Vì sao thời tiết nắng nóng lại có mưa lớn xen kẽ?
Đồng Nai đang trong mùa khô. Từ đầu tháng 3-2025 đến nay, thời tiết nắng nóng nhưng vẫn có những đợt mưa trái mùa, có khi mưa rào xen kẽ.
Người tham gia giao thông trên đường Võ Thị Sáu (thành phố Biên Hòa) trong cơn mưa bất chợt chiều 11-3. Ảnh: Kim Liễu
Theo Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai Nguyễn Phước Huy, mưa trái mùa xuất hiện thường xuyên trong mùa khô, xen kẽ với những ngày nắng nóng là hiện tượng khá bất thường. Trong 10 năm trở lại đây, chỉ có năm 2022 là có tình trạng tương tự. Còn đa số mọi năm, tháng 3 đã vào thời kỳ nắng nóng gay gắt, rất ít xuất hiện mưa trái mùa.
Thời tiết thất thường
Theo Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai, năm 2025, nắng nóng trong mùa khô xuất hiện muộn hơn so với mọi năm. Từ đầu tháng 3 đến nay, nắng nóng xuất hiện trên địa bàn tỉnh chủ yếu ở khu vực thành phố Biên Hòa và vùng lân cận với nhiệt độ cao nhất dao động trong khoảng
34-360C.
Nhiệt độ cao nhất từ đầu tháng 3 đến nay (cũng là cao nhất từ đầu năm đến nay) trên địa bàn tỉnh là 36,20C, ghi nhận được vào ngày 7-3 tại Trạm Khí tượng Biên Hòa (thành phố Biên Hòa).
Mưa trái mùa xuất hiện trong ngày 4-3 tại địa bàn phía Bắc huyện Tân Phú với lượng mưa lớn nhất 26mm đo được tại Đăk Lua. Sau đó, từ ngày 7-3 đến nay, mưa trái mùa xuất hiện nhiều hơn, nhưng chỉ ở diện vài nơi, mỗi khi xuất hiện chỉ ở khoảng 1/3 địa bàn tỉnh, chủ yếu là mưa nhỏ, song cục bộ cũng có những cơn mưa to đến rất to (Trảng Bom 29mm, Long Khánh 20mm vào chiều 7-3; Tân Phú 68mm vào chiều 8-3).
Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai Nguyễn Phước Huy cho biết, nguyên nhân gây ra những cơn mưa trái mùa trong những ngày qua trên địa bàn tỉnh do ảnh hưởng bởi hình thế thời tiết chi phối trên khu vực như áp cao lạnh lục địa di chuyển ra phía Đông và suy yếu. Rãnh thấp có trục khoảng 23-25 độ vĩ Bắc nối với vùng áp thấp nóng phía Tây. Trên cao, áp cao cận nhiệt đới qua Trung Bộ lấn Tây. Gió Đông Bắc có cường độ trung bình đến mạnh trên vùng biển ngoài khơi phía Đông Nam Bộ.
Thường mọi năm nắng nóng đã bắt đầu xuất hiện từ cuối tháng 1 ở khu vực thành phố Biên Hòa. Sang tháng 2, nắng nóng mở rộng dần về diện và cường độ. Còn trong mùa khô 2025, sang tháng 3 mới có nắng nóng, nhưng nắng nóng mới xuất hiện ở khu vực thành phố Biên Hòa và lân cận, chưa mở rộng ra toàn tỉnh.
Ông Nguyễn Phước Huy, Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai, cho biết mưa trái mùa xuất hiện thường xuyên trong mùa khô, xen kẽ với những ngày nắng nóng là hiện tượng khá bất thường. Bất thường hơn là sự xuất hiện của những cơn mưa trái mùa có lượng mưa đặc biệt lớn. Ngoài cơn mưa 68mm đo được tại Tân Phú vào chiều 8-3 thì trước đó, vào tháng 2-2025, đã có những cơn mưa lớn đến đặc biệt lớn khác đã xuất hiện. Sự thất thường này không chỉ diễn ra trên địa bàn Đồng Nai, mà trải rộng trên khắp khu vực Nam Bộ do khí hậu đang ở trong giai đoạn La Nina yếu.
Sẽ còn nhiều đợt mưa trái mùa
Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai, mưa trái mùa trên địa bàn tỉnh còn diễn ra, sau đó giảm dần rồi kết thúc. Đến khoảng ngày 16-3, khả năng sẽ có đợt mưa trái mùa mới trên địa bàn tỉnh. Sau đó, mưa trái mùa vẫn còn tiếp tục xuất hiện, ở mức xấp xỉ đến nhiều hơn so với trung bình nhiều năm.
Trong những ngày cuối tháng 3-2025, không khí lạnh hoạt động yếu và gần như không còn khả năng xuất hiện trên địa bàn tỉnh. Áp thấp nóng phía Tây có xu hướng hoạt động mạnh dần và ảnh hưởng đến thời tiết Đồng Nai. Trong những ngày cuối tháng 3, nắng nóng sẽ gia tăng về cường độ với một vài ngày có nắng nóng liên tục trên diện rộng.
Nắng nóng tiếp tục xuất hiện từ nay đến tháng 5-2025, ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm. Cường độ nắng nóng ít gay gắt và không kéo dài như năm 2024. Nắng nóng giảm dần từ nửa cuối tháng 5 và có khả năng chấm dứt trong tháng 6.
Thời kỳ bắt đầu mùa mưa trên địa bàn tỉnh phổ biến trong khoảng từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 5. Cần đề phòng dông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh trong thời kỳ chuyển mùa và đầu mùa mưa.
