Việt Nam-Belarus kế thừa mối quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp
Việt Nam và Belarus kế thừa mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt tốt đẹp đã có giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây, duy trì thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp.
Chiều 26/4/2023, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Bộ trưởng Bộ Nội vụ Belarus Ivan Kubrakov. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)
Nhận lời mời của Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính, Thủ tướng Cộng hòa Belarus Roman Golovchenko sẽ thăm chính thức Việt Nam từ ngày 6-9/12.
Việt Nam và Belarus chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 24/1/1992. Từ đó đến nay, quan hệ hai nước đã phát triển hợp tác nhiều mặt trên cơ sở quan hệ truyền thống hữu nghị lâu đời, góp phần quan trọng vào việc xây dựng, phát triển đất nước ở mỗi quốc gia.
Belarus đã lập Đại sứ quán tại Việt Nam từ năm 1998. Việt Nam lập Đại sứ quán tại Belarus tháng 10/2003 và cử Đại sứ thường trú đầu tiên tại Belarus tháng 3/2005.
Quan hệ chính trị tốt đẹp
Việt Nam và Belarus kế thừa mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt tốt đẹp đã có giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây, duy trì thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp, bao gồm cấp cao.
Các cơ chế hợp tác giữa hai nước hiện có: Ủy ban liên Chính phủ về Hợp tác Kinh tế-Thương mại và Khoa học-Kỹ thuật, Ủy ban Hỗn hợp liên Chính phủ về Hợp tác Kỹ thuật Quân sự, Ủy ban Hợp tác về Khoa học và Công nghệ, Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao, trong đó tham vấn gần nhất diễn ra tháng 1/2022 tại Hà Nội.
Hai bên hợp tác chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại Liên hợp quốc, Phong trào Không liên kết, trên các diễn đàn và tổ chức quốc tế khác.
Belarus ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Kinh tế-Xã hội Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2016-2018, Ủy ban Luật pháp Quốc tế nhiệm kỳ 2017-2021 và 2023-2027, Ủy ban liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ Di sản Văn hóa Phi Vật thể nhiệm kỳ 2022-2026, Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025, Hội đồng Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế nhiệm kỳ 2023-2025.
Bổ sung thế mạnh cho nhau
Bên cạnh nền tảng quan hệ chính trị, Việt Nam và Belarus cũng đang cùng thực thi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam-Liên minh Kinh tế Á Âu mà Belarus là nước thành viên và nhiều thỏa thuận hợp tác song phương trên hầu hết các lĩnh vực kinh tế.
Việt Nam và Belarus có nhiều thế mạnh bổ sung cho nhau. Việt Nam xuất sang Belarus thủy hải sản, cao su tự nhiên, đồ gỗ, hàng dệt may, giày dép, gạo, hạt điều, lạc, hạt tiêu, gia vị, chè, rau quả đóng hộp, dược phẩm, máy tính...; nhập khẩu sữa và sản phẩm từ sữa, phân bón, máy móc, thiết bị, linh kiện phụ tùng ôtô, máy kéo, ôtô tải, hóa chất.
Kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Belarus trong 9 tháng năm 2023 đạt 46,42 triệu USD.
Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á-Âu (gồm Nga, Belarus, Kazakhstan, Nga, Kyrgyzstan và Armenia) được ký tháng 5/2015 và có hiệu lực từ tháng 10/2016.
Hiện nay, Belarus có 3 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đầu tư là 32,2 triệu USD. Việt Nam có 1 dự án đầu tư sang Belarus với tổng vốn đầu tư là 810.000 USD.
Hợp tác trong nhiều lĩnh vực
Từ khi dịch COVID-19 bùng phát, hai nước đã phối hợp chặt chẽ trong ứng phó dịch bệnh. Trong giai đoạn đầu, phía Việt Nam đã tặng Belarus khẩu trang y tế. Tháng 12/2021, Việt Nam và Belarus cũng đã trao tặng lẫn nhau trang thiết bị và vật tư y tế. Hai nước đã công nhận hộ chiếu vaccine của nhau.
Hợp tác an ninh-quốc phòng được duy trì thông qua trao đổi đoàn, hoạt động của Ủy ban Hỗn hợp liên Chính phủ về hợp tác kỹ thuật quân sự. Khóa họp 20 của Ủy ban được tổ chức tại Hà Nội tháng 10/2023.
Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, Belarus đã giúp Việt Nam đào tạo nhiều cán bộ, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao. Hiện nay, 5 lưu học sinh Việt Nam đang theo học ở Belarus, trong khi đó vào năm 2022, 1 lưu học sinh Belarus đăng ký thực tập ngắn hạn tại Việt Nam.
Hợp tác khoa học và công nghệ giữa hai nước được duy trì và phát triển, các tổ chức khoa học và công nghệ hai nước hợp tác chặt chẽ, nhiều dự án đã được triển khai và có kết quả tốt. Ủy ban Hợp tác về Khoa học và Công nghệ Việt Nam-Belarus đã tiến hành được 11 khóa họp (Khóa họp 11 diễn ra tháng 9/2019 tại Hà Nội).
Về hợp tác trong lĩnh vực lãnh sự, Việt Nam bắt đầu áp dụng miễn thị thực cho công dân Belarus mang hộ chiếu phổ thông từ tháng 7/2015 với thời hạn 15 ngày. Từ ngày 15/8/2023, thời hạn này được nâng lên thành 45 ngày.
Ngày 9/1/2017, Tổng thống Belarus ký Sắc lệnh về miễn thị thực nhập cảnh Belarus trong thời hạn 5 ngày cho công dân 80 nước, trong đó có Việt Nam (với công dân Việt Nam và một số nước khác có thêm một vài điều kiện bắt buộc ).
Ngày 24/7/2018, Tổng thống Belarus ký Sắc lệnh nâng thời hạn miễn thị thực nói trên lên 30 ngày.
Về hợp tác văn hóa-du lịch, hai bên đã tổ chức Những ngày Văn hóa Belarus tại Việt Nam (2014, 2017, 2023) và Những ngày Văn hóa Việt Nam tại Belarus (2015, 2018).
Ngày 24/5, tại Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam phối hợp với Bộ Văn hóa Belarus tổ chức khai mạc Triển lãm tranh phong cảnh với chủ đề “Belarus qua con mắt họa sỹ.” (Ảnh: Thu Hương/TTXVN)
Lượng khách du lịch Belarus đến Việt Nam tăng nhanh sau khi Việt Nam miễn thị thực cho công dân Belarus, đạt hơn 12.000 lượt khách năm 2019.
Giai đoạn 2020-2022, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, việc trao đổi khách du lịch giữa hai nước không thực hiện được.
Về hợp tác lao động, hai nước đã ký Hiệp định liên Chính phủ về làm việc có thời hạn của công dân hai nước trên lãnh thổ của nhau tháng 11/2011 (có hiệu lực từ tháng 6/2013).
Hợp tác giữa các địa phương hai nước tiếp tục duy trì. Các thỏa thuận hợp tác đã được ký giữa Hà Nội và thành phố Minsk (2004, 2010, 2011); Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Minsk (2007); Đà Nẵng và tỉnh Grodno (2005); Quảng Ninh và tỉnh Minsk, Grodno và Brest (đều trong năm 2007); Hải Phòng và Vichebsk (2007), Bình Thuận và Vichebsk (2011, 2015); Quảng Nam và Mogilov (2014); Lào Cai và Brest (2017).
Tháng 12/2006, Tổng thống A. Lukashenko cho phép những công dân Việt Nam đã lao động, học tập tại Belarus trước năm 1992 được định cư hợp pháp, lâu dài ở Belarus.
Hiện nay, cộng đồng Việt Nam ở Belarus có khoảng 500 người, bao gồm người Việt định cư, làm ăn sinh sống, sinh viên, lao động làm việc có thời hạn theo hợp đồng./.
