Vì sao Tổng thống Mỹ bất ngờ triển khai Vệ binh Quốc gia ở Washington?
Quyết định triển khai Vệ binh Quốc gia của ông Donald Trump là một sự khẳng định rõ ràng về quyền lực tổng thống tại thủ đô Washington - 'trái tim' của nước Mỹ, hãng tin Reuters nhận định.
Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 11/8 tuyên bố sẽ triển khai 800 lính Vệ binh Quốc gia đến Washington và tạm thời tiếp quản sở cảnh sát thành phố.
Động thái này là biểu tượng cho cách tiếp cận ở nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, trong đó tổng thống đương nhiệm sử dụng quyền hành pháp theo những cách chưa từng có trong lịch sử hiện đại của Mỹ, bất chấp các chuẩn mực chính trị.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo ngày 11/8. (Ảnh: Reuters)
Tổng thống Trump coi hành động của mình là cần thiết để "giải cứu" Washington khỏi làn sóng tội phạm được cho là đang lan rộng. Thống kê cho thấy, tỷ lệ tội phạm bạo lực đã tăng vọt vào năm 2023, nhưng đã giảm nhanh chóng kể từ đó.
"Thủ đô của chúng ta đã bị các băng đảng bạo lực và tội phạm xâm chiếm", ông Trump phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 11/8 ở Nhà Trắng.
Đây là lần thứ hai trong mùa hè này, vị tổng thống thuộc đảng Cộng hòa triển khai quân đội đến một thành phố do đảng Dân chủ quản lý.
Những người biểu tình tập trung bên ngoài Nhà Trắng khi ông Trump tuyên bố triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia tại Washington. (Ảnh: Reuters)
Một phiên tòa liên bang đã bắt đầu vào ngày 11/8 tại San Francisco để xem xét liệu ông Trump có vi phạm luật pháp Mỹ khi triển khai lực lượng Vệ binh Quốc gia đến Los Angeles vào tháng 6 mà không có sự chấp thuận của Thống đốc California Gavin Newsom hay không.
Và ông Trump ám chỉ rằng các thành phố lớn khác của Mỹ do đảng Dân chủ lãnh đạo có thể là mục tiêu tiếp theo, bao gồm cả Chicago, một thành phố từ lâu đã bị ảnh hưởng bởi tội phạm bạo lực, mặc dù đã giảm đáng kể trong nửa đầu năm.
"Nếu cần, chúng ta sẽ làm điều tương tự ở Chicago", ông Trump phát biểu tại Nhà Trắng và nói thêm: "Hy vọng Los Angeles cũng đang theo dõi”.
Phản ứng của Washington
Theo thông báo của Tổng thống Trump, Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi sẽ giám sát lực lượng cảnh sát Washington.
Trong khi đó, 800 lính Vệ binh Quốc gia sẽ thực hiện một số nhiệm vụ, bao gồm "hành chính, hậu cần và hiện diện thực tế để hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật". Sẽ có từ 100 đến 200 binh sĩ hỗ trợ lực lượng thực thi pháp luật tại bất kỳ thời điểm nào.
Thị trưởng Washington - bà Muriel Bowser tổ chức họp báo ngày 11/8. (Ảnh: Reuters)
Thị trưởng đảng Dân chủ của Washington - bà Muriel Bowser - đã bác bỏ tuyên bố của ông Trump về tình trạng bạo lực không được kiểm soát, lưu ý rằng tội phạm bạo lực đã xuống mức thấp nhất trong hơn 3 thập kỷ vào năm ngoái.
Năm 2023, tỷ lệ tội phạm bạo lực - bao gồm cả giết người - đã tăng vọt, biến Washington thành một trong những thành phố nguy hiểm nhất nước Mỹ. Tuy nhiên, theo dữ liệu liên bang, con số này đã giảm 35% vào năm 2024, và giảm thêm 26% trong 7 tháng đầu năm 2025.
Tại cuộc họp báo, bà Bowser thể hiện giọng điệu ôn hòa và cho biết bà và các thành viên khác trong chính quyền sẽ làm việc với chính phủ liên bang.
Trong khi bà Bowser thừa nhận luật dường như trao cho tổng thống quyền lực rộng rãi để tạm thời kiểm soát lực lượng cảnh sát, thì tổng chưởng lý của Washington - ông Brian Schwalb - đã chỉ trích hành động của ông Trump và cho biết cơ quan tư pháp Washington đang "xem xét tất cả các bước đáp trả cần thiết”.
Washington - tên gọi chính thức là Đặc khu Columbia - hoạt động theo Đạo luật Tự trị. Đạo luật này trao cho Quốc hội quyền lực tối cao, nhưng cho phép cư dân bầu thị trưởng và hội đồng thành phố.
Ông Trump viện dẫn một phần của đạo luật cho phép tổng thống tiếp quản lực lượng cảnh sát trong 30 ngày khi có tình trạng "khẩn cấp". Tổng thống Trump cho biết ông đang ban bố "tình trạng khẩn cấp về an toàn công cộng" tại thành phố.
Cơ quan Quản lý Tình trạng Khẩn cấp Liên bang đang thực hiện việc cắt giảm ngân sách an ninh cho Vùng Thủ đô Quốc gia - khu vực bao gồm Washington, một phần Maryland và Virginia. Trong năm nay, khu vực này sẽ nhận được ít hơn 20 triệu đô la từ quỹ an ninh đô thị liên bang, tương đương với mức cắt giảm 44% so với năm ngoái.
Ông Trump cũng cam kết sẽ xóa bỏ các khu lán trại của người vô gia cư, nhưng không cung cấp chi tiết về cách thức hoặc địa điểm di dời người vô gia cư.
Một số khu vực tập trung người vô gia cư ở Washington. (Ảnh: Reuters)
Tổng thống Mỹ có thẩm quyền đối với 2.700 thành viên của lực lượng Vệ binh Quốc gia Washington, không giống như ở các tiểu bang mà thống đốc thường nắm giữ quyền điều động quân đội.
Lực lượng Vệ binh Quốc gia đã được điều động đến Washington nhiều lần, bao gồm năm 2021, khi phải ứng phó với vụ tấn công vào Điện Capitol, và năm 2020, khi làn sóng biểu tình phản đối hành vi bạo lực của cảnh sát lan rộng.
