Vì sao người giàu nhất thế giới 'dời đô' về Texas

Tỷ phú Elon Musk từng không ngừng chỉ trích các quy định chặt chẽ và lệnh phong tỏa trong thời kỳ đại dịch tại California (Mỹ).

Vì vậy, 4 năm trước, ông quyết định chuyển đến Texas - nơi ông háo hức được đón nhận môi trường kinh doanh mới với văn hóa rộng mở và sự đón chào từ các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa.

Kể từ đó, công ty của Musk mở rộng khắp Texas với tốc độ nhanh chóng, biến các trang trại thành nhà máy ở ngoại ô Austin, sử dụng đất ven biển gần Brownsville làm bệ phóng cho chuyến du hành vũ trụ.

Các nông trại bên ngoài Corpus Christi cũng sẽ sớm trở thành nhà máy lọc lithium đầu tiên của tiểu bang, phục vụ cho ôtô điện của Musk, theo New York Times.

Trụ sở của X đang chuyển đến Texas. Nhà máy lớn nhất của Tesla tại đây bắt đầu hoạt động vào năm 2022, nằm ở phía bắc Austin.

Khu phức hợp SpaceX có bệ phóng gần bãi biển Boca Chica, bao quanh bởi Khu bảo tồn động vật hoang dã quốc gia Lower Rio Grande Valley. Ảnh: New York Times.

Ý kiến trái chiều

Tỷ phú Musk không chỉ đơn thuần chuyển doanh nghiệp từ một bang "xanh" (thân đảng Dân chủ) sang bang "đỏ" (thân đảng Cộng hòa).

Sự hiện diện ngày càng lớn của ông tại Texas đã trở thành một phần của sự chuyển đổi chính trị - từ nhà truyền bá xe điện của đảng Dân chủ trở thành người ủng hộ nổi bật của Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Trong cuộc đua vào Nhà Trắng, tỷ phú Musk gần như tự mình tài trợ cho chiến dịch tiêu tốn hơn 175 triệu USD để ủng hộ ông Trump. Đội ngũ của ông đã gõ cửa khoảng 11 triệu nhà ở các bang chiến trường từ tháng 8.

Sau cuộc bầu cử, ông chủ mạng xã hội X trở thành cố vấn nổi bật cho ông Trump trong việc lựa chọn nội các và được chọn để dẫn đầu nỗ lực cắt giảm quy định và chi tiêu liên bang.

Không chỉ Thống đốc Greg Abbott của Texas - thành viên đảng Cộng hòa - cổ vũ Musk, ngay cả ông Trump cũng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với nỗ lực của vị tỷ phú này tại Texas.

Vào hôm 19/11, tổng thống đắc cử Mỹ đã đến Brownsville để tham gia cùng Musk trong buổi phóng hệ thống tên lửa Starship.

Tuy nhiên, khát vọng phát triển nhanh đã dẫn đến một số xung đột.

Ở khu vực xung quanh Brownsville, một số cư dân lâu năm phàn nàn rằng sự mở rộng nhanh chóng của SpaceX gây tổn hại đến môi trường, đe dọa các loài động vật được bảo vệ và làm tăng chi phí nhà ở tại khu vực từ lâu được biết đến là một trong những nơi có chi phí sinh hoạt phải chăng nhất Texas.

Các vụ phóng của SpaceX bị chỉ trích vì ảnh hưởng đến động vật hoang dã ven biển xung quanh và cản trở lối vào bãi biển công cộng Boca Chica. Ảnh: New York Times.

Những lời phàn nàn tương tự về sự phát triển không kiểm soát cũng xuất hiện khi công ty Boring Company và nhà máy SpaceX mở rộng tại hạt Bastrop - một cộng đồng nông thôn bảo thủ.

“Tôi thực sự không muốn thấy sự phát triển này. Đây không phải là Bastrop mà chúng tôi mong muốn”, Mel Hamner - ủy viên hội đồng sắp mãn nhiệm thuộc đảng Cộng hòa - nói.

Người kế nhiệm của ông - Butch Carmack, cũng thuộc đảng Cộng hòa - đồng tình.

“Chúng tôi chuyển đến đây vì muốn sống ở thị trấn nhỏ này”, ông nói. “Giờ đây, nó không còn là thị trấn nhỏ nữa”.

Tuy nhiên, các quan chức địa phương khác tại hạt Bastrop và Cameron lại cho rằng sự xuất hiện của những công ty này mang lại lợi ích về mặt việc làm và tăng trưởng, giúp cộng đồng thường bị bỏ qua trở nên nổi bật hơn. Một số cư dân ủng hộ.

“Tôi nghĩ điều này thật tuyệt”, Armando Morales (38 tuổi), sống tại Bastrop và lái xe Uber ở Austin, chia sẻ. “Tôi ủng hộ miễn là ông ấy (Musk) có trách nhiệm với môi trường”.

Quỹ Musk đã cam kết 10 triệu USD để phục hồi trung tâm thành phố Brownsville. Ảnh: New York Times.

Tại Brownsville - thành phố biên giới dọc theo Vịnh Mexico - dự án tái phát triển trung tâm lịch sử đã diễn ra cùng lúc với việc mở rộng SpaceX.

Quỹ Musk Foundation cam kết tài trợ khoảng 10 triệu USD cho nỗ lực này, Thị trưởng John Cowen cho biết.

Các khách sạn và quán cà phê mới đã mở cửa. Những bức tranh tường với chủ đề không gian xuất hiện, trong đó có một bức vẽ tỷ phú Musk mỉm cười.

“Đây là tình huống đôi bên cùng có lợi”, thị trưởng nói. “Giờ chúng tôi có 2 nhà hàng Pháp tại trung tâm thành phố”.

"Elon đã đến đây"

Hạt Bastrop là nơi chứng kiến sự mở rộng hiện diện nhanh nhất của tỷ phú Musk.

Nằm dọc theo sông Colorado uốn lượn về phía đông Austin, hạt và thị trấn cùng tên này là một trong những nơi cuối cùng chứng kiến sự phát triển lan tỏa từ thủ phủ bang.

Các công ty liên kết với Musk đã âm thầm mua hàng trăm mẫu đất, và việc xây dựng bắt đầu khoảng 3 năm trước, theo lời kể của người dân địa phương.

Hiện nay, khu vực này nhộn nhịp với công ty Boring hoạt động tại đây, trong khi SpaceX đang sản xuất bộ kit internet vệ tinh Starlink trong tòa nhà khổng lồ.

“Nơi này từng chỉ là đất nông nghiệp”, Becki Womble, chủ tịch Phòng Thương mại Bastrop, nói. “Rồi đột nhiên, kiểu như: ‘Voilà, Elon đã đến đây’”.

Khu vực hạt Bastrop là nơi chứng kiến sự mở rộng hiện diện nhanh nhất của tỷ phú Musk. Ảnh: New York Times.

Sự phát triển nhanh chóng khiến các chủ đất địa phương lo ngại và dẫn đến tranh cãi về việc công ty xử lý nước thải ở sông Colorado.

Sau một số cuộc tranh cãi công khai, SpaceX đã đạt được thỏa thuận kết nối với nhà máy xử lý nước thải của Bastrop. Đồng thời, công ty cũng sẽ cung cấp 3 triệu USD để chi trả cho việc xây dựng đường ống cống, quản lý thành phố Sylvia Carrillo cho biết.

Tuy nhiên, một số ý tưởng của ông Musk gặp phải trở ngại.

Tại hạt Bastrop, nhà chức trách cho biết ông Musk đã cố gắng mở một nhà trẻ và trường tiểu học, mang tên Ad Astra, trên trang trại ngựa cũ.

Quản lý trường học đã xin phép cho tối đa 50 học sinh và giáo viên, theo ông Hamner, ủy viên hạt sắp mãn nhiệm. Tuy nhiên, đề xuất này bị từ chối vì hệ thống xử lý nước thải chỉ đủ khả năng đáp ứng một nửa số lượng đó.

“Chúng tôi có ít quy định ở đây”, ông Hamner nói. “Chúng tôi có quy định về xử lý nước thải, về vùng đất ngập lụt, và về cống thoát nước. Nhưng chúng tôi thực thi tất cả quy định đó”.

Tại hạt Cameron, tỷ phú Musk cũng chưa thành công trong việc đổi tên khu vực đặt cơ sở SpaceX - kế hoạch mà ông đã đề xuất cách đây nhiều năm.

“Đang xây dựng thành phố Starbase, Texas”, ông Musk viết trên X vào năm 2021, khi nền tảng này vẫn còn được gọi là Twitter.

Người phát ngôn của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ cho biết đề xuất này vẫn đang chờ xử lý.

Xe kéo Airstream gần cơ sở của SpaceX tại Brownsville, Texas. Ảnh: Reuters.

Dù vậy, SpaceX về cơ bản đã chiếm lĩnh khu vực cách Brownsville khoảng 40 phút lái xe dọc theo con đường hai làn hẹp. Những trang trại cũ đã được sửa sang lại, với xe Tesla đỗ phía trước.

Công nhân ở trong các toa xe Airstream màu bạc xếp cạnh nhau hoặc trong nhà di động nhỏ. Gần đó, những tên lửa cao lớn đang được chế tạo, nổi bật trên khung cảnh ven biển.

Minh An