Việt Nam làm gì để ứng phó với mối đe dọa sức khỏe và sự phát triển toàn cầu - kháng thuốc?

Thông tin này được GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh tại hội nghị triển khai Chiến lược quốc gia về phòng, chống kháng thuốc tại Việt Nam giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và hưởng ứng "Tuần lễ thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc" do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công Thương và Tổ chức Y tế thế giới, Tổ chức FHI 360 và các đối tác tổ chức trong 2 ngày 20-21/11.

GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại hội nghị triển khai Chiến lược quốc gia về phòng, chống kháng thuốc tại Việt Nam giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045 và hưởng ứng "Tuần lễ thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc".

Kháng thuốc khiến cho điều trị nhiễm trùng ngày càng trở nên khó khăn

Tại hội nghị, lãnh đạo Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nhiều đại diện lãnh đạo các tổ chức quốc tế tại Việt Nam đều khẳng định: Kháng thuốc xảy ra khi vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng thay đổi theo thời gian và không còn đáp ứng với thuốc, khiến cho việc điều trị nhiễm trùng ngày càng trở nên khó khăn hoặc không thể điều trị được.

"Kháng thuốc là mối đe dọa sức khỏe và sự phát triển trên toàn cầu đòi hỏi cần có các hành động đa ngành khẩn cấp, phù hợp để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững"- GS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế nhắc đến điều này trong phát biểu tại hội nghị.

Kháng thuốc đang đưa thành tựu của y học hiện đại vào nguy cơ. Việc ghép mô, bộ phận cơ thể người, hóa trị và phẫu thuật, trở nên nguy hiểm hơn nhiều nếu không có thuốc kháng sinh hiệu quả để phòng ngừa và điều trị nhiễm trùng. Kháng thuốc đang đe dọa những thành quả mà thế giới đã đạt được trong các lĩnh vực chống lao, sốt rét, HIV và bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục trong những năm qua...

Đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam phát biểu về các nội dung liên quan đến kháng thuốc cũng như cách thức ứng phó với vấn đề này.

Kháng thuốc vẫn đang là mối lo ngại ở Việt Nam bất chấp những tiến bộ khoa học đã đạt được trong 10 năm qua. Báo cáo gần đây cho thấy từ dữ liệu kháng sinh đồ: xu hướng kháng kháng sinh ngày càng tăng trong thập kỷ qua. Nhiều thách thức vẫn còn tồn tại, bao gồm năng lực hạn chế của các phòng xét nghiệm trong việc tiến hành giám sát và phân tích dữ liệu, kê đơn thuốc kháng sinh không phù hợp và thiếu việc thực thi các quy định về bán thuốc kháng sinh.

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết: trong giai đoạn hiện nay, tình hình kháng thuốc đang có nguy cơ gia tăng, Bộ Y tế nhận thức được cần có một Chiến lược mang tầm Quốc gia về phòng chống kháng thuốc và đã cùng với các Bộ, ngành tham mưu, dự thảo trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược Quốc gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045 tại Quyết định 1121/QĐ-TTg ngày 25/09/2023

"Chiến lược quốc gia về phòng chống kháng thuốc là thể hiện nỗ lực của Chính phủ Việt Nam, phối hợp với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác quốc tế khác nhằm chống lại sự gia tăng của tình trạng kháng thuốc"- Thứ trưởng Trần Văn Thuấn khẳng định.

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Phó Chủ tịch Hội đồng y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế: Chiến lược đã đặt ra mục tiêu chung là: "Làm chậm sự tiến triển kháng thuốc và ngăn chặn, kiểm soát sự lây lan của các vi sinh vật kháng thuốc, bệnh truyền nhiễm, đồng thời đảm bảo sự sẵn có, liên tục các thuốc kháng vi sinh vật và sử dụng thuốc kháng vi sinh vật hợp lý để điều trị hiệu quả các bệnh truyền nhiễm ở người và động vật, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe con người và động vật, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế, xã hội của đất nước".

PGS.TS Lương Ngọc Khuê thông tin, chiến lược đưa ra các giải pháp nhằm tăng cường giám sát, thúc đẩy sử dụng kháng sinh có trách nhiệm. Trên cơ sở mục tiêu chung nêu trên, chiến lược đưa ta 4 mục tiêu cụ thể gồm:

Thứ nhất: Nâng cao nhận thức của các cấp chính quyền địa phương và hiểu biết của nhân viên y tế, thú y và người dân về phòng, chống kháng thuốc.

Thứ hai: Củng cố hệ thống giám sát kháng thuốc để cảnh báo kịp thời về sự xuất hiện, lan truyền, mức độ và xu hướng kháng thuốc của các vi sinh vật.

Thứ ba: Giảm sự lan truyền của vi sinh vật và bệnh truyền nhiễm.

Thứ tư: Sử dụng thuốc kháng vi sinh vật ở người và động vật hợp lý, an toàn và có trách nhiệm.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Phó Chủ tịch Hội đồng y khoa Quốc gia, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh thông tin về nội dung của Chiến lược Quốc gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045 tại Quyết định 1121/QĐ-TTg ngày 25/09/2023 của Chính phủ.

Sử dụng kháng sinh có trách nhiệm để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa công cuộc phòng chống kháng kháng sinh tại Việt Nam

"Chúng tôi một lần nữa phát động sự cam kết của tất cả ngành, các cấp chính quyền, các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân trong việc sử dụng kháng sinh có trách nhiệm. Đây là hoạt động quan trọng, thiết thực để thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa công cuộc phòng chống kháng kháng sinh tại Việt Nam"- Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Đại diện WHO tại Việt Nam đánh giá cao cách tiếp cận của Chính phủ và sự Hưởng ứng trong Tuần lễ Thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc từ 18-24/11/2023 với chủ đề là "cùng nhau ngăn chặn tình trạng kháng thuốc".

Theo đại diện WHO, chiến lược này là một bước quan trọng hướng tới việc làm chậm sự tiến triển kháng thuốc, vốn là một thực trạng mà WHO đã tuyên bố là một trong 10 mối đe dọa sức khỏe cộng đồng hàng đầu mà nhân loại phải đối mặt. Nỗ lực giải quyết tình trạng kháng thuốc cần sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ: Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công Thương.

Tại hội nghị triển khai Chiến lược và hưởng ứng “Tuần lễ thế giới nâng cao nhận thức về kháng thuốc, diễn ra lễ ký bản thỏa thuận về phòng, chống kháng thuốc giữa các Bộ và các đối tác phát triển.

Để đạt được tiến bộ - đặc biệt là về sử dụng thuốc kháng sinh hợp lý - cũng sẽ đòi hỏi nỗ lực thống nhất từ các nhà hoạch định chính sách, các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, khu vực tư nhân, nông dân và quan trọng nhất là mỗi người dân ở Việt Nam. Trong công cuộc quan trọng này, WHO và các đối tác khác sẵn sàng hỗ trợ Chính phủ và người dân Việt Nam.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh khuyến cáo: Người dân chỉ nên dùng thuốc kháng sinh và các loại thuốc chống vi sinh vật khác do nhân viên có chuyên môn và thẩm quyền kê đơn, luôn tuân thủ theo lời khuyên của nhân viên y tế khi sử dụng kháng sinh; không bao giờ dùng chung hoặc sử dụng kháng sinh còn thừa của người khác; ngăn ngừa nhiễm trùng bằng cách rửa tay thường xuyên, chuẩn bị thức ăn hợp vệ sinh, tránh tiếp xúc gần với người bệnh, thực hành tình dục an toàn và tiêm chủng đầy đủ.

Lãnh đạo các Bộ và các đối tác quốc tế cùng các đơn vị liên quan của các bộ, ngành đồng lòng, nhất trí thúc đẩy thực hiện phòng chống kháng thuốc tại Việt Nam

Thái Bình/Ảnh: Trần Minh