Vì sao người già và người có bệnh nền dễ bị cúm?

Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm gây viêm đường hô hấp cấp tính với các triệu chứng điển hình như đau họng, đau cơ, mỏi mệt, chảy mũi, nghẹt mũi và sốt. Bệnh có thể lây lan nhanh qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc với các bề mặt có chứa virus.

Ở người cao tuổi và người có bệnh nền, các triệu chứng cúm thường không biểu hiện rõ rệt như ở trẻ em hoặc người trẻ tuổi. Cúm mùa là bệnh lý cấp tính do nhiễm vi rút cúm tuýp A, B hoặc C gây ra. Bệnh dễ lây lan từ người sang người và gây ra các biểu hiện như sốt đột ngột, ho, nhức đầu, đau cơ, đau khớp, đau họng và chảy nước mũi.

Hầu hết các trường hợp cúm mùa có thể hồi phục sau khoảng một tuần mà không gặp biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, đối với người cao tuổi, đặc biệt là những người có bệnh lý nền, cúm có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Nguy cơ biến chứng ở người cao tuổi và người có bệnh nền

Người lớn tuổi, đặc biệt là những người mắc bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, bệnh hô hấp mạn tính, ung thư hoặc bệnh thận, có nguy cơ cao gặp biến chứng nghiêm trọng khi nhiễm cúm mùa. Hệ miễn dịch của họ suy yếu dần theo tuổi tác, khiến cơ thể khó chống lại nhiễm trùng. Bệnh cúm có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như:

Biến chứng viêm phổi: Cúm mùa làm suy yếu khả năng phòng vệ của phổi, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm phổi. Đây là một trong những biến chứng nghiêm trọng nhất, đặc biệt ở người có bệnh lý tim mạch, hen suyễn hoặc COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính).
Biến chứng suy tim cấp tính: Với người mắc bệnh tim mạch, cúm có thể làm tăng gánh nặng cho tim, dẫn đến suy tim cấp hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh hiện có. Virus cúm cũng có thể gây viêm cơ tim, khiến bệnh tim trở nên nặng hơn.
Biến chứng tăng đường huyết: Người mắc tiểu đường có nguy cơ tăng đường huyết khi nhiễm cúm. Sốt và nhiễm trùng do cúm làm thay đổi mức đường huyết, dẫn đến biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng vết thương, tổn thương mạch máu và thận.
Biến chứng nhiễm trùng thứ phát: Cúm làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo cơ hội cho vi khuẩn gây viêm phế quản, viêm tai giữa hoặc nhiễm khuẩn huyết. Người có bệnh nền dễ mắc tình trạng này hơn, khiến quá trình điều trị phức tạp và kéo dài.

Người cao tuổi và người có bệnh nền nên tiêm vaccine cúm hàng năm, đặc biệt trước mùa lạnh.

Tại sao cần cẩn trọng với cúm mùa?

Ở người cao tuổi, người có bệnh nền cần cẩn trọng với cúm bởi:

Hệ miễn dịch yếu: Khi tuổi tác tăng, hệ miễn dịch suy giảm khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây bệnh, trong đó có virus cúm. Điều này khiến người cao tuổi dễ mắc bệnh và gặp biến chứng nặng.
Bệnh nền làm suy yếu cơ thể: Các bệnh lý mạn tính như tim mạch, tiểu đường, bệnh phổi mạn tính và bệnh tự miễn làm giảm khả năng phòng vệ của cơ thể. Khi nhiễm cúm, các bệnh nền này có thể trở nên nghiêm trọng hơn, làm tăng nguy cơ nhập viện hoặc tử vong.

Các biện pháp phòng ngừa cúm mùa

Để giảm thiểu nguy cơ mắc cúm mùa và biến chứng nguy hiểm, người cao tuổi và người có bệnh nền cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

Tiêm vaccin cúm: Đây là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất. Vaccine giúp cơ thể tạo miễn dịch chống lại các chủng virus cúm phổ biến, giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng. Người cao tuổi và người có bệnh nền nên tiêm vaccine cúm hàng năm, đặc biệt trước mùa lạnh.

Kiểm soát tốt bệnh nền: Việc quản lý hiệu quả các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, hô hấp... giúp giảm nguy cơ chuyển nặng khi mắc cúm. Người cao tuổi cần duy trì chế độ ăn uống, tập luyện hợp lý và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.
Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, tập thể dục nhẹ nhàng và giữ ấm cơ thể khi thời tiết lạnh. Hạn chế tiếp xúc gần với người đang mắc cúm để tránh lây nhiễm.
Điều trị kịp thời khi có triệu chứng cúm: Khi xuất hiện dấu hiệu như sốt, ho, mệt mỏi, đau cơ, người cao tuổi cần đến bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Sử dụng thuốc kháng virus trong giai đoạn sớm (theo chỉ định của bác sĩ) có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng và ngăn ngừa biến chứng.

BS. Nguyễn Văn Quang