Việt Nam cam kết bảo vệ và thúc đẩy quyền con người
Ngày 4-9, tại Hà Nội, Bộ Ngoại giao đã phối hợp với Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức Hội thảo thông tin về Kế hoạch tổng thể thực hiện các khuyến nghị theo Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ III của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc (LHQ) mà Việt Nam đã chấp thuận.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung khẳng định, với chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, Việt Nam rất coi trọng và tham gia đầy đủ, nghiêm túc vào cơ chế UPR ngay từ chu kỳ I (2009); việc thực hiện các khuyến nghị UPR đã tác động đến mọi mặt đời sống xã hội ở Việt Nam, như hoàn thiện hệ thống pháp luật về quyền con người, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống của người dân. Kinh nghiệm của Việt Nam về việc tham gia hiệu quả trong cơ chế UPR cũng được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, nhất là việc ban hành Kế hoạch tổng thể thực hiện các khuyến nghị qua các chu kỳ.
Thứ trưởng Lê Hoài Trung cũng lưu ý về những thách thức mới đối với việc bảo đảm quyền con người và thực hiện các khuyến nghị UPR, trong đó có dịch Covid-19; đồng thời khẳng định quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam trong vấn đề này, với sự đồng lòng, chung sức của chính quyền và người dân, cũng như sự hợp tác, hỗ trợ của các đối tác quốc tế.
Cam kết và nỗ lực của Việt Nam trong tham gia cơ chế UPR cũng được ghi nhận và đánh giá cao trong phát biểu của bà Caitlin Wiesen, Đại diện Thường trú của UNDP tại Việt Nam. Theo bà Caitlin Wiesen, trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được những bước tiến trong thúc đẩy và bảo vệ quyền con người thông qua việc phê chuẩn các điều ước quốc tế quan trọng về quyền con người, bao gồm việc phê chuẩn Công ước về chống tra tấn và các hình thức đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục con người (CAT) và Công ước về Quyền của người khuyết tật (CRPD). Việt Nam cũng đã nỗ lực hoàn thiện khuôn khổ pháp lý trong nước thông qua việc sửa đổi Bộ Luật hình sự và Bộ Luật tố tụng hình sự năm 2015 với một số điều khoản phù hợp hơn với các điều ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên. Những tiến triển này đã được các quốc gia khác ghi nhận và hoan nghênh trong UPR.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục và nâng cao nhận thức về quyền con người, bà Caitlin Wiesen cho biết: “Việc khuyến khích tất cả các cá nhân hiểu và bảo vệ quyền của mình cũng như của người khác có tầm quan trọng căn bản, bởi điều này đóng góp vào việc hiện thực hóa quyền con người một cách hiệu quả”. Bên cạnh đó, bà Wiesen cũng đề xuất trong thời gian tới cần lồng ghép các nội dung về phát triển bền vững, bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương, bảo đảm sự tham gia đóng góp của người dân… trong công tác này.
Cơ chế UPR của Hội đồng Nhân quyền LHQ được ra đời từ năm 2008 và là một trong những thành công nổi bật, được xây dựng trên nguyên tắc minh bạch, công bằng, không phân biệt, thúc đẩy đối thoại và hợp tác giữa các quốc gia. Việt Nam đặc biệt coi trọng và luôn thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các nghĩa vụ và cam kết theo cơ chế UPR, trong đó có việc triển khai các khuyến nghị UPR đã chấp thuận. Trong chu kỳ III, Việt Nam đã nhận được 291 khuyến nghị từ 122 nước và đã chấp thuận 241 khuyến nghị trong số đó.
Theo ông Trần Chí Thành, Phó vụ trưởng Vụ các Tổ chức quốc tế, Bộ Ngoại giao, tham gia cơ chế UPR, Việt Nam không chỉ thể hiện vai trò, trách nhiệm của một nước thành viên LHQ, mà còn tận dụng cơ chế này thông tin cho cộng đồng quốc tế về chính sách, pháp luật, thành tựu của Việt Nam về quyền con người; khẳng định cam kết của Việt Nam và học hỏi kinh nghiệm của bạn bè quốc tế để thực hiện tốt hơn công tác bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, nâng cao mọi mặt cho đời sống nhân dân, đặc biệt các nhóm dễ bị tổn thương.
Tại hội thảo, đại diện một số bộ, ngành, cơ quan nghiên cứu, tổ chức phi chính phủ… đã giới thiệu về Kế hoạch tổng thể thực hiện các Khuyến nghị UPR chu kỳ III Việt Nam đã chấp thuận; chia sẻ thông tin, kinh nghiệm hữu ích về vai trò của các cơ quan LHQ trong hỗ trợ triển khai thực hiện các khuyến nghị UPR; cam kết, nỗ lực của các cơ quan Việt Nam về thực hiện các khuyến nghị UPR trong một số lĩnh vực then chốt; các giải pháp về tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức về quyền con người ở Việt Nam…
Các ý kiến trao đổi tại hội thảo, trong đó có nhiều đề xuất góp phần tăng cường hiệu quả thực hiện khuyến nghị UPR cũng như khuyến khích sự tham gia của các bên thụ hưởng đã được các bộ, ngành tiếp thu, bổ sung trong lộ trình thực hiện Kế hoạch tổng thể và các Kế hoạch theo ngành, lĩnh vực.