Việt Nam áp dụng kỹ thuật điều trị các khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao

Một bệnh nhân điều trị các khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm (US - HIFU). (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ngày 12/4, Giáo sư Nguyễn Viết Tiến - Phó Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Y khoa Quốc gia công bố Bệnh viện Phụ sản Thiện An (Hà Nội) đã áp dụng thành công kỹ thuật mới - Điều trị các khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm (US - HIFU).

Thông tin trên được đưa ra tại Hội nghị Khoa học ra mắt kỹ thuật điều trị khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm (US-HIFU) diễn ra chiều 12/4 tại Hà Nội.

Kỹ thuật mới chưa từng có tại Việt Nam

Tháng 10/2024, Bệnh viện Phụ sản Thiện An đã tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật điều trị các khối u không xâm lấn bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm và chính thức là đơn vị y tế đầu tiên tại Việt Nam sở hữu kỹ thuật tiên tiến này. Sau khi hoàn thiện công tác lắp đặt và chuyển giao kỹ thuật, ngày 1/11/2024, Đoàn Thẩm định của Bộ Y tế đã tiến hành kiểm tra, đánh giá hệ thống máy HIFU JC300 được lắp đặt tại Bệnh viện.

Theo Bộ Y tế, đây là kỹ thuật mới chưa từng có tại Việt Nam và phê duyệt cho phép Bệnh viện Phụ sản Thiện An triển khai thí điểm 20 bệnh nhân đầu tiên điều trị khối u bằng US - HIFU để có cơ sở đánh giá trước khi triển khai kỹ thuật này một cách thường quy.

Phát biểu tại Hội nghị Khoa học, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay trong những năm gần đây, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ đã mở ra nhiều cơ hội mới trong công tác điều trị bệnh, đặc biệt là các bệnh lý liên quan đến khối u, bao gồm cả u lành tính và u ác tính.

Theo thống kê, tại Việt Nam, số ca mắc các khối u ác tính mới đang có xu hướng gia tăng đáng kể, gây ra không ít những thách thức đối với ngành y tế nói riêng và toàn xã hội nói chung. Điều này đòi hỏi ngành y tế phải không ngừng cập nhật, đổi mới và ứng dụng những phương pháp điều trị hiện đại nhằm mang lại hiệu quả cao nhất cho người bệnh.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: T.G/Vietnam+)

Thứ trưởng Bộ Y tế chúc mừng các bác sỹ đã tiên phong ứng dụng thành công kỹ thuật tiên tiến này. Đây là một dấu mốc quan trọng trong lĩnh vực y học Việt Nam, đánh dấu sự tiến bộ trong công nghệ điều trị, mang đến những giải pháp y khoa tiên tiến và hiện đại nhất cho bệnh nhân. Sự phối hợp giữa các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đã đồng hành, hỗ trợ để kỹ thuật này được triển khai tại Việt Nam. Sự chung tay của các đơn vị là minh chứng rõ nét cho tinh thần hợp tác, đổi mới và phát triển trong lĩnh vực y học nước nhà.

“Trong bối cảnh nền y học thế giới đang có những bước tiến vượt bậc, việc nghiên cứu, tiếp cận và ứng dụng các phương pháp hiện đại, ít xâm lấn, thân thiện với người bệnh là xu hướng tất yếu đồng thời cũng là yêu cầu cấp thiết trong công tác chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân,” Thứ trưởng Trần Văn Thuấn chỉ rõ.

Phẫu thuật không xâm lấn mang lại hiệu quả cao

Sau gần 2 tháng triển khai thí điểm, Bệnh viện Phụ sản Thiện An chính thức được cấp phép triển khai thực hiện điều trị các khối u bằng kỹ thuật US - HIFU trong khám bệnh, chữa bệnh theo Quyết định số 3955/QĐ - BYT ngày 27/12/2024 của Bộ trưởng Bộ Y tế.

íao sư Nguyễn Viết Tiến cho hay tính từ 01/11/2024 đến 31/03/2025, Bệnh viện Phụ sản Thiện An đã điều trị 100 trường hợp, trong đó có 55 ca u xơ tử cung, 41 ca bệnh tuyến cơ tử cung, 2 ca lạc nội mạc tử cung tại thành bụng, 1 ca u xơ vú, 1 ca ung thư gan. Tất cả các bệnh nhân sau điều trị đều không có biến chứng, phục hồi nhanh. Kết quả tái khám sau một tháng ở nhiều bệnh nhân cho thấy thể tích khối u giảm rõ rệt tới hơn 60% đối với u xơ tử cung và hơn 80% đối với bệnh tuyến cơ tử cung. Các triệu chứng đau bụng, tiểu nhiều, tiểu khó, băng kinh, băng huyết… do khối u lớn gây ra trước đây giảm đi rất nhiều.

Giáo sư Nguyễn Viết Tiến phân tích, kỹ thuật điều trị các khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm là phẫu thuật không xâm lấn (không dùng dao) để điều trị các khối u. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Chị Phạm Thị H.T. (29 tuổi, ở Ninh Bình) mắc đa u xơ tử cung (trong đó u lớn nhất gần 5cm) là một trong những bệnh nhân đầu tiên điều trị khối u bằng kỹ thuật US - HIFU tại Bệnh viện. Khối u gây đau đớn và kéo dài chu kỳ kinh nguyệt, đồng thời là một trong những nguyên nhân khiến chị bị sảy thai sớm từ tuần thứ 20 và chưa thể làm mẹ. Với kỹ thuật US-HIFU, chỉ chưa đầy một ngày sau điều trị, chị T. đã có thể đi lại và sinh hoạt như bình thường. Tái khám sau 1 tháng cho thấy khối u xơ gần 5cm đã giảm kích thước còn 2cm - một kết quả vô cùng khả quan, giúp chị có thêm hy vọng trên hành trình tìm kiếm con yêu. Hiện nay bệnh nhân T. đã mang thai tự nhiên được 5 tuần.

Nhận định về các trường hợp điều trị u xơ tử cung bằng kỹ thuật mới này, Giáo sư Nguyễn Viết Tiến cho biết ưu điểm quan trọng nhất của kỹ thuật này là người bệnh giữ lại được tử cung và khả năng sinh đẻ của người bệnh được duy trì. So với phẫu thuật mổ mở trước đây hay mổ nội soi thì tử cung cũng đều phải bị rạch. Sau khi lấy khối u, mặc dù có khâu lại thì cơ tử cung cũng bị yếu. Một số trường hợp khi có thai, tử cung to lên thì vị trí mổ đấy bị vỡ (vỡ tử cung). Còn đối với US - HIFU, hiện nay trên thế giới có hàng vạn trường hợp đã mang thai, sinh nở được nhưng chưa gặp một trường hợp nào bị vỡ tử cung sau khi điều trị u xơ tử cung bằng US - HIFU.

Giáo sư Nguyễn Viết Tiến phân tích, kỹ thuật điều trị các khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm là phẫu thuật không xâm lấn (không dùng dao) để điều trị các khối u, đã được ứng dụng tại nhiều quốc gia trên thế giới. Đây được coi là phát minh xuất sắc của y học thế giới - phẫu thuật không xâm lấn. US - HIFU có hiệu quả đột phá trong điều trị u xơ tử cung, lạc nội mạc tử cung, thai bám sẹo mổ lấy thai, u vú… các khối u lành tính và ác tính khác tại mô mềm, gan, thận, tụy, xương, vú…

US-HIFU hoạt động dựa trên nguyên lý sử dụng đầu dò của hệ thống để chuyển đổi năng lượng điện thành năng lượng âm thanh, đưa năng lượng âm thanh chuyển hóa thành nhiệt năng, vận dụng tính có thể xuyên thấu và hội tụ của sóng siêu âm để chiếu tập trung trực tiếp lên các mô mục tiêu trong cơ thể. Nhiệt độ ở vùng hội tụ sinh học sẽ ngay lập tức tăng cao đến 100 độ C, từ đó gây biến tính protein và làm mô mục tiêu hoại tử đông không hồi phục, phá vỡ nguồn cung cấp máu cho tế bào mang mầm bệnh. Phần mô mục tiêu bị “chết đi” từ đó đạt hiệu quả điều trị cao nhất. Khối u sẽ tự tiêu theo thời gian.

Quá trình điều trị khối u bằng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao dưới hướng dẫn của siêu âm được thực hiện mà không cần sử dụng các biện pháp gây mê sâu, không sử dụng dao, trong quá trình điều trị người bệnh vẫn tỉnh táo, không bị xuất huyết, không đau đớn và có thể xuất viện sau đó 1 ngày, thậm chí ngay trong ngày.

Kỹ thuật US-HIFU giúp người bệnh nâng cao chất lượng sống và tuổi thọ nhờ ưu điểm: phẫu thuật không xâm lấn, bảo tồn cơ quan, phục hồi chức năng cơ quan, bảo tồn khả năng sinh sản, rút ngắn thời gian nằm viện, xử lý được khối u có kích thước lớn… Thay vì phải ra nước ngoài chữa bệnh tốn nhiều chi phí, giờ đây người dân Việt Nam có thể tiếp cận kỹ thuật y học tiên tiến này ngay trong nước./.

(Vietnam+)