Vị sếp 'mau nước mắt' của Toyota

Trong cuộc họp cổ đông đầu tháng 6, vị lãnh đạo lâu năm của Toyota Akio Toyoda đã bật khóc khi nhớ lại cảm giác bị các giám đốc điều hành khác khinh miệt trong những năm đầu nắm quyền và ông đã vượt qua khó khăn như thế nào.

Ông Toyoda tự nhận mình là vị chủ tịch "mau nước mắt". Ảnh: Jose Luis Magana/AP.

“Là con trai chủ tịch, sự hiện diện của tôi khiến mọi người cảm thấy nên tránh càng xa càng tốt”, ông Toyoda nói trong nước mắt.

Những giọt nước mắt của ông Toyoda, 67 tuổi, đã trở thành một truyền thống tại các cuộc họp cổ đông. Theo ông, những cuộc họp ấy là dịp để mình nhìn lại quá trình công tác.

Những khoảnh khắc yếu đuối từ vị chủ tịch “mau nước mắt” cho thấy một hình ảnh hoàn toàn khác so với những gì thế giới nghĩ về một gia tộc huy hoàng, theo Wall Street Journal.

Chính ông nội của Chủ tịch Akio Toyoda, ông Kiichiro, là người đã thành lập nhà sản xuất ôtô lớn nhất thế giới, tính theo doanh số bán xe. Ông Shoichiro, cha của ông Toyoda, người vừa qua đời ở tuổi 97, đã điều hành công ty trong một thập kỷ.

Tâm sự trong nước mắt

Theo lời kể của ông Toyoda, việc ông đảm nhận vị trí lãnh đạo công ty không được hoan nghênh như một người thừa kế hợp pháp. Trong cuộc họp năm nay, ông nhớ lại cảm giác “không được ai chấp nhận” hồi ấy với đôi mắt ngấn lệ.

“Trái tim tôi nhiều lần tan vỡ. Đã nhiều hơn 2 lần tôi nghĩ đến việc bỏ cuộc”, ông nói.

Nhận thức của ông Toyoda trước sự chê bai của giới tinh hoa phản ánh tư duy của ông về quá trình thế giới ôtô chuyển đổi sang xe điện. Tháng 12/2022, ông Toyoda cho biết ông đang đại diện cho “đa số im lặng” trong ngành công nghiệp ôtô khi đặt câu hỏi liệu có đúng đắn khi buộc khách hàng chỉ có một lựa chọn là mua xe điện.

“Nhiều người ngần ngại nói lên sự dè dặt của họ đối với xe điện vì áp lực từ nhóm ủng hộ xe điện”, ông nói thêm.

Ông Toyoda khẳng định chính trải nghiệm bị phân biệt đối xử đã dạy ông khai thác những kênh ý kiến trái ngược.

Ông Toyoda cúi chào các phóng viên tại cuộc họp báo về chiến lược của công ty đối với xe điện năm 2021. Ảnh: Reuters.

Khi ông bắt đầu đảm nhận vị trí cao nhất Toyota vào năm 2009, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã ảnh hưởng đến doanh thu và lợi nhuận của công ty. Vị chủ tịch dành những năm đầu tiên dọn dẹp các vấn đề do người tiền nhiệm để lại và giúp Toyota mở rộng dấu ấn toàn cầu.

Ngoài các cuộc họp cổ đông, ông Toyoda đã rơi nước mắt trong một số sự kiện công khai khác, như trong cuộc họp năm 2010 với các đại lý Mỹ khi phải thu hồi lượng lớn ôtô. Cuộc họp được ghi nhận là đã thể hiện sự chân thành và cam kết của ông trong việc khắc phục vấn đề.

Ông Toyoda đã khóc một lần nữa vào năm 2020 khi công ty dự báo lợi nhuận bất chấp sự gián đoạn liên quan đến Covid-19.

“Trở thành chủ tịch là một nhiệm vụ cô đơn. Tuy nhiên, bằng cách nào đó tôi đã đạt được tiến triển”, ông khẳng định.

Lợi nhuận ròng hàng năm của Toyota. Đồ họa: Wall Street Journal. Việt hóa: Tuấn Đạt.

Thách thức xe điện

Bên ngoài công ty, ông Toyoda một lần nữa bị thách thức bởi những người đi ngược với quan điểm của mình. Lần này, người có ý kiến trái ngược là những nhà quản lý, nhóm môi trường và một vài cổ đông từ những nơi như Scandinavia, New York và California.

Trong cuộc họp thường niên của Toyota ngày 14/6, một số quỹ của Mỹ và châu Âu muốn đẩy ông Toyoda ra khỏi ghế hội đồng quản trị nhưng bất thành. Họ cho rằng ông là trở ngại khiến tập đoàn Toyota không dốc toàn lực vào việc sản xuất xe điện.

Ông Toyoda ủng hộ cách tiếp cận thực tế hơn khi nhắc đến dạng ôtô thân thiện với môi trường. Dù đẩy mạnh nghiên cứu xe điện, Toyota vẫn có kế hoạch tiếp tục cung cấp cho người tiêu dùng những chiếc xe điện hybrid và xe hydro, trái ngược với Honda và General Motors.

Cuối cùng, ông Toyoda dễ dàng tái đắc cử với tỷ lệ ủng hộ 85%. Dù vậy, con số này đã giảm so với một năm trước (96%).

Trong một cuộc triển lãm ôtô đầu năm nay, ông Toyoda khẳng định ông quan tâm đến khách hàng ở những khu vực không đủ cơ sở hạ tầng xây dựng trạm sạc hoặc điện tại đó được tạo ra từ nhiên liệu hóa thạch.

“Có một số nhóm nhân danh môi trường để chuộc lợi. Những gì tôi làm dựa trên thực tiễn khách hàng ở một số thị trường”, ông Toyoda nói.

Ông Akio Toyoda và ông Koji Sato tham dự sự kiện của Toyota GAZOO Racing và LEXUS tại Tokyo Auto Salon 2023. Ảnh: Reuters.

Giám đốc Quản lý tài chính thành phố New York Brad Lander cho biết ông đã bỏ phiếu phản đối tái bổ nhiệm ông Toyoda để gửi đi thông điệp đến ban lãnh đạo Toyota.

“Ông Toyoda đang gửi tín hiệu chống lại quá trình biến đổi khí hậu”, ông Lander nói.

Nhiều nhà quan sát đặt kỳ vọng vào Daisuke, con trai của ông Toyoda, dù người này mới ở giữa độ tuổi 30. Trong khi đó, ông Toyoda cam kết sẽ hướng dẫn tân Chủ tịch Koji Sato đảm nhiệm vai trò mới.

“Tôi đã nhận được lời khuyên từ Chủ tịch Toyoda: trở thành chủ tịch của Toyota thật cô đơn và rất khó khăn”, ông Sato nói tại cuộc họp cổ đông và kìm nén nước mắt.

“Tôi hoàn toàn không muốn anh phải trải qua những gì tôi đã chịu đựng. Anh có nhiều đồng minh, anh không đơn độc”, ông Sato mô tả lại những lời ông Toyoda gửi gắm.

Tuấn Đạt