Vinh danh 50 tác phẩm VHNT tiêu biểu sau ngày đất nước thống nhất

Việc công bố các tác phẩm tiêu biểu nhằm ghi nhận những đóng góp to lớn của các thế hệ văn nghệ sĩ, những người đã dùng nghệ thuật để lưu giữ lịch sử, bồi đắp tâm hồn và nhân cách Việt Nam. (Ảnh: Lê Đông)

Ngày 30/11, tại Hà Nội, Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) tổ chức Công bố bình chọn “50 tác phẩm văn học, nghệ thuật biểu diễn Việt Nam tiêu biểu, xuất sắc sau ngày đất nước thống nhất (1975-2025).”

Sự kiện có ý nghĩa quan trọng, mang tính chiến lược đối với văn hóa, văn học nghệ thuật nước nhà, đánh dấu bước tiến mới trong việc triển khai các Nghị quyết của Đảng về văn hóa, thực hiện Chiến lược phát triển ngành văn hóa Việt Nam đến năm 2035, tầm nhìn 2045, hướng đến xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong thời đại mới.

Những sáng tác đi cùng năm tháng

Nhà văn Chu Lai với kịch bản “Mưa đỏ”, nhà văn Bảo Ninh với tiểu thuyết “Nỗi buồn chiến tranh” cùng nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng đã được vinh danh.

Nhận giải thưởng, nhà văn Chu Lai bày tỏ sự tiếc nuối, ngậm ngùi khi nhiều văn nghệ sĩ đã không còn. 50 năm – chỉ là cái chớp mắt của lịch sử, nhưng lại là cả một đời người.

Nhà văn Chu Lai chia sẻ khi nhận giải thưởng. (Ảnh: Lê Đông)

"Nhiều người biết đến ‘Mưa đỏ’ với phim và sách cùng tên nhưng ít người biết đến nó cũng là một kịch bản chỉn chu. Tôi trân trọng việc tác phẩm trở thành một vở chèo hay, giàu tính nghệ thuật," nhà văn Chu Lai xúc động nói.

Ông Chu Lai nói thêm rằng người Việt Nam chưa bao giờ quay lưng với đề tài chiến tranh. Không phải đề tài này đã cũ mà là cách chúng ta triển khai, đào sâu và làm mới nó như thế nào.

"Ở Việt Nam, nhiều tác giả cao tuổi vẫn ‘cặm cụi trên cánh đồng chữ nghĩa.’ Đó là cách trả lời thấm thía nhất: Sau tất cả biến động lịch sử của dân tộc, chúng tôi vẫn sáng tạo ra những tác phẩm hay," ông tâm sự.

Còn nhạc sỹ Đỗ Hồng Quân thì hạnh phúc khi ông và cha ông - nhạc sỹ Đỗ Nhuận đều được vinh danh.

“Chúng tôi là thế hệ đi sau, luôn hướng tới con đường nghệ thuật cách mạng, chúng tôi muốn dùng âm thanh, nốt nhạc để ghi lại những chặng đường phát triển của đất nước. Chúng tôi sáng tác, với những công việc khác nhau nhưng cùng hướng tới nhân dân và tự tin vào sức sáng tạo của mình,” nhạc sỹ bày tỏ.

Nhạc sỹ Đỗ Hồng Quân có vở nhạc kịch “Lá đỏ” được vinh danh. (Ảnh: Lê Đông)

Ở mảng văn học, nhà thơ Trần Đăng Khoa được vinh danh với tác phẩm “Đảo chìm.” Ông bày tỏ sự xúc động khi được nhận giải thưởng cao quý này. Theo ông, phần thưởng không chỉ dành cho riêng mình mà còn dành cho những người chiến sỹ đang ngày đêm trấn giữ quần đảo Trường Sa.

Ông nhắc đến những hòn đảo chìm – chỉ là những dải đất ngầm giữa biển – nơi các chiến sỹ phải dựng chòi để canh giữ biển trời thiêng liêng của Tổ quốc, gian khổ hơn nhiều so với những gì người đất liền có thể hình dung.

Nhà thơ cho hay ông chỉ viết lại sự thật, về những con người thật. Bên cạnh những cột mốc bằng sắt thép, xi măng khẳng định chủ quyền, còn có những “cột mốc” đặc biệt khác – đó là các tác phẩm nghệ thuật, những bài ca, vở kịch, bộ phim… Những giá trị tinh thần ấy, là những cột mốc không thời gian hay sóng gió nào có thể xóa nhòa.

Nhìn lại văn học nghệ thuật sau nửa thế kỷ

Với gần 200 tác phẩm thuộc các lĩnh vực văn học, sân khấu, âm nhạc và múa trải qua các Hội đồng bình chọn đã làm việc khách quan, khoa học, với tinh thần trách nhiệm cao, chọn ra được 50 tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc, phản ánh sinh động những đổi thay của đất nước, những khát vọng hòa bình, hòa hợp dân tộc, những thành tựu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Đây là hoạt động tri ân và ghi nhận những đóng góp to lớn của các thế hệ văn nghệ sĩ, những người đã dùng nghệ thuật để lưu giữ lịch sử, bồi đắp tâm hồn và nhân cách Việt Nam.

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính phát biểu tại buổi lễ. (Ảnh: Lê Đông)

Việc vinh danh các tác giả-tác phẩm củng cố niềm tự hào về truyền thống văn hóa Việt Nam, hun đúc tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước và ý chí vươn lên của dân tộc, góp phần khẳng định vai trò chiến lược của văn học nghệ thuật trong sự nghiệp phát triển đất nước sau ngày thống nhất - khi “non sông thu về một mối.”

Đây cũng là dịp để công chúng nhìn lại những thành tựu lớn lao của văn học nghệ thuật biểu diễn Việt Nam trong suốt nửa thế kỷ qua - một hành trình sáng tạo đầy bản lĩnh, đổi mới và khát vọng.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính khẳng định đây là một sự kiện quan trọng của văn hóa, văn học nghệ thuật Việt Nam, hướng tới 100 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và 85 năm Ngày Quốc khánh, thiết thực triển khai các Nghị quyết của Đảng về văn hóa, Chiến lược phát triển ngành văn hóa Việt Nam đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045.

Theo Phó Thủ tướng Mai Văn Chính, 50 năm sau khi đất nước được thống nhất, văn học và nghệ thuật biểu diễn Việt Nam đã đạt được những kết quả quan trọng.

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính và Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy trao hoa, chứng nhận cho các tác giả tác phẩm Văn học được bình chọn. (Ảnh: Lê Đông)

Các tác phẩm tiêu biểu ra đời trong giai đoạn này đã ghi lại một cách chân thực, sinh động hành trình đất nước vượt qua khó khăn do hậu quả nặng nề của chiến tranh, bao vây, cấm vận, thực hiện thành công công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế. Văn học, nghệ thuật chính là linh hồn của văn hóa, là một trong những động lực to lớn thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính kêu gọi đội ngũ văn nghệ sĩ, trí thức cả nước hãy là những người đi tìm kiếm và tôn vinh cái đẹp đích thực. Mỗi tác phẩm phải là kết tinh của tình yêu quê hương, đất nước, của sự thấu hiểu sâu sắc về con người và cuộc sống Việt Nam đương đại. Phó Thủ tướng kêu gọi các nghệ sĩ hãy sáng tạo ra các tác phẩm đạt tầm vóc tư tưởng và nghệ thuật mới.

Các tác phẩm “Sống mãi với thời gian” phải đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật, mang tính nhân văn sâu sắc, có khả năng giáo dục, định hướng thẩm mỹ, phản ánh công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của đất nước, làm giàu thêm đời sống tinh thần của nhân dân và phù hợp với cuộc sống hôm nay.

Ông Nguyễn Xuân Bắc, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn và bà Đoàn Thị Tuyết Nhung, Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam trao hoa, chứng nhận cho các tác giả tác phẩm Âm nhạc được bình chọn. (Ảnh: Lê Đông)

Các văn nghệ sĩ cần phát huy trách nhiệm của “những chiến sỹ văn hóa”, đóng góp nhiều hơn nữa vào việc xây dựng, giữ gìn và phát triển nền văn hóa Việt Nam.

Tại chương trình, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Phát động sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” giai đoạn 2026-2030.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy kỳ vọng sẽ có thêm nhiều tác phẩm văn học, âm nhạc, mỹ thuật, sân khấu, điện ảnh… khắc họa chân dung con người Việt Nam thời đại mới - trí tuệ, nhân ái, bản lĩnh, đổi mới và đầy khát vọng; tôn vinh những giá trị trường tồn của dân tộc và thành tựu to lớn của cách mạng Việt Nam.

Minh Thu/Vietnam+