạt nhân và quân sự của Iran. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố đây là "một chiến dịch quân sự có mục tiêu", nhằm loại bỏ mối đe dọa từ Iran đối với sự tồn vong của Israel. Ông khẳng định chiến dịch sẽ kéo dài "trong nhiều ngày" cho đến khi mục tiêu được đạt được.

Sau thời gian dài đồn đoán, Israel đã hành động khi giới lãnh đạo nước này xác định rằng Iran đang tiến gần đến ngưỡng sở hữu vũ khí hạt nhân. Mục tiêu của chiến dịch không chỉ là phá hủy hạ tầng hạt nhân mà còn làm suy yếu bộ máy chỉ huy, giới khoa học và năng lực phòng thủ của Iran. Các cuộc tấn công của Israel nhắm vào nhiều mục tiêu trọng yếu, trong đó có cơ sở làm giàu uranium ở Natanz – trung tâm chương trình hạt nhân của Iran. Đáng chú ý, truyền thông nhà nước Iran xác nhận Tướng Hossein Salami, Tổng tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), đã thiệt mạng trong đợt không kích này cùng một số tướng lĩnh khác.

Tướng Hossein Salami, Tổng tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), đã thiệt mạng trong đợt không kích này

Cuộc không kích diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran về chương trình hạt nhân đang lâm vào bế tắc. Trước đó không lâu, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã xác nhận rằng Iran vi phạm các cam kết về không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Cuộc tấn công chớp nhoáng và trên diện rộng của Israel gây ra sự rối loạn trong hệ thống quân sự và hạt nhân của Iran. Sự việc cho thấy khả năng Israel xâm nhập sâu và phá hủy các trung tâm trọng yếu của đối thủ. Trong khi đó, Iran tạm thời rơi vào thế phòng ngự, với ít lựa chọn phản ứng ngay lập tức.

Hiện trường vụ không kích của Israel tại Tehran.

Tuy nhiên, căng thẳng chưa dừng lại. Israel tuyên bố sẽ tiếp tục tấn công. Mỹ, dù phủ nhận tham gia, được cho là sẽ hỗ trợ Israel trong các tình huống phòng thủ. Hy vọng của Tổng thống Trump về một giải pháp ngoại giao cho vấn đề hạt nhân Iran gần như đã tan vỡ. Giới quan sát cho rằng ông sẽ sớm đối mặt với quyết định mang tính sống còn: có nên sử dụng năng lực quân sự đặc biệt để tiêu diệt hoàn toàn cơ sở hạt nhân ngầm của Iran hay không – một quyết định chắc chắn sẽ gây chia rẽ trong nội bộ chính quyền Washington.

Nhà phân tích an ninh Beth Sanner của CNN ví việc ám sát tướng Salami tương đương với việc loại bỏ Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ. Nhà phân tích đồng thời đặt câu hỏi: "Nếu tình huống ngược lại xảy ra, Mỹ sẽ phản ứng thế nào?" Bà nhận định Iran đang ở tình thế "bị đe dọa đến tồn vong", và do đó, khả năng Iran sẽ trả đũa mạnh hơn bao giờ hết.

Tuyên bố của Ngoại trưởng Rubio rằng “Israel đã thông báo rằng đây là hành động tự vệ cần thiết” cho thấy sự mập mờ trong vai trò thực sự của Mỹ. Không rõ Nhà Trắng có được cảnh báo trước hay không, và liệu có đồng tình với quyết định tấn công của Israel hay không. Dù Mỹ khẳng định không tham gia, nhưng Iran tuyên bố cả Washington và Tel Aviv sẽ phải "trả giá đắt".

Hồng Hạnh