Vị Xuyên nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số
Huy động nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, triển khai hiệu quả các chính sách của Đảng, Nhà nước, phát triển KT - XH, tạo sinh kế, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa (VH) các dân tộc, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh và khối đại đoàn kết toàn dân tộc... là những giải pháp quan trọng huyện Vị Xuyên đang tập trung thực hiện nhằm nâng cao đời sống mọi mặt cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn.
Huyện Vị Xuyên có 19 dân tộc, đồng bào DTTS chiếm 83,91% dân số toàn huyện. Những năm qua, công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc luôn được huyện xác định là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa chính trị to lớn trong phát triển KT - XH. Huyện đã ban hành nhiều chính sách, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thực hiện hiệu quả các Chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là chương trình phát triển KT - XH vùng đồng bào DTTS, miền núi, trong đó phê duyệt 109 dự án mô hình sinh kế cộng đồng thuộc các chương trình. Các nội dung, thành phần của chương trình đã đi sâu và bao phủ hầu hết các mặt của đời sống KT - XH, giải quyết những vấn đề cấp thiết nhất hiện nay của đồng bào DTTS như: Đất ở, nhà ở, nước sạch, đất sản xuất, dịch vụ xã hội cơ bản, cơ sở hạ tầng thiết yếu, giáo dục, đào tạo nghề. Các tuyến đường giao thông liên kết vùng được đầu tư, nâng cấp, đáp ứng nhu cầu đi lại và giao thương hàng hóa của nhân dân; 100% xã có đường ô tô đến trung tâm thôn; 96,5% tỷ lệ hộ dân cư nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh; tỷ lệ hộ dùng điện lưới quốc gia đạt 97,2%.
Lễ hội Lồng Tông huyện Vị Xuyên lần thứ Nhất nhằm gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Tày.
Cùng với đó, nhiều chương trình, phương án phát triển kinh tế trong vùng đồng bào DTTS được triển khai hiệu quả như: Thành lập HTX, tổ hợp tác, nhóm cùng sở thích, ứng dụng KHKT, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, xây dựng sản phẩm OCOP, phát triển cây chè Shan tuyết, quế, Thảo quả, chăn nuôi hàng hóa, cải tạo vườn tạp. Qua đó xuất hiện nhiều mô hình kinh tế cho thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, tiêu biểu như: 49 mô hình kinh tế do thanh niên DTTS làm chủ với thu nhập bình quân 250 triệu đồng/năm; 39 mô hình của Hội Cựu chiến binh; 48 mô hình Hội Nông dân; 99 mô hình của Hội LHPN. Chính sách tín dụng cho vùng DTTS phát huy hiệu quả, tổng doanh số cho vay đạt 773 tỷ đồng, dư nợ đạt trên 1.660 tỷ đồng với trên 51.000 lượt khách hàng vay vốn.
Các chính sách về giáo dục, y tế, việc làm, an sinh xã hội được quan tâm, thực hiện kịp thời, đầy đủ. Giai đoạn 2019 - 2024, hệ thống các trường nội trú, bán trú được đầu tư, nâng cấp đáp ứng nhu cầu dạy và học, có 380.303 lượt học sinh được hưởng các chính sách theo quy định với số tiền trên 366,4 tỷ đồng; 100% trẻ em DTTS được đến trường và thụ hưởng đầy đủ các loại chế độ theo đúng đối tượng quy định; tỷ lệ huy động học sinh 6 - 14 tuổi đến trường đạt 99,9%. Mạng lưới khám, chữa bệnh được củng cố, 24 xã, thị trấn có bác sỹ và đạt Bộ tiêu chí Quốc gia về Y tế. Huyện đã tổ chức đào tạo cho 3.926 lao động nông thôn, trong đó trên 95% là người DTTS.
Người dân xã Kim Thạch chăm sóc đàn bò được hỗ trợ từ Chương trình phát triển KT - XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.
Xác định VH là nền tảng tinh thần của xã hội, huyện chú trọng bảo tồn và phát huy các giá trị di sản VH các dân tộc trên địa bàn. Trong đó trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử, VH đã được xếp hạng; thành lập Hội nghệ nhân dân gian tại các xã, thị trấn; phát huy vai trò người có uy tín trong cộng đồng; phục dựng và duy trì các lễ hội đặc sắc; tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức giữ gìn, phát huy các giá trị VH truyền thống tốt đẹp, xóa bỏ các phong tục, tập quán lạc hậu, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, tang, lễ hội, xây dựng Nông thôn mới. Đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống VH”, đến nay, toàn huyện có 70% gia đình VH, 82% thôn, tổ dân phố đạt tiêu chí VH; các hoạt động thể dục thể thao, văn nghệ tại cơ sở phát triển rộng khắp, đa dạng, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.
Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị vùng đồng bào DTTS được đặc biệt quan tâm. Đội ngũ đảng viên là người DTTS không ngừng tăng về số lượng và chất lượng. Giai đoạn 2019 - 2024, đã kết nạp 747 đảng viên là người DTTS, chiếm 69,29% tổng số đảng viên được kết nạp. Tỷ lệ cán bộ người DTTS quy hoạch trong BCH Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2020 – 2025 chiếm 61,64%, ở cấp xã đạt 77%. Có 162 cán bộ người DTTS thuộc diện BTV Huyện ủy quản lý được điều động, bổ nhiệm. Tỷ lệ cán bộ, công chức, viên chức là người DTTS cấp huyện chiếm 43,64%, cấp xã chiếm 73,83%.
Với nhiều giải pháp đồng bộ trên, không chỉ giúp đồng bào DTTS nâng cao mọi mặt đời sống mà còn khơi dậy tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực tự cường, không trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước, chấp hành nghiêm chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tăng cường niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, yên tâm lao động sản xuất, từng bước vươn lên thoát nghèo. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện giảm còn 22,12%; tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS giảm từ 4 - 6%/năm.
