Vì sao Xiaomi quyết tâm nhảy vào thị trường xe điện?

Hình dung về một “chiếc xe mơ ước”, Giám đốc điều hành Xiaomi Lei Jun đã nói một cách say mê về chiếc xe điện đầu tiên của công ty ông, SU7, trong ba giờ tại một sự kiện ở Bắc Kinh vào ngày 28 tháng 3. Đỉnh điểm của bài thuyết trình của ông kết thúc, khán giả đã vỗ tay không ngớt khi giá của chiếc xe thể thao này được tiết lộ trên màn hình - cùng với các thông số kỹ thuật khiến xe Mỹ và xe Đức bị bỏ lại phía sau.

Max, mẫu xe cao cấp của dòng SU7, có phạm vi hoạt động 800 km và tốc độ tối đa 265 km/h, nghĩa là nó có thể lái xa hơn, nhanh hơn các đối thủ là Porsche Taycan và Tesla Model S. Nó đạt tốc độ 100 km/h trong 2,78 giây, mang lại khả năng tăng tốc nhanh hơn xe Đức và Mỹ.

Trong khi Apple của Mỹ đã hủy bỏ dự án Apple Car của mình thì Xiaomi đã bất ngờ xuất hiện, dường như đã làm được điều mà nhà sản xuất thiết bị Mỹ không thể làm được.

SU7 Max cũng có mức giá hấp dẫn là 299.900 RMB (41.500 USD), so với 698.900 RMB (96.700 USD) của Tesla và 1.518.000 RMB (210.000 USD) của Porsche.

Sau khi công bố giá, các máy ảnh đã phóng to khuôn mặt của các nhà sản xuất xe điện đối thủ được mời tham dự sự kiện, bao gồm Giám đốc điều hành Nio, William Li và Giám đốc điều hành Li Auto Li Xiang. Sự thất vọng của họ là hiển nhiên.

Chỉ khoảng 5 năm sau khi thành lập, Xiaomi đã trở thành nhà sản xuất điện thoại thông minh hàng đầu, bán các thiết bị cầm tay có tính năng tương đương với iPhone của Apple với mức giá thấp hơn một nửa.

Sau đó, vào tháng 3 năm 2021, Xiaomi tuyên bố sẽ chuyển sang kinh doanh xe điện, cam kết chi 10 tỷ USD trong 10 năm cho hoạt động R&D. Hợp tác với Tập đoàn Công trình ô tô Bắc Kinh để sản xuất, Xiaomi đã phát hành một mẫu xe điện mới chỉ trong ba năm, vượt trội hơn về nhiều mặt so với các đối thủ lâu năm hơn. Lei cho biết Xiaomi sẽ trở thành “một trong 5 thương hiệu ô tô hàng đầu thế giới trong 15–20 năm tới”.

Xiaomi bước vào thị trường xe điện với mẫu xe hiệu suất cao, áp dụng chiến lược tương tự như Tesla và các nhà sản xuất xe điện mới nổi khác: thu hút những tài xế quan tâm đến hiệu suất tiên tiến, sau đó tiến vào thị trường đại chúng với những chiếc xe rẻ tiền hơn. Xiaomi cho biết họ đã nhận được hơn 50.000 đơn đặt hàng trước cho SU7—viết tắt của Speed Ultra 7—chỉ 27 phút sau khi phát hành.

Lei cho biết, Xiaomi sẽ cung cấp sản phẩm “trong tất cả các loại xe điện” và đang phát triển các loại xe mới, đồng thời gợi ý rằng công ty đang có nhiều mẫu xe hơn đang được triển khai.

Một phân tích về SU7 cho thấy, trong khi Xiaomi sử dụng một số công nghệ do Tesla và BYD Auto của Trung Quốc tiên phong, họ đang tìm cách phát triển xe điện hiệu suất cao bằng công nghệ của riêng mình, một số công nghệ tiên tiến hơn so với các đối thủ.

Động cơ của SU7 hoạt động với tốc độ 21.000 vòng/phút, sánh ngang với tốc độ quay nhanh nhất của Tesla và thế giới. Động cơ được các nhà sản xuất xe điện khác sử dụng thường hoạt động ở tốc độ khoảng 10.000 vòng/phút. Xiaomi tiết lộ họ đã đạt được tốc độ đó nhờ nỗ lực R&D, chẳng hạn như sử dụng tấm thép từ tính có độ bền cao. Xiaomi đã công bố kế hoạch phát triển động cơ 27.200 vòng/phút vào năm 2025 và sẽ hướng tới tốc độ 35.000 vòng/phút trong tương lai.

Đối với pin, chiếm 30–40% chi phí của xe điện, Xiaomi sử dụng công nghệ “cell-to-body”, giúp giảm đáng kể số lượng linh kiện và do đó giảm chi phí bằng cách sử dụng bộ pin như một phần của hệ thống thân xe.

BYD đã áp dụng công nghệ tương tự trước đó trên xe điện, nhưng pin của SU7 hoạt động tốt hơn BYD.

Xiaomi chuyển hướng sang pin Qilin được phát triển bởi Contemporary Amperex Technology (CATL) của Trung Quốc. Về mặt lý thuyết, pin có thể đi được hơn 1.200 km trong một lần sạc, so với phạm vi hoạt động của pin BYD ước tính là khoảng 1.000 km.

Xiaomi cũng đang cố gắng vượt qua Tesla về công nghệ xe tự lái. Nhà sản xuất xe điện của Mỹ đang phát triển một hệ thống lái tự động kết hợp trí tuệ nhân tạo vào tất cả đầu vào và đầu ra của hệ thống lái. Xiaomi cho biết hiện tại họ có khả năng sản xuất phần mềm tự lái tương tự như của Tesla, mặc dù phần mềm này chỉ giới hạn ở việc đỗ xe, mở đường cho việc sử dụng phần mềm này trên thị trường xe điện đại chúng trong tương lai.

Làm thế nào SU7 có thể cung cấp tất cả công nghệ kỳ diệu này với giá rẻ như vậy? Đầu tiên là thông qua “gigacasting”, một dạng đúc nhôm kết hợp nhiều thành phần thành một mảnh lớn duy nhất. Trong khi Tesla duy trì lợi thế so với các đối thủ trong lĩnh vực gigacasting thì Xiaomi lại tìm cách cắt giảm chi phí bằng cách kết hợp 72 thành phần thành một. Sử dụng công nghệ pin cell-to-body cũng giúp Xiaomi giảm số lượng linh kiện.

Nhưng chỉ những chiêu này không nói lên toàn bộ câu chuyện. Trên thực tế, Lei thừa nhận rằng với mức giá mà Xiaomi đang bán chiếc xe… không mang lại lợi nhuận.

Sanshiro Fukao, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện nghiên cứu Itochu, nhận định: “Có thể Xiaomi sẽ không xem xét việc kiếm lợi nhuận chỉ từ chiếc xe này”.

Công ty Trung Quốc có kế hoạch xây dựng một “quả cầu Xiaomi” sẽ đưa hệ sinh thái công nghệ của mình vào mọi ngóc ngách của cuộc sống hiện đại bằng cách kết nối xe điện với điện thoại thông minh và thiết bị gia dụng.

Bằng cách kết hợp hệ điều hành HyperOS, được sử dụng trong điện thoại thông minh, thiết bị gia dụng và thiết bị, vào SU7, Xiaomi có thể đang tìm cách kiếm tiền từ hệ sinh thái công nghệ của mình. Theo Fukao, nó sẽ cung cấp các dịch vụ bằng cách kết nối ô tô với các thiết bị khác.

Fukao cho rằng nhiều hoạt động hàng ngày của khách hàng sẽ gắn liền với hệ sinh thái này theo một cách nào đó, thông qua hơn 200 thiết bị, bao gồm cả SU7. EV là trọng tâm để mở rộng phạm vi của Xiaomi. “Xiaomi đang tung ra các dịch vụ mà Apple có thể muốn cung cấp”, ông nói.

Xiaomi khác với các nhà sản xuất xe điện mới khác ở chỗ họ đã có lượng khách hàng lớn với tư cách là nhà sản xuất điện thoại thông minh hàng đầu toàn cầu. Theo chuyên gia nghiên cứu IDC của Mỹ, Xiaomi đã xuất xưởng 145 triệu điện thoại thông minh trên toàn thế giới vào năm ngoái, trở thành nhà sản xuất lớn thứ ba, sau Apple và Samsung Electronics của Hàn Quốc.

Trong năm kinh doanh kết thúc vào tháng 12, Xiaomi đã ghi nhận doanh thu 270,9 tỷ RMB (37 tỷ USD). Đây đã là một công ty lớn hơn nhiều so với Suzuki Motor, công ty đạt doanh thu 4,6 nghìn tỷ Yên (30 tỷ USD) trong năm tính đến ngày 31 tháng 3.

Các nhà phân tích cho rằng sự tăng trưởng nhanh chóng của Xiaomi là nhờ Mi Fan Club. Triết lý “Chỉ dành cho người hâm mộ” của Lei đã mang lại cho công ty một lượng lớn người theo dõi trên mạng xã hội. Công ty tổ chức các sự kiện nhắm đến những người hâm mộ này, nhiều người trong số họ hy vọng sẽ muốn ngồi sau tay lái của chiếc Xiaomi EV.

Tại sự kiện ra mắt SU7 ở Bắc Kinh, Lei nhấn mạnh Xiaomi sẽ hỗ trợ CarPlay, iPad và các sản phẩm khác của Apple, đồng thời nhấn mạnh rằng công ty Trung Quốc hiểu rõ vị trí của mình trong lược đồ của công ty công nghệ Mỹ. Nói cách khác, Xiaomi cũng có kế hoạch lôi kéo người dùng các sản phẩm của Apple bằng xe điện của mình.

Trong khi Tesla đang cố gắng kết hợp xe điện và năng lượng tái tạo thì Xiaomi đang tìm cách tích hợp dữ liệu do cuộc sống con người tạo ra. Lei nói rằng Xiaomi sẽ hoàn thiện “hệ sinh thái thông minh con người-xe hơi-nhà ở”.

Mặc dù doanh số bán xe điện ở Trung Quốc đã tăng khoảng 20% trong hai tháng đầu năm 2024 lên 550.000 xe, tỷ trọng của xe điện trong tổng doanh số bán ô tô tại nước này đã giảm xuống chỉ còn hơn 15%, giảm từ mức hơn 20%. Ở Mỹ và Châu Âu, trợ cấp cho xe điện đang bị cắt giảm, ngay cả khi việc mua hàng của những người sử dụng sớm, những người thích các tiện ích mới nhất, diễn ra chậm chạp.

Đáp lại, các nhà sản xuất ô tô Mỹ, châu Âu và Nhật Bản đang giảm tốc độ giới thiệu xe điện. Nhưng nếu họ mất cảnh giác trước giả định rằng xu hướng thị trường dài hạn đã thay đổi, các nhà sản xuất Trung Quốc như Xiaomi có thể nắm bắt cơ hội của mình.

Lê Vũ