Vinh danh các 'Nhà khoa học nữ xuất sắc' năm 2023, 2 trong 3 đề tài nghiên cứu về y tế

2 trong số 3 nhà khoa học nữ lần này có đề tài nghiên cứu về y tế được ghi nhận và vinh danh

Trong suốt 14 năm qua kể từ năm 2009, giải thưởng khoa học được dành riêng cho nữ giới này đã vinh danh 38 nhà khoa học nữ xuất sắc của Việt Nam qua những nghiên cứu được đánh giá có ý nghĩa khoa học quan trọng, góp phần cải thiện và thay đổi cuộc sống của cộng đồng và thể hiện niềm đam mê của họ với nghiên cứu khoa học.

3 nhà Khoa học nữ nhận giải thưởng Nhà khoa học nữ xuất sắc năm 2023.

Giải thưởng khoa học L’Oreál - UNESCO Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học đã được giới thiệu đến Việt Nam nhằm hỗ trợ, khuyến khích việc nâng cao kiến thức khoa học, sự sáng tạo và đam mê của những nhà khoa học nữ trên toàn thế giới.

3 nhà khoa học nữ xuất sắc năm 2023 được vinh danh gồm: PGS-TS Nguyễn Thị Thu Hoài (Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu bệnh truyền nhiễm, Trường ĐH Quốc tế, ĐH Quốc gia TP.HCM); TS Trần Thị Kim Chi (Trưởng phòng Hiển vi điện tử, Viện Khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam); PGS.TS Nguyễn Thị Ái Nhung(Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu, sản xuất và chuyển giao công nghệ, Viện Nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ; Trưởng Bộ môn Hóa lý, Khoa Hóa học, Trường ĐH Khoa học, ĐH Huế.

Các nghiên cứu hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng

Nghiên cứu của PGS TS Nguyễn Thị Thu Hoàilà phát triển quy trình phát hiện gen kháng kháng sinh (ARG) của trực khuẩn mủ xanh Pseudomonas aeruginosa trực tiếp từ các mẫu lâm sàng bằng kỹ thuật PCR giọt kỹ thuật số.

Trực khuẩn mủ xanh P. aeruginosa là loại vi khuẩn gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng, cả cấp tính và mãn tính, trong một số báo cáo, nó là nguyên nhân số 1 gây ra viêm phổi và suy hô hấp. Vi khuẩn này cũng là 1 trong 6 nhóm/ loài trong danh sách ESKAPE của WHO có khả năng đe dọa nghiêm trọng sức khỏe cộng đồng do khả năng đa kháng thuốc của nó. Khả năng này đến từ nhiều gen khác nhau, trong đó 1 số gen có tính quyết định nổi trội tới khả năng kháng những loại thuốc quan trọng trong điều trị.

Nghiên cứu này sẽ áp dụng kỹ thuật PCR giọt kỹ thuật số là công nghệ khuếch đại acid nucleic mới được phát triển gần đây. Đây là công nghệ có độ nhạy, độ chính xác, độ lái tập cao, khả năng định lượng vi sinh ngay cả ở nồng độ rất thấp và khả năng hoạt động tốt với các mẫu bệnh phẩm.

Nghiên cứu của PGS. TS Thu Hoài sẽ hướng đến việc phát triển các xét nghiệm mới để phát hiện nhanh sự hiện diện của các gen kháng kháng sinh ngay trên mẫu lâm sàng, hỗ trợ tốt hơn cho các y bác sĩ trong chẩn đoán kháng thuốc và gợi ý sử dụng thuốc, từ đó hỗ trợ quá trình điều trị, giảm sự phát triển và lây lan của tính kháng thuốc, đóng góp quan trọng cho việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

PGS.TS. Nguyễn Thị Ái Nhung bên vườn cây dược liệu

Nghiên cứu của PGS.TS. Nguyễn Thị Ái Nhung hướng đến việc Nghiên cứu về khả năng kháng khuẩn và ức chế hội chứng bệnh từ cây dược liệu đặc hữu ở Việt Nam, tìm ra mối tương quan giữa hợp chất tự nhiên và cấu trúc protein. Mục tiêu của nghiên cứu là sàng lọc các hợp chất tự nhiên từ một số cây dược liệu mới và đặc hữu tại Việt Nam như gừng đen, Trứng nhện, Tỏi đá Phong Điền, Bồ công anh Việt Nam, nấm dược liệu… và khảo sát chi tiết cấu trúc, tính chất hóa học, tính chất dược lý và hoạt tính sinh học của hợp chất tự nhiên. Từ đó đánh giá khả năng ức chế vi khuẩn và hội chứng bệnh (Alzheimer, tiểu đường, …) của các hợp chất tự nhiên và so sánh với thuốc đối chứng bằng tính toán hóa lượng tử kết hợp với các kỹ thuật mô phỏng hiện đại để tìm ra mối tương quan giữa cấu trúc hóa học và hoạt tính sinh học của các hợp chất này.

Kết quả nghiên cứu của đề tài là hướng đến việc xây dựng bộ dữ liệu về cấu trúc, tính chất của hợp chất tự nhiên tiềm năng trong ức chế vi khuẩn và một số hội chứng bệnh, làm cơ sở khoa học đáng tin cậy cho các nghiên cứu chuyên sâu về dược chất thiên nhiên và hóa dược để bào chế thuốc có nguồn gốc tự nhiên ứng dụng trong phòng và hỗ trợ điều trị bệnh, giúp nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Đề tài của PGS. TS. Ái Nhung được đánh giá là có ý nghĩa trong việc đóng góp các chất có hoạt tính sinh học cho kho tàng hóa học các hợp chất thiên nhiên, gợi mở những vấn đề thú vị cho nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm, tạo cơ sở ứng dụng dữ liệu tính toán áp dụng đối với các hợp chất trong nghiên cứu y sinh, dược học.

PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hoài và con đường trở thành nhà khoa học nữ xuất sắc năm 2023

Hà Anh