Việt Nam cần nhanh chóng nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi

Thị trường chứng khoán Việt Nam cần sớm cải thiện các tiêu chí còn vướng mắc theo nhận định của FTSE, MSCI.

Quy mô giá trị tài sản ròng (NAV) của iShares MSCI Frontier and Select EM ETF liên tục giảm trong tuần qua. Cập nhật đến ngày 14/6, NAV của quỹ chỉ còn hơn 382,4 triệu USD (tương đương gần 9,730 tỷ đồng). Trong hai, ba ngày gần đây, quỹ này đã có động thái chuyển tiền về nước thông qua việc gia tăng tỷ trọng đầu tư vào BlackRock Cash Funds - BCF Treasury Fund – quỹ đầu tư với ít nhất 99,5% giá trị danh mục là tiền mặt (USD), tín phiếu Kho bạc Mỹ, trái phiếu Kho bạc Mỹ…

Đến ngày 14/6, giá trị đầu tư vào chứng chỉ quỹ của BlackRock Cash Funds xấp xỉ 153,34 triệu USD, chiếm 40,33% tổng giá trị tài sản của quỹ. Trong khi đó, tiền mặt bằng VND đã giảm mạnh từ 62 triệu USD ngày 11/6 giảm còn hơn 2,2 triệu USD ngày 14/6. Tương ứng, đã có khoảng hơn 1.500 tỷ đồng rút khỏi Việt Nam.

Trước đó, tập đoàn này đã ra thông báo quyết định giải thể quỹ iShares MSCI Frontier and Select EM ETF - một quỹ ETF chuyên đầu tư vào thị trường cận biên và mới nổi được thành lập năm 2012. Dự kiến, quỹ sẽ nắm giữ phần lớn tài sản bằng tiền mặt và các khoản tương đương tiền trong thời gian thanh lý kéo dài. Thời gian đóng không sớm hơn ngày 12/8/2024. Quỹ ETF trên sẽ ngừng giao dịch, đồng thời, không còn chấp nhận các lệnh tạo và mua lại sau khi thị trường đóng cửa ngày 31/3/2025. Số tiền thu được từ việc thanh lý dự kiến sẽ được gửi cho các cổ đông trong khoảng ba ngày sau ngày giao dịch cuối cùng.

Kể từ thời điểm chuyển đổi mục tiêu và bộ chỉ số tham chiếu, quỹ đã ghi nhận một giai đoạn tăng ròng mạnh mẽ kéo dài từ tháng 11/2022 đến hết tháng 3/2023 – giai đoạn TTCK Việt Nam xác lập vùng đáy (quốc gia chiếm tỷ trọng lớn nhất trong danh mục của quỹ) – với tổng giá trị 388 triệu USD. Tuy nhiên, kể từ thời điểm đó đến khi BlackRock ra thông báo giải thể quỹ các nhà đầu tư trong quỹ đều thực hiện rút ròng với giá trị gần 350 triệu USD với nhiều nguyên nhân khác nhau.

Cơ cấu danh mục đầu tư của iShares MSCI Frontier and Select EM ETF tại ngày 13/6 - Nguồn: BlackRock

Theo ông Phạm Lưu Hưng – công ty chứng khoán SSI, việc quỹ lớn nhất của thị trường cận biên đã đóng cửa cũng cho thấy chứng khoán Việt Nam cần nỗ lực nhiều hơn cho mục tiêu nâng hạng. Ông Hưng cho rằng, "Việt Nam không thể mãi ở thị trường cận biên vì nếu ở lại sẽ không nhận được lợi ích. Các bên do vậy cần tích cực hơn cho mục tiêu nâng hạng thị trường”.

Về tác động của việc iShares MSCI Frontier and Select EM đang và sẽ tiếp tục rút vốn khỏi thị trường cổ phiếu Việt Nam, theo đánh giá của công ty chứng khoán BSC Research, sẽ không đáng lo ngại vì ETF iShares hiện có quy mô tài sản tại Việt Nam không đáng kể. Từ ngày 07/06 đến hết ngày 12/6/2024 quỹ này đã giảm tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam từ 28% xuống còn 14,46% (tương đương giá trị còn lại khoảng 55,6 triệu USD ~ 1.390 tỷ đồng), do đó áp lực bán ròng từ quỹ này sẽ giảm bớt và không ảnh hưởng nhiều đến tâm lý nhà đầu tư trên thị trường. Thay vào đó, nhà đầu tư cần lưu ý hơn đến diễn biến các quỹ chủ động, ETF quy mô lớn trên thị trường như Fubon, Diamond…

Tuy nhiên, BSC Research cho rằng, cơ quan quản lý cần sớm giải quyết các nút thắt để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam nhằm gia tăng sức hấp dẫn của thị trường trong mắt nhà đầu tư nước ngoài và hút thêm dòng vốn mới.

BSC Research đánh giá việc BlackRock giải thể quỹ ETF iShares là sự kiện đơn lẻ liên quan đến chiến lược đầu tư của Tập đoàn. Tuy nhiên nhìn rộng hơn, thị trường chứng khoán Việt Nam cần sớm cải thiện các tiêu chí còn vướng mắc để hoàn thành mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi mà Chính phủ đã đề ra vào năm 2025.

Hà An