Vì sao Taliban hành quyết diễn viên hài nổi tiếng Afghanistan?

Diễn viên hài người Afghanistan Nazar Mohammad trên xe khi bị Taliban đưa đi hành quyết.

Nazar Mohammad, còn có tên trên mạng là Khasha Zwan, bị phiến quân Taliban bắt giữ vào cuối tháng 7 khi nhóm này đang chuẩn bị chiếm đóng Afghanistan.

Taliban đã hành quyết ông, sau khi thành phố Kandahar, nơi ông sinh sống rơi vào tay của các phiến quân này. Tuy nhiên, thái độ và hành động của ông khi bị Taliban bắt giữ mới là điều đáng nói. Đoạn video ghi lại những thời khắc cuối cùng của người đàn ông này khiến nhiều người cảm phục, thương xót và tiếc nuối 1 tài năng như ông.

Theo đoạn video lan truyền trên mạng xã hội, diễn viên hài Kandahari ngồi trên ghế sau cạnh hai chiến binh Taliban trên ô-tô. Ngay khi bị kéo lên xe và ngồi giữa những tay súng Taliban, ông Nazar vẫn giữ được sự bình tĩnh, thậm chí là vui vẻ mặc dù biết trước được số phận của mình. Ông Nazar rất bình thản và tiếp tục diễn hài, châm biếm Taliban.

Ông bị đưa đi khỏi nhà, chở đến một địa điểm không được tiết lộ. Taliban sau đó hành quyết ông. Ông bị bắn nhiều phát đạn vào người và đã tử vong. Ban đầu, Taliban phủ nhận sự liên quan của mình với cái chết của ông Nazar, nhưng sau đó đã thừa nhận. Đoạn video cuối cùng cho thấy, nam diễn viên hài này pha trò chọc tức Taliban dù ông đang đối mặt với cái chết gần như chắc chắn.

Theo hãng tin AP, Mohammad có lượng lớn người theo dõi trên TikTok với "những trò đùa tếu táo, bài hát hài hước, tự chọc cười bản thân".

Người phát ngôn của Taliban Zabihullah Mujahid thừa nhận rằng hai tay súng của nhóm đứng sau vụ hành quyết dã man này và cam kết cả hai sẽ bị đưa ra xét xử Tuy nhiên, người phát ngôn của Taliban cũng cáo buộc Kandahari làm việc cho Cảnh sát Quốc gia Afghanistan và nói ông có liên quan đến việc tra tấn và giết hại các thành viên Taliban.

Cái chết của Zwan vào cuối tháng 7 đã làm dấy lên nỗi lo liên quan đến hành quyết trả thù trong khi các thành phố lần lượt rơi vào sự kiểm soát của bọn họ. Nó cũng gây ra 1 làn sóng phẫn nộ của người dân Afghanistan đối với sự tàn ác của lực lượng phiến quân Taliban.

Đã có làn sóng phản đối gay gắt đối với vụ sát hại diễn viên hài này, trong đó Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói rằng điều đó đi ngược lại cam kết của Taliban rằng họ sẽ không thực hiện các vụ giết người trả thù nếu lên nắm quyền.

"Lực lượng Taliban rõ ràng đã hành quyết Khasha Zwan chỉ vì ông đã chọc phá các thủ lĩnh Taliban", Giám đốc khu vực châu Á của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, Patricia Gossman, cho biết. "Vụ giết người và các vụ lạm dụng khác gần đây cho thấy các chỉ huy Taliban sẵn sàng ra tay với cả những người đưa ra lời chỉ trích hoặc phản đối nhóm này dù nhỏ nhặt nhất".

Giới chức Taliban cam kết ân xá cho người dân địa phương, kể các những người từng làm việc cho chính phủ Afghanistan, quân đội Mỹ hay mọi tổ chức của Mỹ. Tuy nhiên, lời cam kết này bị người dân Afghanistan và cộng động quốc tế nghi ngờ và hiện cũng đã có những dấu hiệu cho thấy Taliban không giữ cam kết về việc không trả thù.

Mặc dù nhiều người Afghanistan nằm trong diện được "ân xá" của Taliban, nhưng họ vẫn đang sống trong tâm trạng sợ hãi. Họ từng biết đến quá khứ "khét tiếng" của Taliban. Trong suốt một tuần, Taliban hứa hẹn nhiều đến mức khi được hỏi về việc đảm bảo cam kết không truy xét quá khứ, một phát ngôn viên của Taliban gắt gỏng với các phóng viên rằng: "Các bạn muốn ngày nào cũng phải tuyên bố ân xá hay sao?

Patricia Gossman thuộc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền nói chẳng mấy hy vọng vào những tuyên bố của Taliban 2.0 và Afghanistan sẽ phải chịu cảnh tương tự những gì đã diễn ra trước đây.

THANH VĂN