Video không kích bằng máy bay không người lá khiến người dân chìm trong bể khổ ở Sudan
Giữa tiếng bom và tiếng máy bay không người lái rền vang trên bầu trời Al-Fashir, hàng nghìn người dân Sudan phải trú ẩn trong hầm ngầm để tránh đạn pháo và đói khát. Đây là thành trì cuối cùng của quân đội Sudan ở Darfur - đang bên bờ sụp đổ sau nhiều tháng bị bao vây, khi cái chết có thể ập đến từ trên không hoặc vì cơn đói dưới lòng đất.
Tại thành phố Al-Fashir, thủ phủ bang Bắc Darfur (Sudan), người dân đang phải trú ẩn trong các hầm ngầm để tránh bom và máy bay không người lái, giữa lúc các cuộc tấn công nhằm vào khu tị nạn, phòng khám và nhà thờ Hồi giáo ngày càng gia tăng.
Hậu quả của các cuộc không kích bằng máy bay không người lái lên người dân Sudan. Nguồn: Reuters
Al-Fashir hiện là thành trì cuối cùng của quân đội Sudan (SAF) tại vùng Darfur rộng lớn, trong cuộc nội chiến kéo dài hơn hai năm rưỡi với lực lượng bán quân sự Rapid Support Forces (RSF). Cuộc chiến khởi phát từ mâu thuẫn quyền lực nội bộ, đã nhanh chóng biến thành khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng, làm hàng triệu người thiệt mạng hoặc phải rời bỏ nhà cửa, đồng thời kéo theo sự can dự từ bên ngoài.
Trong khi quân đội giành lại được một số khu vực khác, Darfur vẫn là cứ điểm của RSF, nơi nhóm này được cho là muốn thiết lập một chính quyền song song, đe dọa sự chia cắt của đất nước.
Theo Liên Hợp Quốc, hơn 1 triệu người đã chạy khỏi Al-Fashir trong suốt 18 tháng bị RSF bao vây, song việc rời đi hiện trở nên vô cùng nguy hiểm và tốn kém. Khoảng 250.000 người dân vẫn mắc kẹt, đối mặt nguy cơ bị trả thù hàng loạt nếu thành phố thất thủ.
Đào hầm tránh máy bay không người lái
Theo lời kể của hơn chục cư dân và hình ảnh được hãng tin Reuters xác minh, nhiều người dân đã đào hầm trú ẩn sau các vụ tấn công liên tiếp nhằm vào dân thường. Họ hạn chế đi lại, tránh tụ tập ban ngày và không bật đèn vào ban đêm để tránh bị máy bay không người lái phát hiện.
“Chúng tôi chỉ có thể chôn cất người chết vào ban đêm hoặc sáng sớm”, nhà báo địa phương Mohyaldeen Abdallah nói. “Giờ điều đó đã trở thành thói quen”.
Một số người dân cho biết máy bay không người lái còn đuổi theo dân thường vào nơi họ tụ tập, kể cả phòng khám. “Khi đi ngoài đường, bạn phải ép sát tường như thằn lằn để máy bay không phát hiện”, bác sĩ Ezzeldin Asow, giám đốc Bệnh viện Miền Nam Al-Fashir - nay đã bị bỏ hoang, chia sẻ.
Tại trường Abu Taleb, nơi trú ẩn của những người di tản, ít nhất 18 người thiệt mạng trong tuần từ ngày 30/9 do trúng bom, đạn và bị RSF tấn công. Hình ảnh do hãng tin Reuters xác minh cho thấy tường và trần nhà sập, thi thể nằm rải rác bên ngoài một container được dùng làm nơi trú ẩn.
Cả quân đội Sudan và RSF đều từ chối bình luận về vụ việc. Người dân trong video cáo buộc RSF là bên tấn công, song không thể độc lập xác minh.
“Họ không phân biệt dân thường hay binh sĩ - chỉ cần là con người, họ bắn”, bà Khadiga Musa, Giám đốc Sở Y tế Bắc Darfur, nói qua điện thoại.
RSF bị cáo buộc diệt chủng
RSF và các đồng minh đã nhiều lần bị cáo buộc tiến hành các vụ tàn sát có động cơ sắc tộc ở Darfur. Mỹ từng kết luận RSF phạm tội diệt chủng vào năm ngoái. Tuy nhiên, lãnh đạo RSF phủ nhận ra lệnh các vụ tấn công và cho rằng “những binh sĩ vi phạm sẽ bị trừng phạt”.
Trong một tuyên bố mới đây, RSF khẳng định “Al-Fashir không còn dân thường”, đồng thời cáo buộc quân đội và lực lượng tự vệ đã “biến bệnh viện, nhà thờ thành căn cứ quân sự và bệ phóng tên lửa”.
Phía quân đội Sudan cũng bác bỏ cáo buộc gây thương vong cho dân thường, dù họ cũng sử dụng máy bay không người lái tại Al-Fashir.
Thêm một trại tị nạn bị tấn công, hàng chục người chết
Trong hai ngày 10 và 11/10, trại Dar al-Arqam - nằm trong khuôn viên đại học và có cả nhà thờ Hồi giáo - tiếp tục bị pháo kích nhiều lần. Quản lý trung tâm, ông Hashim Bosh, cho biết 57 người thiệt mạng, gồm 17 trẻ em và 3 trẻ sơ sinh.
“Chúng nhắm vào nhà thờ, tấn công ngay sau buổi cầu nguyện thứ Sáu”, ông nói. Một cuộc tấn công khác từ máy bay không người lái diễn ra khi người dân chạy đến container trú ẩn. Sáng hôm sau, bốn quả đạn pháo nữa rơi xuống khi người dân đang làm lễ cầu nguyện bình minh.
Ảnh vệ tinh của Phòng nghiên cứu nhân đạo Đại học Yale (HRL) công bố ngày 16/10 cho thấy sáu điểm trúng bom tại khu vực Dar al-Arqam.
Thành phố bị bao vây và kiệt quệ
Theo HRL, RSF đã đắp tường đất bao vây gần như toàn bộ Al-Fashir, khiến nguồn lương thực bị cắt đứt. Các nhóm cứu trợ địa phương cho biết ngay cả “ambaz” - loại thức ăn chăn nuôi mà người dân dùng thay thực phẩm - nay cũng không còn.
Theo Phòng phản ứng khẩn cấp Abu Shouk, mạng lưới Ủy ban Kháng chiến Al-Fashir ước tính mỗi ngày có khoảng 30 người chết vì bạo lực, đói và bệnh tật. Thi thể nằm la liệt trên đường phố, gây nguy cơ dịch bệnh.
“Al-Fashir giờ chẳng khác gì thành phố chết”, một tình nguyện viên tên Mohamed nói. “Nhưng rời đi còn nguy hiểm hơn ở lại”.
