Vì sao nhiều bị cáo được đề nghị miễn TNHS trong vụ hai cựu Chủ tịch Đà Nẵng?
Cuối giờ chiều qua (10-1), phiên tòa xét xử hai cựu Chủ tịch Đà Nẵng và các bị cáo liên quan đã kết thúc phần tranh luận, phiên xử sẽ trở lại làm việc vào chiều 13-1 tới đây. Quá trình đối đáp, đại diện Viện kiểm sát (VKS) đã bất ngờ đề nghị miễn trách nhiệm và giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho hàng loạt bị cáo.
Theo đó, ở vụ án này, Trần Văn Minh (cựu Chủ tịch TP Đà Nẵng, từ năm 2006-2011); Văn Hữu Chiến (cựu Chủ tịch TP Đà Nẵng, từ năm 2011-2014) cùng 19 bị cáo liên quan lần lượt bị xét xử về các tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Vi phạm các quy định đề quản lý đất đai". Các bị cáo bị xác định là đã gây thiệt hại hơn 22.047 tỷ đồng cho Nhà nước.
Tại phần đối đáp trước quan điểm của các luật sư, đại diện diện VKS cho biết, liên quan đến Dự án An Cư 2 mở rộng và An Cư 3 mở rộng, bị cáo Nguyễn Văn Cán (cựu Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng) đã có hành vi tham mưu, đề xuất để bị cáo Trần Văn Minh (cựu Chủ tịch Đà Nẵng) giao quyền sử dụng 22 lô đất thuộc Dự án nêu trên trái quy định của pháp luật cho Công ty TNHH Minh Hưng Phát của Phan Văn Anh Vũ (Chủ tịch HĐQT Công Xây dựng 79).
Ngày 7-1-2020, luận tội các bị cáo, VKS đã đề nghị tòa án xử phạt bị cáo Cán từ 3 năm tù đến 4 năm tù về tội "Vi phạm các quy định đề quản lý đất đai". Tuy nhiên, qua tranh luận tại phiên tòa, VKS nhận thấy bị cáo Cán thực hiện hành vi phạm tội với vai trò đồng phạm có mức độ và thụ động.
Tại phiên tòa, bị cáo Cán thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải. Xét nhân thân bị cáo có nhiều thành tích trong công tác, đồng thời hiện tại toàn bộ dự án đã được chuyển nhượng cho người dân đến ở và sinh sống ổn định nên không nhất thiết phải thu hồi dự án. Việc này cũng là nhằm để bảo vệ quyền lợi cho bên thứ ba ngay tình, bảo đảm sự ổn định của địa phương như đề nghị của đại diện UBND TP Đà Nẵng tại phiên tòa...
“Căn cứ vào tính chất, mức độ, thành vi phạm tội cũng như vai trò, vị trí của bị cáo Cán trong vụ án và đề nghị của UBND TP Đà Nẵng, VKS nhận thấy không cần thiết phải cách ly bị cáo này như đề nghị trước đó mà có thể xem xét vận dụng Điều 29 – Bộ luật Hình sự năm 2015 để miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo Cán.” – VKS phát biểu.
Theo VKS, việc miễn trách nhiệm hình sự cho bị cáo Cán là phù hợp với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo trong vụ án; vừa có tác dụng cải tạo, giáo dục, phòng ngừa chung; đồng thời thể hiện sự khoan hồng của pháp luật. Từ đó, VKS đề nghị HĐXX xem xét, cân nhắc và quyết định miễn trách nhiệm hình sự cho cựu Chánh văn phòng UBND TP Đà Nẵng.
Ngoài ra, VKS cũng đề nghị HĐXX xem xét, cân nhắc giảm trách nhiệm hình sự đối với bị cáo Trần Văn Minh và các bị cáo khác tại Dự án An Cư 2 mở rộng, An Cư 3 mở rộng và Dự án Phú Gia Compound.
Tương tự, đối với bị cáo Nguyễn Quang Thành (cựu Giám đốc Công ty TNHH Minh Hưng Phát) về hành vi phạm tội tại Dự án nêu trên và bị cáo Phan Minh Cương (cựu Giám đốc Công ty TNHH I.V.C, Tổng Giám đốc Công ty Xây dựng 79) tại Dự án 3,77 ha đường Trường Sa.
Theo VKS, các bị cáo trên đã thực hiện hành vi theo sự chỉ đạo của Phan Văn Anh Vũ với vai trò đồng phạm giúp sức thứ yếu, bị động. Vì vậy, không nhất thiết phải áp dụng hình phạt tù đối với bị cáo Thành và bị Cương, đồng thời không đề cập trách nhiệm dân sự đối với những bị cáo này.
Cùng với việc đề nghị miễn trách nhiệm hình sự đối với 3 bị cáo trong vụ án, VKS cũng đề nghị HĐXX xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt đối với các bị cáo: Trần Phi (cựu Tổng Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu Đà Nẵng); Phan Ngọc Thạch (cựu Giám đốc Công ty Du lịch Đà Nẵng); Huỳnh Tấn Lộc (cựu Giám đốc Công ty Công nghệ phẩm Đà Nẵng); Lê Anh Tuấn (Chủ tịch HĐQT Công ty Cung ứng tàu biển Đà Nẵng) và bị cáo Nguyễn Ngọc Tuấn (cựu Phó Chủ tịch TP Đà Nẵng). Riêng đối với bị cáo Phan Văn Anh Vũ, VKS đề nghị HĐXX xử lý nghiêm khắc.
Trước đó, nói lời sau cùng trước khi tòa nghỉ nghị án, bị cáo Trần Văn Minh cho rằng vụ án này không phải động cơ cá nhân, không phải án tham nhũng mà mang yếu tố trong quá trình điều hành quản lý. Cựu Chủ tịch Đà Nẵng cho biết, quá trình công tác bản thân có những đóng góp cho Đà Nẵng nên mong HĐXX xem xét.
Nói lời sau cùng, Phan Văn Anh Vũ mong HĐXX xem xét và tha cho 14 lãnh đạo Đà Nẵng. Bởi họ vì sự phát triển của thành phố. “Bị cáo mong HĐXX có quyết định tha ngay tại tòa cho ông Cương, Thành” – bị cáo Vũ nói. Theo bị cáo Vũ, làm một con người đã khó, lãnh đạo còn khó hơn.
Đến lượt mình, bị cáo Văn Hữu Chiến (cựu Chủ tịch Đà Nẵng) trình bày, bản thân luôncố gắng hết mình làm nhiệm vụ được phân công. Bị cáo luôn tập trung, say sưa công việc để phát triển Đà Nẵng như ngày hôm nay. Bị cáo Chiến nhận thấy có lỗi với gia đình giàu truyền thống cách mạng.
“Bị cáo thành khẩn, “có gì nói nấy, không giấu diếm bất cứ điều gì”. Đến hôm nay, bị cáo quá đau đớn với đề nghị mức án của VKS. Mong HĐXX xem xét, chiếu cố để bị cáo có bản án hợp lý, hợp tình và làm sao cho bị cáo thấy rằng đó là lời cảm ơn chân tình đến với HĐXX” - cựu Chủ tịch Đà Nẵng Văn Hữu Chiến nghẹn ngào.