Việt Nam sỡ hữu một trong 5 loại gỗ quý nhất hành tinh, giá hơn 2 tỷ đồng/kg

1. Purple Heart - Cẩm Tâm

Loại gỗ có tên Purple Heart, còn được biết đến với tên gọi “trái tim màu tím”, sở hữu khả năng biến đổi màu sắc độc đáo từ nâu sang tím sau khi cắt.

Thuộc họ Peltogyne (cánh bướm), gỗ này nổi bật với đặc tính cực kỳ cứng cáp, chống nước hiệu quả và có độ bền nằm trong nhóm hàng đầu thế giới.

Purple Heart

Chủ yếu xuất hiện ở các cánh rừng nhiệt đới khu vực Trung và Nam Mỹ, gỗ Purple Heart được tìm thấy nhiều nhất tại Brazil, Suriname và Guyana…, với chiều cao từ 30 đến 50 mét (100 - 170 ft) và thân cây có thể đạt đường kính 1,5 mét (5 ft).

Hầu hết các cá thể cây Purple Heart hiện nay đều phân bố trong khu vực lưu vực sông Amazon.

2. Bubinga - Cẩm lai hồng

Cẩm hồng, còn gọi là cẩm lai hồng, là loại gỗ quý thuộc họ đậu với tên khoa học Kotali, đặc trưng bởi màu nâu đỏ cùng các sọc tím hoặc đen, bề mặt mịn, dễ đánh bóng và có độ bền nổi bật.

Gỗ có nguồn gốc từ Nam Phi, thường được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất nhạc cụ và các sản phẩm thủ công mỹ nghệ cao cấp.

Thân cây cẩm hồng thường rất cứng chắc và cao lớn, lớp vỏ ngoài tương đối mịn màng so với nhiều loại gỗ khác.

Tuổi thọ của cây này có thể kéo dài đến hàng trăm năm, và càng sống lâu thì cấu trúc gỗ càng dày, vân gỗ càng tinh xảo.

Gỗ cẩm hồng có vân rất phong phú, bao gồm các dạng như vân rối, vân núi, vân hoa…, phần lõi khi cắt thường có sắc hồng hoặc đỏ đô, đi kèm với mùi thơm nhẹ đặc trưng.

3. African Black Wood - Gỗ đen Châu Phi

Loại gỗ có tên khoa học Dalbergia melanoxylon này phát triển chủ yếu ở vùng ven biển Đông Phi, đặc biệt là tại Tanzania và Mozambique.

Gỗ đen Châu Phi thường có màu sắc nâu tía gần như đen và nằm trong số những loại gỗ có kết cấu dày đặc và cứng cáp nhất.

Theo ghi chép lịch sử, gỗ này đã được sử dụng từ thời Ai Cập cổ đại cách đây hơn 5.000 năm, phổ biến trong tầng lớp quý tộc và giới pharaoh.

Trên thực tế, hai cổ vật cổ nhất được khai quật tại lăng mộ của Vua Menes ở Abydos cũng được chế tác từ loại gỗ quý hiếm này.

Thời kỳ Ai Cập cổ đại, loại gỗ này được dùng để chế tạo các món đồ nội thất và nghệ thuật thủ công cao cấp.

Nó cũng từng được sử dụng trong kiến trúc đền đài, đặc biệt là trong việc giữ các khối đá của kim tự tháp bằng các thanh gỗ nẹp.

Trang trí lăng mộ cũng là một trong những mục đích phổ biến của gỗ đen Châu Phi thời đó.

Trong thời hiện đại, người dân châu Phi sử dụng loại gỗ này để chế tác từ đồ gia dụng đến các tác phẩm điêu khắc.

Ngày nay, gỗ này thường được ứng dụng vào việc làm cơ bi-a cao cấp, cán dao, gậy chống, đồ thủ công mỹ nghệ, cũng như trong sản xuất các loại nhạc cụ như sáo, clarinet, kèn túi, piccolos và oboes.

Nguyên nhân khiến gỗ đen Châu Phi có giá thành cao nằm ở tốc độ sinh trưởng chậm, mất khoảng 60 năm để phát triển thành cây trưởng thành.

Trung bình, mỗi mét khối gỗ đen Châu Phi có giá khoảng 14.000 USD.

4. Gỗ Agar - Gỗ trầm hương

Được gọi là "Gỗ của các vị thần", trầm hương hình thành từ cây dó bầu (aquilaria malaccensis), loài cây có xuất xứ từ các cánh rừng nhiệt đới Đông Nam Á.

Để cây dó bầu tạo ra trầm hương, trước tiên nó phải bị nhiễm loại nấm mốc có tên Phialophora parasitica.

Phản ứng bảo vệ tự nhiên của cây là tiết ra một loại nhựa thơm màu sẫm, qua nhiều năm sẽ ngấm sâu vào phần lõi để hình thành trầm hương.

Hiện tại, có khoảng 25 loài cây dó bầu trên thế giới, nhưng chỉ khoảng 15 loài trong số đó có thể sản sinh trầm hương.

"Theo Giáo sư Gishi Honda từ Đại học Tokyo, Nhật Bản, trầm hương Việt Nam có chất lượng tốt nhất thế giới."

Ở Việt Nam, trầm hương phân bố chủ yếu tại các khu rừng nhiệt đới và nguyên sinh như Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Nghệ An, Khánh Hòa và đặc biệt nhiều từ Quảng Bình đến đảo Phú Quốc.

Trải qua hàng thế kỷ, trầm hương vẫn duy trì vị thế là một trong những loại gỗ có giá trị cao nhất toàn cầu.

"Trầm hương loại một có giá lên tới 100.000 USD/kg (khoảng hơn 2,3 tỷ VND) - theo Business Insider."

Tuy nhiên, việc khai thác không bền vững khiến toàn bộ các loài cây dó bầu hiện nay đều bị xếp vào danh sách cực kỳ nguy cấp.

Các nhà nghiên cứu cho rằng trong vòng 150 năm qua, số lượng cây dó bầu đã suy giảm đến 80%.

5. Gỗ Bocote

Gỗ Bocote là thành viên thuộc chi Cordia – loài thực vật có hoa, xuất hiện chủ yếu tại Nam Mỹ và Mexico, nổi bật với vân gỗ đặc sắc và màu sắc chuyển từ nâu nhạt sang đen theo độ tuổi của cây.

Chiều cao của cây Bocote có thể đạt từ 65–100 ft (khoảng 20–30 m), với đường kính thân từ 3–5 ft (tương đương 1–1,5 m).

Gỗ có khối lượng khô trung bình là 53 lbs/ft³ (tức khoảng 855 kg/m³) và trọng lực cơ bản trong điều kiện 12% độ ẩm dao động từ 0,68 đến 0,85.

Chỉ số độ cứng Janka đạt 2.010 lb f (tương đương 8.950 N), cho thấy khả năng chống va đập và bền chắc của gỗ Bocote.

Gỗ này có mô đun vỡ đạt 16.590 lb f/in² (114,4 MPa), phản ánh khả năng chịu lực vượt trội.

Chỉ số độ đàn hồi đạt 1.767.000 lb f/in² (12,19 GPa), cho thấy nó rất phù hợp với các ứng dụng yêu cầu sự đàn hồi cao như sản xuất đàn guitar.

Sức nén tối đa của gỗ Bocote là 8.610 lb f/in² (59,4 MPa), chứng tỏ độ ổn định và khả năng chịu nén tốt khi gia công.

Tuy nhiên, gỗ Bocote có tỷ lệ co dãn khá lớn: Radial 4,0%, Tangential 7,4%, Volumetric 11,6%, với T/R Ratio là 1,9; đây là yếu tố cần cân nhắc trong các môi trường thay đổi nhiệt độ và độ ẩm.

Giá trị của loại gỗ này có thể lên đến 30 USD cho mỗi đoạn dài 30cm, tùy thuộc vào độ dày và chất lượng vân gỗ.

Nhờ vẻ đẹp tự nhiên và đặc tính độc đáo, gỗ Bocote được ưa chuộng trong các sản phẩm nội thất cao cấp, nghệ thuật gỗ và đồ trang trí tinh xảo.

Dẫu vậy, do tình trạng khai thác rừng không kiểm soát, số lượng cây Bocote ngày càng giảm, khiến việc bảo tồn loài cây này trở nên cấp thiết nhằm bảo vệ hệ sinh thái và đa dạng sinh học.

Doanh Doanh (t/h)