Việt Nam phát triển công nghiệp, phải tránh vết xe đổ của các quốc gia đi trước
Việt Nam phải rút ra bài học kinh nghiệm từ việc phát triển công nghiệp 'xanh' và 'sạch', và phải nhìn vào bài học từ những nước khác trong khu vực và trên thế giới để tránh đi vào vết xe đổ.
Nhìn sang các nước làm bài học
Việt Nam đang là điểm đến lý tưởng của các doanh nghiệp nước ngoài. Trong vài năm trở lại đây, rất nhiều “ông lớn” thuộc nhiều ngành công nghiệp khác nhau đã đến Việt Nam đặt trụ sở, nhà máy sản xuất.
Dù ngành công nghiệp Việt Nam đang có đà tăng trưởng, song ông Lê Huy Đông, Bộ phận dịch vụ công nghiệp Savills cảnh báo: Việt Nam phải rút ra bài học kinh nghiệm từ việc phát triển công nghiệp “xanh” và “sạch”, và phải nhìn vào bài học từ những nước khác trong khu vực và trên thế giới để tránh đi vào vết xe đổ.
Vài năm trở lại đây, rất nhiều “ông lớn” thuộc nhiều ngành công nghiệp khác nhau đã đến Việt nam đặt trụ sở, nhà máy sản xuất.
Ông Đông cho biết: Trung Quốc là một ví dụ điển hình. Cách đây 30 năm, cường quốc này cũng sở hữu nhiều lợi thế nổi trội trong khu vực giống Việt Nam. Chính quyền đã tận dụng triệt để những thế mạnh sẵn có để tăng cường thu hút vốn đầu tư FDI trong nhiều ngành nghề, bao gồm sản xuất, chế tạo và xuất khẩu.
Tuy nhiên, điều này đã gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường ở mức báo động đỏ tại Trung Quốc trong giai đoạn 2015-2017. Trên báo đài địa phương và quốc tế đã xuất hiện hàng loạt bài báo về việc thủ đô Bắc Kinh chìm trong khói bụi và sương mù, tạo ra bởi nhiều nhà máy sản xuất tại các khu vực lân cận.
Để xử lý thực trạng ô nhiễm này, Bộ Môi trường Trung Quốc đã tăng cường kiểm soát các ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng và tạo ra lượng khí thải cao. Đây là bài học kinh nghiệm mà Việt Nam cần lưu tâm.
Theo ông Đông, để đạt được kết quả bền vững trong ngành công nghiệp, phần nhiều nỗ lực sẽ đến từ chủ trương và quyết định của Chính phủ. Hiện tại, tất cả các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam đều phải báo cáo về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) hàng năm. Yêu cầu này bắt buộc các công ty công bố hiệu quả sử dụng năng lượng cũng như đo lường chính sách lao động và nhân quyền của nguồn nhân lực.
Bên cạnh đó, ngành công nghiệp đang chuyển hướng, ưu tiên vốn đầu tư vào lĩnh vực chế tạo-sản xuất công nghệ cao và “sạch” hơn. Đây là những ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao, có thể kể đến sản xuất, lắp ráp thiết bị, linh kiện điện tử.
Đồng thời, cần hạn chế các ngành nghề truyền thống như dệt may nhuộm, gia công giày da, sản xuất pin, ắc quy đang sử dụng công nghệ lạc hậu và lỗi thời. Đây là những lĩnh vực sử dụng nhiều hóa chất và thải ra nhiều độc hại cho công nhân cũng như môi trường xung quanh. Ngoài ra, Chính phủ cũng đưa ra những chính sách khuyến khích việc đầu tư và sử dụng năng lượng tái tạo, năng lượng thay thế, như điện gió, điện mặt trời, nhiệt điện hay thủy điện.
Khuyến khích làm công nghiệp xanh
Chuyên gia Savills chia sẻ rằng ngày càng nhiều đơn vị phát triển bất động sản công nghiệp chú trọng vào yếu tố về môi trường. Đầu tiên, mô hình xanh sẽ giúp họ kiểm soát và duy trì được hệ thống kỹ thuật trong khu công nghiệp.
Ngày càng nhiều đơn vị phát triển bất động sản công nghiệp chú trọng vào yếu tố về môi trường.
Ví dụ một khu công nghiệp với quy mô khoảng 150 – 200ha sẽ có công suất của hệ thống xử lý nước thải vào khoảng 4,000m3/ngày đêm. Hệ thống này phục vụ cho toàn bộ các nhà mày trong khu công nghiệp.
Trong khi đó, một nhà máy sản xuất linh kiện ô tô với quy mô khoảng 30,000m2 đã có yêu cầu xử lý từ 300-500 tấn rác thải mỗi ngày. Lượng rác thải này chiếm đến hơn 10% công suất của hệ thống.
Để tránh việc tắc nghẽn hệ thống do quá tải, nhà vận hành tại khu công nghiệp thường yêu cầu các doanh nghiệp chia sẻ về quy trình sản xuất và nguyên vật liệu đầu vào. Từ đó, chủ đầu tư có thể đánh giá mức độ phù hợp của ngành sản xuất đó tại khu công nghiệp của mình.
Bên cạnh đó, họ cũng khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào hệ thống xử lý riêng trước khi hòa vào hệ thống chung. Việc quả tải sẽ dẫn đến tình trạng tồn đọng rác thải, gây ô nhiễm nguồn nước, đặc biệt nguồn nước sinh hoạt của các khu vực dân cư lân cận cũng như dẫn đến việc sự đình trệ quá trình sản xuất của toàn khu.
Một khu công nghiệp sạch và hiện đại là một trong những phương án nhằm thu hút nguồn lao động chất lượng cao. Nhiều doanh nghiệp đang chú ý hơn đến việc phát triển đồng bộ hạ tầng nội khu và cải thiện môi trường làm việc nhằm giữ chân người lao động.
Đầu tư vào hệ thống xử lý chất thải, cùng việc xanh hóa cảnh quan khu công nghiệp sẽ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống trong dự án. Đây cũng là yếu tố thuyết phục các chuyên gia nước ngoài đến và làm việc tại Việt Nam.
Ông Đông nhấn mạnh: Mô hình khu công nghiệp xanh đem lại lợi ích cho nhiều phía. Đứng từ góc độ của khách thuê, nhà máy đạt chứng chỉ “xanh” sẽ giúp họ đạt được những yêu cầu từ Chính phủ và mục tiêu phát triển bền vững của bản thân doanh nghiệp.
Bởi vậy, các dự án đáp ứng được tiêu chuẩn môi trường đang được nhiều bên quan tâm và tìm kiếm, không chỉ nhà đầu tư trong nước mà cả ngoài nước.
“Đây sẽ là lợi thế cạnh tranh dành cho những đơn vị phát triển bất động sản có khả năng đáp ứng được các điều kiện “sạch” ngặt nghèo này”, ông Đông nói.
