Việt Nam thành công sản xuất quy mô lớn tơ, sợi, vải sinh thái từ lá dứa

Ảnh minh họa: Tách xuất xơ thô từ lá dứa bằng thiết bị tự động

Là cây ăn trái phổ biến ở Đông Nam Á, vải dứa được biết đến khoảng thế kỷ 17, nhiều nhất tại Philippines. Tuy nhiên, tất cả công đoạn làm vải phức tạp chỉ bằng công cụ thô sơ, không thể dệt ra nhiều thành phẩm; cộng thêm giá cả đắt đỏ khiến nó không được nhiều người sử dụng. “Chất liệu xa xỉ” dần bị lãng quên khi vải dệt công nghiệp giá rẻ lên ngôi sau thế kỷ 19.

Xu hướng Sống Xanh đã thúc đẩy làn sóng khởi nghiệp Đông Nam Á “tái sinh” vải dứa để ứng dụng rộng rãi vào đời sống đương đại. Gia nhập cuộc đua trở thành nhà sản xuất tiên phong cung cấp đại trà sợi vải dứa, các doanh nghiệp Việt Nam đã cho ra đời Ananas.

CHẤT LIỆU MAY SINH THÁI MADE-IN-VIETNAM

Được bảo hộ thương hiệu bởi Cục sở hữu Trí tuệ, Ananas (lấy theo tên khoa học của dứa) đánh dấu lần đầu Việt Nam thành công sản xuất quy mô lớn một chất liệu dệt may sinh thái gốc xơ thực vật. Điều này đồng nghĩa với việc tơ, sợi, vải dứa eco xuất xứ Việt Nam có thể cung cấp đại trà đến các nhà sản xuất sợi - vải, nhãn hàng may mặc - thời trang - phụ kiện - nội thất… (trước đó, sợi vải dứa hầu như chỉ được thực hiện thủ công với số lượng nhỏ).

Ananas (lấy theo tên khoa học của dứa) đánh dấu lần đầu Việt Nam thành công sản xuất quy mô lớn một chất liệu dệt may sinh thái gốc xơ thực vật

Thành quả này giúp, thị trường sợi vải eco made-in-Vietnam đảm bảo chuỗi cung ứng nguyên liệu dệt may minh bạch nguồn gốc Việt (originated-in-Vietnam), từ thu hoạch lá dứa, tách xuất xơ thô, đến sản xuất tơ, cung cấp sợi, phân phối vải dệt thành phẩm v.v...

Tơ, sợi, vải sinh thái Ananas được sản xuất từ xơ lá dứa, một phế phẩm nông nghiệp phổ biến tại Việt Nam được ra đời sau hơn 3 năm nghiên cứu. Đây là thành quả hợp tác chiến lược giữa Ecofa Việt Nam - đơn vị Sản Xuất Tơ Dứa (cottonized fiber) và Bảo Lân Textile - đơn vị Phát triển & Cung cấp các giải pháp R&D sợi vải theo yêu cầu cho các doanh nghiệp dệt may, thương hiệu thời trang.

Ananas giúp bổ sung thêm sản phẩm mới cho thị trường sợi vải sinh thái made-in-Vietnam và cải thiện nhận thức & niềm tin về nguyên liệu Việt. Đó là chuỗi cung ứng nguyên liệu dệt may minh bạch nguồn gốc – một trong các tiêu chí chọn nhà cung cấp của các nhãn hàng thời trang toàn cầu.

“Trong bối cảnh ngành dệt may trong nước và thế giới vẫn còn đang thiếu nguyên liệu sản xuất hướng đến Thời Trang Xanh, việc Bảo Lân Textile cùng Ecofa Việt Nam thành công nghiên cứu & sản xuất đại trà, khép kín tơ sợi dứa đủ chất lượng làm vải may mặc, có tác động rất tích cực đến nhu cầu & sự phát triển ngành dệt may, không chỉ trong biên giới Việt Nam” - Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Phó Tổng thư ký Hiệp Hội Dệt may Việt Nam (VITAS) cho biết. “Thành quả đánh dấu bước ngoặt lớn cho sự kết nối giữa ngành nông nghiệp trồng dứa Việt Nam và xu thế Thời Trang Xanh toàn cầu”.

Như vậy, lần đầu tiên, chất liệu từng chỉ phục vụ số ít người “có điều kiện” ở những thế kỷ trước, nay đã có thể dễ dàng tiếp cận người dùng đại chúng; càng ý nghĩa hơn khi nhu cầu về sợi vải sinh thái không ngừng tăng với cả xu hướng thời trang thương mại và thời trang ứng dụng đương đại.

Ananas là tơ, sợi, vải dứa sinh thái originated-in-Vietnam đầu tiên có thể cung cấp đại trà đến các nhà sản xuất sợi - vải, nhãn hàng may mặc - thời trang - phụ kiện - nội thất…

THÀNH CÔNG TRONG SẢN XUẤT QUY MÔ LỚN

“Biến phế phẩm trồng dứa thành sợi vải may mặc” không phải là khái niệm mới. Quy trình được hiểu đơn giản là tách xuất xơ dứa thô (cùng màu & độ dài) từ lá, rồi “bông” xơ thô thành tơ (đảm bảo đồng đều màu, độ ẩm, dài & mảnh). Lúc này, tơ dứa mới được dùng kéo sợi, dệt vải.

Sản xuất được tơ dứa “bông” ở quy mô lớn là yếu tố quyết định thành công của ý tưởng “sản xuất đại trà sợi vải dứa cho người dùng đại chúng”. Vì các phương thức kéo sợi bằng xơ dài thủ công không thể tạo ra sản lượng tơ đủ tiêu chuẩn vào nhà máy sợi, dệt. Thực tế, nhiều đơn vị khởi nghiệp trong khu vực đã thất bại ở bước này. Nhưng Ecofa Việt Nam, dựa vào thế mạnh kỹ thuật đã thành công.

Hợp tác với nông dân và hợp tác xã Điện Biên, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Tiền Giang để thu hoạch lá dứa, Ecofa Việt Nam tiến hành sản xuất “bông” tơ dứa bằng máy do nhà sáng lập, kỹ sư trẻ Đậu Văn Nam sáng chế. Thử nghiệm bắt đầu vào giữa năm 2021. Đầu năm 2024, Ecofa đã có thể cung cấp 18 tấn Tơ Dứa (pineapple cottonized fiber) từ hơn 1 triệu tấn lá dứa thu hoạch mỗi tháng. Dự kiến sản lượng sẽ tăng lên 50 tấn/ tháng vào cuối năm 2025.

“Sở dĩ trước đó, việc tái chế tài nguyên dứa tự nhiên sau canh tác thành tơ sợi hữu ích cho dệt may chưa hiện thực hóa tại Việt Nam là bởi những hạn chế về máy móc, thiết bị, công nghệ. Ecofa Việt Nam có thế mạnh này; và chúng tôi không muốn bỏ lỡ cơ hội là người đầu tiên. Quy trình sản xuất Tơ Dứa quy mô lớn bằng máy được hoàn thiện dần qua nhiều năm thử nghiệm thất bại”, Nhà sáng lập Đậu Văn Nam chia sẻ.

Công ty cho biết quy mô sản xuất càng lớn sẽ giúp thúc đẩy càng nhiều chỉ số tích cực, như: tạo sinh kế & tăng nguồn thu nhập cho người nông dân, kiểm soát & giảm thiểu những tác động xấu đến môi trường do phế phẩm nông nghiệp Việt Nam, cải thiện sức khỏe đất trồng trọt, bảo vệ hệ vi sinh vật dưới tầng canh tác, và đặc biệt, góp phần xây dựng mạng lưới kinh tế tuần hoàn địa phương…

Ananas sở hữu 4 tính năng vượt trội để ứng dụng vào thời trang và đời sống đương đại: Độ bền vải, Khử mùi tự nhiên trên sợi, Kháng khuẩn tự nhiên trên sợi, Chống UV tự nhiên trên tơ lên đến 50+UPF.

Hoàng An