Vì sao vẫn tiềm ẩn nguy cơ ùn tắc trong hoạt động đăng kiểm xe?
Các trung tâm đăng kiểm bị sụt giảm nguồn thu do lượng lớn phương tiện được miễn kiểm định lần đầu, kéo dài thời gian chu kỳ kiểm định,...Trong khi đó giá dịch vụ kiểm định hiện tại được ban hành cách đây đã 10 năm.
Vẫn còn nhiều khó khăn ảnh hưởng đến hoạt động đăng kiểm
Thông tin từ Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam Nguyễn Tô An cho biết, hiện vẫn còn nhiều trung tâm đăng kiểm đang bị cơ quan công an các địa phương điều tra, xác minh.
Vì vậy thời gian tới có thể sẽ có thêm các lãnh đạo và đăng kiểm viên bị khởi tố, thậm chí có thể bị tạm giam. Nên số lượng đăng kiểm viên có thể tiếp tục bị thiếu hụt và khả năng đáp ứng nhu cầu kiểm định phương tiện của người dân sẽ bị sụt giảm.
Ngoài ra các trung tâm đăng kiểm còn bị sụt giảm nguồn thu do một lượng lớn các phương tiện được miễn kiểm định lần đầu, kéo dài thời gian chu kỳ kiểm định, được gia hạn tự động ngay chu kỳ kiểm định mới mà không phải đưa xe đến kiểm định.
Trong khi đó giá dịch vụ kiểm định hiện tại được ban hành cách đây đã 10 năm, chưa có quy định về giá thu cho việc cấp miễn kiểm định lần đầu, in, cấp lại Giấy chứng nhận, Tem kiểm định bị hỏng mất,...gây ảnh hưởng lớn đến nguồn thu và kế hoạch tài chính của các trung tâm đăng kiểm.
Báo cáo của các Sở Giao thông Vận tải (GTVT), hiện chi phí cho kiểm định, hiệu chuẩn thiết bị, dụng cụ kiểm tra của trung tâm đăng kiểm rất nhiều và không đồng nhất việc chi trả tiền kiểm định, hiệu chuẩn thiết bị kiểm tra gây khó khăn.
Việc này trước đây do Cục Đăng kiểm thực hiện và thu giá theo quy định tại Thông tư số 238/2016 là 450.000 đồng/thiết bị.
Tuy nhiên giá kiểm định thiết bị đo phân tích khí xả của các đơn vị kiểm định được chỉ định (theo thông báo ngày 16/8/2023 của Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng -Bộ Khoa học và Công nghệ) thu giá không đồng nhất từ 8 - 11,5 triệu đồng/thiết bị.
Hoặc như thước đo khi mua chỉ có giá 300.000đồng/thước đo nhưng giá kiểm định từ 800.000đồng đến 1,5 triệu đồng/thước đo 20m, 750 nghìn đồng/thước đo 5m.
Các đơn vị kiểm định, hiệu chuẩn các dụng cụ, thiết bị đo nhóm 2 do Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng cung cấp vừa không trực tiếp đến trung tâm đăng kiểm để thực hiện, vừa không có khả năng thực hiện kiểm định, hiệu chuẩn được hết tất cả các thiết bị, dụng cụ đo.
Vừa không có mật khẩu và thiết bị giải mã để mở vào các phần mềm của thiết bị kiểm tra để phục vụ cho việc kiểm định, hiệu chuẩn (mật khẩu và thiết bị giải mã này chỉ có nhà cung cấp thiết bị mới có).
Điều này đã khiến các trung tâm đăng kiểm gặp nhiều khó khăn khi thực hiện quy định về kiểm định, hiệu chuẩn các thiết bị trong dây chuyền kiểm định.
Bên cạnh đó một số trung tâm đăng kiểm phải sửa chữa lại cơ sở vật chất và đầu tư một số dụng cụ kiểm tra, đánh giá thiết bị kiểm tra do trước đây chưa làm đúng theo quy định; thiết bị chưa được quan tâm, chăm sóc, bảo dưỡng, sửa chữa theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ
Theo ông Nguyễn Tô An, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động kiểm định xe cơ giới.
Tổ chức kiểm tra, động viên một số trung tâm đăng kiểm ở các địa phương, tổ chức nhiều cuộc họp trực tiếp, trực tuyến với các trung tâm trong toàn quốc để giải đáp thắc mắc,...
Hiện toàn quốc có 271/288 (chiếm khoảng 95%) trung tâm đăng kiểm với số dây chuyền đã được đầu tư là 510/536 dây chuyền (chiếm 95,15%) nhưng thực tế mới có 435/536 dây chuyền kiểm định đang hoạt động.
Về giá dịch vụ kiểm định xe cơ giới, Cục Đăng kiểm đã có văn bản đề nghị Bộ GTVT báo cáo Chính phủ sớm ban hành Nghị định cho phép Bộ GTVT ban hành giá dịch vụ kiểm định xe cơ giới đang lưu hành theo hình thức giá tối đa.
Trên cơ sở đó, Bộ GTVT sớm ban hành thông tư điều chỉnh mức giá dịch vụ kiểm định xe cơ giới đang lưu hành nhằm tháo gỡ khó khăn cho các trung tâm đăng kiểm hiện nay.
Đề xuất Bộ GTVT xem xét nội dung dự thảo thông tư quy định giá dịch vụ lập hồ sơ phương tiện được miễn kiểm định lần đầu và dịch vụ in lại Giấy chứng nhận và Tem kiểm định để sớm được ban hành.
Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng đã nghiên cứu và phối hợp với các nhà cung cấp thiết bị, chỉ đạo rà soát, kiểm tra, đánh giá các thiết bị kiểm tra, tình trạng lắp đặt, mặt bằng khu vực kiểm tra để hướng dẫn.
Yêu cầu các trung tâm đăng kiểm thực hiện chưa đúng chủ động khắc phục như phải sửa chữa, thay thế các thiết bị cũ không còn chuẩn, sửa chữa mặt bằng nhà xưởng, đặc biệt là tại các khu vực kiểm tra có mặt bằng, khoảng cách không chuẩn.
Đồng thời đề nghị các đơn vị cung cấp dụng cụ kiểm tra, đánh giá tình trạng hoạt động của thiết bị kiểm tra cung cấp cho trung tâm đăng kiểm với giá phù hợp (thấp hơn so với báo giá ban đầu).
Cùng với đó đề xuất Bộ GTVT điều chỉnh sửa đổi, bổ sung quy định về nội dung này trong dự thảo QCVN về đơn vị đăng kiểm xe cơ giới thay thế QCVN 103:2019/BGTVT theo hướng phù hợp với thực tế và giảm nhẹ việc bắt buộc phải đầu tư một số dụng cụ, thiết bị.
Đối với việc kiểm định, hiệu chuẩn thiết bị kiểm tra nhóm 2, Cục Đăng kiểm đã đề xuất Bộ GTVT có văn bản đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng yêu cầu các đơn vị cung cấp dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn các dụng cụ, thiết bị đo nhóm 2 cho các trung tâm đăng kiểm thống nhất mặt bằng giá dịch vụ thu đối với từng thiết bị, dụng cụ đo phải kiểm định, hiệu chuẩn.
Từ đó tạo điều kiện cho các trung tâm khi thực hiện, rút ngắn thời gian thực hiện thấp nhất có thể để nhanh chóng đưa được các thiết bị, dụng cụ vào hoạt động.