Viếng phủ thờ ông Ba Thới

Chuyện ông Ba thọ giáo

Cuối tuần, men theo con đường nông thôn cặp dòng sông Vàm Nao phía bờ huyện Chợ Mới, chúng tôi đến phủ thờ ông Ba Thới - nơi khá rộng và khang trang. Lúc này, đã có nhiều đoàn khách đến cúng. Gặp chú Ngô Văn Lợi (Tư Lợi), Phó Trưởng ban Quản lý phủ thờ ông Ba đang ngồi phía sau phủ thờ cùng anh em huyên thuyên và trông coi hương khói tại đây.

Hàng ngày, tại phủ thờ ông Ba Thới có rất đông bà con tới làm công quả. Không ai bảo ai, họ tự nguyện góp chút công sức tham gia nhiều việc, như: Quản lý, vệ sinh, đóng bàn ghế, nấu cơm chay phục vụ khách phương xa mỗi khi đến viếng. Các chú ở đây rất hiền từ. Khi thấy khách tới, các chú nhiệt tình mời uống trà, ăn đến miếng bánh hoặc trái cây, rồi kể nhau nghe về chuyện ông Ba Thới có tinh thần yêu nước mãnh liệt, dám đứng lên chống thực dân Pháp thuở xưa. Trong cuốn “Theo dấu người xưa” của tác giả Nguyễn Văn Thành có viết, ông Ba Thới tên thật là Nguyễn Văn Thới (sinh năm 1866, mất năm 1926) thường được người dân kính trọng gọi với cái tên thân mật “ông Ba”.

Cánh cổng phủ thờ ông Ba Thới

Ông Ba Thới sinh tại làng Mỹ Trà, tổng Phong Thạnh, huyện Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc (nay là tỉnh Đồng Tháp). Ông ra đời sau khi Phật Thầy Tây An viên tịch 10 năm (1856). Ông Ba Thới trưởng thành trong thời kỳ thực dân Pháp bắt đầu đặt chân xâm chiếm nước ta và là nhân sĩ có tinh thần chống Pháp triệt để. Ngày trước, ông Ba Thới thọ giáo với ông Hai Nhu (con trai cả Đức Quản Cơ Trần Văn Thành) là đồ đệ của Phật Thầy Tây An. Sau 7 năm theo ông Hai Nhu “tầm sư học đạo”, ông Ba Thới đã quy tụ được nhiều người có tinh thần yêu nước. Tuy nhiên, trong cuộc bố ráp của thực dân Pháp, giặc đã bắt 83 người giải về Châu Đốc. Riêng ông Hai Nhu và ông Ba Thới thoát khỏi vòng vây của giặc.

Được người dân ghi nhớ

Chứng kiến trước cảnh chùa chiền bị giặc đốt phá, con ông Ba Thới là ông Nguyễn Văn Tuấn cũng bị Pháp bắt. Quá phẫn uất nên sau 3 ngày ông Ba Thới cắt cổ tự tử. May mắn thay, ông Ba Thới được người nhà phát hiện và chở đi cấp cứu kịp thời tại bệnh viện Châu Đốc. Sau này, ông về sống tại voi lộ lở tại ấp Hòa Thượng, xã Kiến An (huyện Chợ Mới). Từ ngày về nương ẩn nơi đây, ông Ba Thới dần phục hồi sức khỏe. Sau đó, ông sống ẩn dật, ít khi ra ngoài. Để tự an ủi, ông Ba Thới sáng tác thi thơ với mục đích dùng ngòi bút của mình để thức tỉnh người dân, khơi dậy lòng yêu nước của đồng bào, căm thù bọn thực dân Pháp cướp nước.

Ông Ba Thới say sưa viết thi thơ quên cả thời gian, sáng tác được 9 quyển với các tựa đề, như: “Vân Tiên”, “Kim Cổ Kỳ Quan”, “Tuồng”, “Cáo Thị”, “Kiểng Tiên”, “Tiền Giang”, “Ngồi buồn giác mê”, “Thừa nhàn”. Hôm ngồi tâm sự với ông Tư Lợi, khi hỏi xin cuốn Kim Cổ Kỳ Quan thì tôi được các chú ở đây tặng 1 quyển dày cộm. Hiện nay, phủ thờ Ông Ba Thới có 3 gian, gian chính giữa thờ bài vị của ông để khách đến cúng kiếng, 2 gian bìa dùng để đậu xe hoặc đãi khách ăn uống vào những ngày lễ, rằm lớn. Ông Tư Lợi cho hay, ngày giỗ ông Ba Thới (6, 7, 8, 9/4 âm lịch hàng năm), thu hút hàng ngàn lượt khách đến cúng và tham gia làm công quả. Đặc biệt, vào ngày này, tại đây, có tổ chức gói hàng ngàn đòn bánh tét để phát miễn phí cho bà con đến phủ thờ cúng, viếng, thu hút đông đảo người dân đến hưởng ứng.

Ông Bùi Thanh Tùng (thư ký phủ thờ ông Ba) cho biết, năm nào cũng vậy, vào ngày giỗ, nơi đây phải ngâm, rút đến 6 tấn nếp ngon trồng ở huyện Phú Tân để người dân đến tham gia gói bánh tét rất đông vui. Ngoài ra, bằng kinh phí và sự hỗ trợ từ người dân, Ban Quản lý phủ thờ ông Ba Thới còn tổ chức nấu hàng nghìn suất cơm để bà con được ấm lòng. Hàng ngày, phía sau phủ thờ lúc nào cũng đỏ lửa nấu cơm chay phục vụ cho những người làm công quả và nhiều khách đến đây dùng. “Anh, chị cứ dùng thoải mái. Các món chay ở đây, gồm: Tàu hủ chiên, cải muối xào, mắm chưng, mắm kho, rau, củ luộc… Khách ăn xong còn được đãi ly trà đường mát lạnh” - chú Tùng chậm rãi nói.

Tấm gương bất khuất, căm thù giặc Pháp và tài năng thi phú của ông Ba Thới sáng tác cuốn “Kim Cổ Kỳ Quan” được nhiều người dân miền Tây kính trọng. Mỗi khi nhớ về ông, người dân trong vùng đến phủ thờ này cúng kiếng đông đúc, tạo nên nét văn hóa tâm linh độc đáo tại vùng sông nước Vàm Nao này.

Ông Nguyễn Hữu Hiệp (nhà nghiên cứu dân gian) cho biết, thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, ông Ba Thới được xem là chí sĩ yêu nước nồng nàn, có tinh thần đấu tranh chống giặc triệt để. Đến nay, người dân ở miền Tây vẫn kính mến ông Ba Thới. Vào những ngày lễ, giỗ, bà con khắp nơi tề tựu về phủ thờ ông Ba cúng kiếng rất đông.

LƯU MỸ