Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của dòng vốn công nghệ trong khu vực

Người dân và du khách trải nghiệm kính thực tế ảo tại Techfest Việt Nam 2025 khu vực phố đi bộ Hồ Gươm. Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN

Báo cáo cho thấy, sau hơn 10 năm hình thành, hệ sinh thái đã bước vào giai đoạn phát triển sâu rộng, hội nhập mạnh mẽ. Việt Nam hiện có hơn 4.000 startup, hai kỳ lân và hàng chục doanh nghiệp tiệm cận kỳ lân. Việt Nam trở thành điểm đến đầu tư công nghệ hấp dẫn trong khu vực Đông Nam Á.

Ông Lương Văn Thường, Trưởng phòng Khởi nghiệp sáng tạo (Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ - Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, Việt Nam kỳ vọng đến năm 2030 sẽ có thêm 3-4 kỳ lân, tập trung vào 11 công nghệ chiến lược, trong đó ba lĩnh vực ưu tiên là trí tuệ nhân tạo, bán dẫn và công nghệ xanh.

Báo cáo toàn cảnh hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam năm 2025 được đánh giá có hàm lượng dữ liệu cao hơn so với năm trước, phản ánh sự chuyển hướng của chính sách từ hỗ trợ đại trà sang tập trung nguồn lực cho phát triển chiều sâu. Một trong những điểm nhấn là kế hoạch thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia với vốn nhà nước ban đầu khoảng 20 triệu USD, hướng tới tối thiểu 100 triệu USD. Các địa phương cũng được khuyến khích thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm sử dụng ngân sách địa phương làm vốn mồi để thu hút khu vực tư nhân và nhà đầu tư quốc tế.

Báo cáo tiếp tục đánh giá hệ sinh thái theo mô hình 5P bao gồm thể chế (policy), tiến bộ (progress), tài chính (capital), tuần hoàn (planet) và tri thức (people). Trong đó, ở khía cạnh tuần hoàn (planet), mục tiêu Net Zero 2050 mở ra cơ hội cho năng lượng sạch, tái chế và tín chỉ carbon, dù Việt Nam vẫn đối mặt thách thức về công nghệ lõi và phụ thuộc nhập khẩu. Trụ cột tri thức chứng kiến sự tăng cường hỗ trợ cho phụ nữ và học sinh sinh viên khởi nghiệp.

Ở cấp trung ương, Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính triển khai nhiều chương trình hợp tác và chính sách hỗ trợ, trong đó có Hội nghị thượng đỉnh P4G, cuộc thi Economist Up, Nghị định 198/2025/NĐ-CP về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị định số 97/2025/NĐ-CP về cơ chế ưu đãi khởi nghiệp sáng tạo tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia.

Tại địa phương, các hoạt động ươm tạo và hỗ trợ startup tăng mạnh trong năm 2025, song chủ yếu tập trung tại Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Hồng. Các khu vực Tây Nguyên và Trung du miền núi phía Bắc vẫn thiếu nguồn lực và chuyên gia.

Năm 2025 cũng ghi nhận sự sôi động của hoạt động đổi mới sáng tạo mở, với nhiều sự kiện lớn như Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia, Triển lãm VIIE 2025 và Ngày hội đổi mới sáng tạo mở OID 2025. Báo cáo đồng thời chỉ ra 8 nhóm lĩnh vực khởi nghiệp tiềm năng, gồm: công nghệ khí hậu, kinh tế sáng tạo, công nghệ cho người cao tuổi, công nghệ giáo dục, đổi mới ngành nhựa, doanh nghiệp nữ lãnh đạo, xe điện và cộng đồng startup Việt Nam ở nước ngoài…

Lần đầu áp dụng phân tích “social listening” (thu thập, xử lý dữ liệu về thảo luận, tương tác từ các nền tảng mạng xã hội) khi thực hiện báo cáo, Bộ Khoa học và Công nghệ ghi nhận năm 2025 là một năm có nhiều biến động cảm xúc: khởi đầu ảm đạm và lo ngại, giữa năm khởi sắc do có nhiều chính sách mới và cuối năm chứng kiến sự đan xen giữa tự hào và những khủng hoảng niềm tin từ các bê bối của một số cá nhân có tiếng cộng đồng khởi nghiệp.

Hoàng Vân (TTXVN)