Vì sao NATO chấp thuận gửi xe tăng cho Ukraine nhưng lại từ chối giao tiêm kích?

Mặc dù trước đó bác bỏ đề xuất cung cấp chiến đấu cơ, nhưng mới đây báo chí rất ngạc nhiên trước thực tế NATO chấp thuận gửi xe tăng cho Ukraine, vì sao lại như vậy?

Tờ New York Times cho biết, Mỹ đang làm việc với đồng minh để chuyển các xe tăng do Liên Xô sản xuất cho Ukraine theo yêu cầu của Tổng thống Volodymyr Zelensky và quá trình này sẽ sớm bắt đầu.

Không rõ chính xác có bao nhiêu xe tăng có thể được gửi đến quốc gia Đông Âu này, nhưng nhiều người tin rằng hầu hết sẽ là loại T-72 - cho thấy chúng sẽ đến từ các quốc gia thuộc Khối hiệp ước Warsaw hiện là thành viên NATO.

Danh sách dự kiến bao gồm Bulgaria, Cộng hòa Séc, Ba Lan và Romania. Ukraine đang là nước khai thác xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-72 , nhưng họ phần lớn dựa vào các biến thể của loại T-64 cũ hơn.

Những chiếc T-64 được sản xuất tại một cơ sở ở Kharkiv - trong khi T-72 của Nga, mẫu MBT kế nhiệm giá cả phải chăng hơn chế tạo tại nhà máy UralVagonZavod ở Nga. Ngoài ra, cả Moskva và Kiev đều có một số xe tăng T-80.

T-72 có trọng lượng từ 45 đến 50 tấn tùy phiên bản với kíp lái 3 người - bao gồm chỉ huy, lái xe và pháo thủ. Chiếc MBT trang bị pháo 2A46 125 mm nạp đạn tự động cũng như súng máy hạng nặng và hạng trung trên tháp pháo.

Một con số đáng kinh ngạc: 25 nghìn chiếc T-72 đã được chế tạo, với hàng chục ngàn chiến xa vẫn đang phục vụ trên khắp toàn cầu, từ Nicaragua đến Ba Lan, từ Ấn Độ đến Ethiopia.

Sau khi Liên Xô tan rã, Ukraine “thừa hưởng” khoảng 1.300 chiếc T-72 với nhiều cấu hình khác nhau. Tuy nhiên, họ chọn giữ lại những chiếc T-64 có khả năng hơn trong hoạt động và đã bán khoảng 870 chiếc T-72 cho nhiều quốc gia ở châu Phi và châu Á.

Hiện nay cả Lầu Năm Góc và Nhà Trắng đều chưa trả lời một số đề nghị bình luận của giới truyền thông về thời điểm bắt đầu chuyển giao các MBT này cho Ukraine.

Nhưng có thông tin cho rằng các xe tăng này sẽ giúp tăng cường cho nhóm quân Ukraine ở khu vực Donbass, ngoài vai trò mũi nhọn xung kích thì chúng có thể được sử dụng để tiến hành "các cuộc tấn công bằng pháo tầm xa vào mục tiêu của Nga".

Moskva đã công nhận nền độc lập của hai tỉnh ly khai Donetsk và Lugansk, đồng thời sử dụng việc bảo vệ khu vực này như một lý do để đưa quân vào Ukraine. Tuần trước, Nga dường như cho biết họ sẽ tập trung nỗ lực của mình vào địa điểm trên.

Quyết định gửi MBT thời Chiến tranh Lạnh tới Ukraine được đưa ra chỉ vài tuần sau khi Chính quyền Tổng thống Biden từ chối hỗ trợ một thỏa thuận mà Ba Lan theo đó sẽ cung cấp máy bay chiến đấu MiG-29 cho Kiev.

Cả hai loại xe tăng và máy bay trên đều được vận hành bởi nhiều quốc gia từng thuộc khối Hiệp ước Warsaw và cả hai nền tảng đều có nguồn gốc từ Liên Xô. Tuy nhiên, một vài yếu tố có thể xảy ra.

Chiến đấu cơ sẽ phải bay từ một căn cứ của NATO đến Ukraine - và điều này có thể dẫn đến một cuộc đối đầu trực tiếp giữa các phi công NATO và Nga, hoặc các phi công Ukraine sẽ phải hoạt động từ một căn cứ của NATO.

Ngược lại, các xe tăng có thể được gửi đến Ukraine giống như những thiết bị quân sự khác, chúng sẽ được chất lên tàu hỏa hoặc xe tải, sau đó thực hiện một chuyến đi thông thường.

Một yếu tố khác có thể là do MiG-29 có thể không giúp được nhiều cho Ukraine. Máy bay cổ điển sẽ không đủ sức đối đầu những tiêm kích mới hơn của Nga và Ukraine sẽ gặp vấn đề lớn do yêu cầu bảo trì giữa mỗi chuyến bay.

Đối với chính quyền của Tổng thống Biden, điều đó rõ ràng không đáng để mạo hiểm vì có rất ít lợi ích thu được từ gói viện trợ quân sự đó.

Mặt khác Ukraine đã chứng tỏ rằng họ có thể đối đầu với thiết giáp của Nga. Những xe tăng do NATO viện trợ sẽ giúp xoay chuyển tình thế và thậm chí giúp Quân đội Ukraine giành được lợi thế ở khu vực Donbass.

Bạch Dương