Vì sao ngành hộ sinh không còn sức hút?

Thực hành của sinh viên khối ngành sức khỏe tại Trường Cao đẳng Bình Thuận

Nơi thừa, nơi thiếu

Năm 2025, Trường Cao đẳng Bình Thuận đặt chỉ tiêu tuyển 20 sinh viên trình độ cao đẳng ngành hộ sinh. Thế nhưng, giống như nhiều năm trước, mã ngành này gần như “trắng hồ sơ”. Tình trạng không có thí sinh đăng ký theo học đặt ra câu hỏi: Vì sao ngành hộ sinh được coi là một nghề thiết yếu trong hệ thống y tế lại không còn sức hút?

Theo Trường Cao đẳng Bình Thuận, nguyên nhân có thể lý giải từ xu hướng lựa chọn của thí sinh những năm gần đây. Phần lớn học sinh sau khi tốt nghiệp THPT đều ưu tiên học đại học, khi việc vào cánh cửa này ngày càng dễ dàng hơn. Trong khi đó, trình độ cao đẳng ít được xem trọng. Riêng ngành hộ sinh, sự quan tâm càng mờ nhạt khi nhiều thí sinh e ngại đặc thù nghề nghiệp gắn với môi trường áp lực cao, trực đêm liên tục và thu nhập chưa tương xứng.

Ở góc nhìn thực tế, bác sĩ Trần Giao Hùng - Giám đốc Trung tâm Y tế Khu vực Hàm Thuận Bắc cho biết: Đội ngũ nữ hộ sinh hiện đã phủ kín từ trạm y tế đến trung tâm y tế. Ngay tại trung tâm, số lượng nữ hộ sinh dư còn được bố trí làm công việc hành chính hoặc chuyển sang công tác điều dưỡng ở các khoa khác phù hợp. Trong khi đó, lực lượng bác sĩ sản khoa lại thiếu.

Tuy nhiên, tình trạng này không đồng đều. Không riêng gì Trung tâm Y tế Khu vực Hàm Thuận Bắc, nhiều trung tâm y tế khu vực khác, thậm chí một số bệnh viện ở phía Đông tỉnh Lâm Đồng cũng ghi nhận sự dư thừa nữ hộ sinh. Ngược lại, Bệnh viện Đa khoa Khu vực La Gi hiện thiếu tới 6 - 10 nữ hộ sinh, nhưng nhiều năm vẫn chưa thể tuyển được. Điều này cho thấy nhân lực ở một số nơi dư thừa nhưng lại thiếu hụt ở nơi khác, dẫn đến lãng phí và sử dụng không hiệu quả.

Cần giải pháp cân đối

Một nữ hộ sinh chia sẻ: “Công việc đòi hỏi cường độ cao, thường xuyên trực đêm, mà thu nhập chỉ ngang bằng hoặc thấp hơn nhiều nghề khác. Cơ hội thăng tiến cũng hạn chế nên không nhiều bạn trẻ sẵn sàng gắn bó lâu dài”. Ý kiến này phần nào phản ánh lý do khiến nhiều học sinh, sinh viên e ngại lựa chọn hộ sinh làm nghề nghiệp tương lai.

Số lượng thí sinh đăng ký giữa các ngành nghề vốn đã không đồng đều, dẫn đến tình trạng thừa, thiếu cục bộ trong công tác đào tạo. Một số ngành “nóng” thu hút nhiều hồ sơ, trong khi những ngành đặc thù như hộ sinh lại rơi vào cảnh “ế”. Điều này không chỉ tạo ra áp lực cho nhà trường trong tổ chức đào tạo mà còn đặt ra bài toán cho ngành y tế trong việc quy hoạch, cân đối nhân lực lâu dài. Nếu không có giải pháp căn cơ, nguy cơ mất cân đối nguồn lực hộ sinh trong hệ thống y tế là khó tránh khỏi.

Để khắc phục tình trạng mất cân đối nhân lực hộ sinh, một trong những giải pháp cấp thiết là luân chuyển nhân lực từ những nơi dư thừa sang đơn vị đang thiếu hụt, thay vì chỉ tập trung tuyển mới khi khó tuyển. Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ chế điều phối nhân lực theo nhu cầu thực tế sẽ giúp phân bổ lực lượng hợp lý, tránh tình trạng “nơi thừa - nơi thiếu” kéo dài và tối ưu hóa nguồn lực hiện có. Cùng với đó, quan tâm tới việc hỗ trợ, phụ cấp tương xứng.

Ngành hộ sinh là tuyến đầu bảo vệ sức khỏe mẹ và trẻ sơ sinh, một mắt xích không thể thiếu trong hệ thống y tế. Việc cân đối nguồn nhân lực, tạo điều kiện hấp dẫn cho người làm hộ sinh gắn bó lâu dài với nghề là điều cần thiết để bảo đảm chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Trang Hiếu .