Vĩnh Long: Dân nín thở sống trên cồn Thanh Long

Nhưng chỉ trong 7 năm cồn đã mất đi 10ha vì sạt lở, nguy cơ bị “nuốt chửng” chẳng còn xa.

Mong manh cồn nổi

Để cứu cồn Thanh Long, người dân chỉ có thể đắp đất be bờ, sạt lở tới đâu đắp tới đó.

Cồn Thanh Long nằm giữa sông Cổ Chiên, thuộc ấp Phú Lý Nhì, xã Quới Thiện, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long.

Ghi nhận của PV vào những ngày đầu tháng 8, dòng Cổ Chiên cuồn cuộn nước, những dòng chảy ngầm tấn công tứ phía cồn Thanh Long.

Chia sẻ với PV Báo Giao thông, ông Phạm Minh Hoàng, Chủ tịch UBND huyện Vũng Liêm cho biết: “Có dòng nước xoáy rất mạnh từ phía bờ Bến Tre ngày đêm khoan phá cồn Thanh Long. Đó là một trong những nguyên nhân khiến cồn mất đi nhiều diện tích thời gian qua”.

Theo ông Hoàng, gần nhất, trưa 20/4, nước từ sông Cổ Chiên chảy xoáy làm sạt lở đoạn đê bao đầu cồn dài 50m, ăn sâu vào đất liền từ 10-15m.

Vụ sạt lở khiến nước ngoài sông tràn vào gây ngập hơn 17ha vườn cây ăn trái gồm xoài, bưởi... của các hộ dân, trong đó có một hộ gần như mất trắng.

Trước năm 2016, cồn Thanh Long rộng khoảng 50ha thì bây giờ còn gần 40ha. Nghĩa là dòng Cổ Chiên đã “nuốt chửng” ngót 10ha đất chỉ sau 7 năm.

Ông Phan Văn Minh (59 tuổi), trưởng ấp Phước Lý Nhì, xã Quới Thiện có 6 công đất (6.000m2) trồng bưởi da xanh trên cồn Thanh Long, nhưng hiện nay vườn bưởi của ông ngày một lụi tàn.

“Năm nào cũng phải trồng lại cây mới, cứ mỗi bận sạt lở, nước tràn vào cây lại chết đi một số. Cây còn sống thì yếu ớt, vừa phải chăm cây cũ, trồng cây mới. Gia đình tôi không có năm nào thu được một mùa trọn vẹn”, ông Minh kể.

Theo ông Minh, cồn Thanh Long có 34 hộ đang canh tác, sản xuất nông nghiệp và có gần chục hộ với gần 30 nhân khẩu đang cư ngụ. Dù trên cồn không có điện, nước sạch nhưng vì cuộc sống, họ ráng bám trụ.

“Mấy năm qua, người dân trên cồn khó có đêm ngon giấc bởi những tiếng ầm ầm sạt lở ám ảnh nhiều lần. Người dân rất lo lắng, hoang mang, không biết nhà cửa, vườn tược sẽ trôi xuống sông khi nào”, ông Minh chia sẻ.

Ông Nguyễn Chí Bảo, một chủ hộ khác kể đợt sạt lở hồi tháng 4, ông chứng kiến chỉ trong 15 phút, con đê bao đầu cồn đã bị nhấn chìm dưới dòng nước.

“Những năm gần đây, cồn Thanh Long ngày càng sạt lở. Thường đến tháng 8-9 mới hay sạt lở, nhưng hai năm nay thì bị sớm hơn”, ông Bảo cho hay.

Gian nan giữ đất

Một ngôi nhà xiêu vẹo bên bờ sạt lở trên cồn Thanh Long.

Người dân trên cồn Thanh Long cho biết, một trong những nguyên nhân khiến sạt lở ở đây ngày càng nghiêm trọng và phức tạp còn là do tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Cổ Chiên.

Khoảng 23h đêm 7/8, năm chiếc sà lan cùng nhiều thuyền nhỏ tập kết hút cát trên sông Cổ Chiên, đoạn gần cồn Thanh Long cho đến 4h sáng mới rút đi. “Sà lan, ghe thuyền sau khi hút cát đầy rời đi, là sạt lở tới ngay”, một người dân sống trên cồn Thanh Long lo ngại.

Ông Phạm Minh Hoàng cho biết, việc giữ cồn Thanh Long, huyện đã tính từ lâu, nhưng vẫn còn nhiều khó khăn chưa thể giải quyết. Một trong những vướng mắc khiến cồn Thanh Long chưa được quan tâm là giao thông cách trở.

“Tuyến đường tỉnh 902 từ Vĩnh Long về Mang Thít, Vũng Liêm đang được xây dựng còn một đoạn ngắn nữa là hoàn thành, nhưng vẫn còn thiếu một cây cầu nữa để rút ngắn khoảng cách qua cồn. Cây cầu này tỉnh đang cân đối vốn để bố trí, nhưng cũng không thể nhanh được”, ông Hoàng nói thêm.

Với tình trạng sạt lở như trên, cồn Thanh Long đã được công bố tình huống sạt lở nguy hiểm khẩn cấp. Nhưng để ứng phó, đến nay tỉnh Vĩnh Long vẫn chưa có phương án căn cơ, tối ưu nhất.

Ông Phạm Minh Hoàng cho biết, kinh phí của huyện chỉ có hạn, những lần sạt lở chỉ có thể khắc phục tạm thời bằng cách đóng cừ dừa và đắp đất gia cố. “Huyện Vũng Liêm mong tỉnh, trung ương có phương án giữ cồn Thanh Long để bảo đảm tính mạng, tài sản người dân”, ông Hoàng bày tỏ.

Nguyên Việt