Việt Nam sẽ trở thành công xưởng chip bán dẫn giữa căng thẳng thương mại Mỹ-Trung?

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung có nguy cơ leo thang, đặc biệt là khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ, các công ty đa quốc gia đang ráo riết thực hiện chiến lược đa dạng hóa chuỗi cung ứng để giảm thiểu rủi ro. Việt Nam, với vị trí địa lý chiến lược và môi trường đầu tư đầy tiềm năng đã lọt vào "mắt xanh" của các nhà đầu tư quốc tế.

Ngành sản xuất bán dẫn giai đoạn sau, bao gồm đóng gói và thử nghiệm, ít tốn vốn hơn so với sản xuất chip giai đoạn đầu tại các xưởng đúc chip. Mặc dù Trung Quốc đại lục và Đài Loan (Trung Quốc) hiện đang chiếm lĩnh thị trường này, nhưng Việt Nam đã và đang trở thành một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong lĩnh vực trị giá 95 tỷ USD này.

Theo thông tin từ Tech In Asia , Hana Micron - tập đoàn công nghệ Hàn Quốc có kế hoạch đầu tư 1.300 tỷ won (930,5 triệu USD) vào Việt Nam để thúc đẩy hoạt động đóng gói chip. Ông Cho Hyung Rae, Phó chủ tịch Hana Micron tại Việt Nam cho biết công ty đang mở rộng để đáp ứng yêu cầu từ các khách hàng muốn chuyển một số hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc.

Năm ngoái, Amkor Technology (trụ sở chính tại Mỹ) đã công bố kế hoạch trị giá 1,6 tỷ USD để xây dựng một nhà máy tiên tiến nhất rộng 200.000 m2 cung cấp khả năng đóng gói chip bán dẫn thế hệ tiếp theo.

Một giám đốc điều hành kinh doanh có hiểu biết trực tiếp về hoạt động của Amkor tại Việt Nam cho biết một số thiết bị được lắp đặt trong nhà máy mới đã được chuyển từ các nhà máy ở Trung Quốc. Tuy nhiên, Amkor đã không trả lời các yêu cầu bình luận của Reuters về việc chuyển giao dây chuyền này.

Intel - gã khổng lồ công nghệ Mỹ, cũng đang đặt cược lớn vào Việt Nam. Nhà máy thử nghiệm và đóng gói chip của họ tại đây là lớn nhất trong mạng lưới toàn cầu của tập đoàn.

Tăng trưởng phân khúc hậu cần của ngành sản xuất chip tại Việt Nam đã được chính quyền ông Biden thúc đẩy trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng giữa Washington và Bắc Kinh. Điều này còn có thể leo thang hơn nữa với nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Donald Trump.

Nhờ phần lớn khoản đầu tư từ các công ty nước ngoài, Việt Nam dự kiến chiếm 8-9% thị phần toàn cầu về lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói chip (ATP) vào năm 2032, từ mức chỉ 1% vào năm 2022, theo báo cáo được Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Mỹ và Boston Consulting Group công bố vào tháng 5.

Các công ty trong nước cũng dự kiến đóng góp vào dự báo tăng trưởng của ngành.

Đơn cử, tập đoàn công nghệ Việt Nam FPT đang xây dựng một nhà máy thử nghiệm gần Hà Nội. Nhà máy rộng 1.000 m2 này dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào đầu năm sau với 10 máy thử nghiệm, sẽ tăng gấp ba vào năm 2026, với khoản đầu tư lên tới 30 triệu USD. Hiện công ty vẫn đang tìm kiếm các đối tác chiến lược.

Ông Lê Đăng Dũng, cố vấn cấp cao của Sovico Group là tập đoàn đầu tư hàng đầu tại Việt Nam cho biết, công ty đang tìm kiếm đối tác nước ngoài để cùng đầu tư vào cơ sở ATP tại Đà Nẵng.

Ngoài ra, Viettel - một công ty viễn thông và quốc phòng thuộc sở hữu Nhà nước cũng có kế hoạch xây dựng nhà máy đúc chip đầu tiên của Việt Nam để đáp ứng mục tiêu của Chính phủ Việt Nam là có ít nhất một nhà máy trực tuyến vào năm 2030.

Việt Nam có nhiều lợi thế khi trở thành điểm đến cho ngành công nghiệp chip toàn cầu, đặc biệt là chi phí lao động cạnh tranh, lực lượng lao động trẻ, nhiệt huyết, cùng với chính sách hỗ trợ của chính phủ. Việt Nam đang đặt mục tiêu trở thành quốc gia đi đầu trong lĩnh vực sản xuất chip.

Dưới góc nhìn của các chuyên gia, trong thời gian ngắn hạn, sự tăng trưởng của ngành này ở Việt Nam vẫn phụ thuộc nhiều vào các khoản đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia. Điều này khiến Việt Nam dễ bị ảnh hưởng trước những biến động quốc tế.

Theo dự báo, Việt Nam có cơ hội trở thành "trung tâm R&D" của các công ty lớn như Alchip Technologies và BOS Semiconductors. Với những bước tiến hiện tại và sự quyết tâm từ chính phủ, không khó để hình dung Việt Nam sẽ trở thành một trung tâm thiết kế và sản xuất chip quan trọng trong khu vực trong những năm tới.

Vũ Anh