VN-Index về gần 1.200 điểm, chuyên gia nêu 6 nguyên tắc khi NĐT tham gia 'bắt đáy'

Bắt đáy chứng khoán là việc nhà đầu tư tìm mua các cổ phiếu có giá ở mức thấp nhất hoặc đáy của chu kỳ suy giảm, với hy vọng thu được lợi nhuận khi giá tăng trở lại.

Bản chất đây là một chiến thuật đầu tư/đầu cơ có rủi ro. Bắt đáy được áp dụng khi nhà đầu tư tin rằng việc mua vào các cổ phiếu hoặc tài sản tài chính khác ở thời điểm này có thể mang lại lợi nhuận lớn nếu giá tài sản này tăng trở lại trong ngắn hạn. Tuy nhiên, việc bắt đáy cũng rất rủi ro vì nếu thị trường vẫn tiếp tục giảm.

Để áp dụng thành công, nhà đầu tư cần phải có kiến thức và kinh nghiệm trong việc đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu như lợi nhuận, cơ hội phát triển, tình hình kinh doanh và các yếu tố thị trường chung khác. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng cần theo dõi các chỉ số kỹ thuật để quyết định thời điểm mua vào.

Chia sẻ tại chương trình Khớp lệnh - Tài chính thịnh vượng chủ đề “Bắt đáy sao để không đứt tay?”, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh số, Chứng khoán VPBank (VPBankS) cho biết trong năm 2024 chỉ có một sóng lớn và đã kết thúc vào tháng 3, một số cổ phiếu tăng tiếp đến tháng 6. Thực tế, thị trường từ tháng 6 đến tháng 11 đã giảm và cơ hội bắt đáy đang đến rất gần.

Diễn biến VN-Index qua ba tháng (đến 10h phiên 19/11). (Biểu đồ: TradingView).

Trong bối cảnh hiện tại, chuyên gia VPBankS nêu 6 phương pháp xác định đáy cho nhà đầu tư.

Đầu tiên là phương pháp P/E. VN-Index đi theo dải Bollinger của hệ số này, trong bất kỳ trường hợp xấu nhất của thị trường cũng chỉ điều chỉnh về P/E khoảng 10 - 11 lần và ít khi xuyên qua ngưỡng hỗ trợ này.

Điều này xảy ra vào năm 2016 trước khi bước vào sóng tăng mạnh 2016 – 2017. Lần thứ hai vào năm 2020 khi COVID-19 bùng nổ. Tiếp theo là năm 2022 khi xuất hiện câu chuyện trái phiếu. Theo ông, trong ba lần, chỉ số cũng chỉ giảm về các mức P/E 10 - 11 lần và dừng lại. Ở hiện tại, ngưỡng hỗ trợ này tương ứng vùng 940 điểm.

Thứ hai là dựa trên định giá P/B. Thị trường đang có hỗ trợ ở ngưỡng 1.155 điểm. Trong quá khứ, chỉ số kiểm nghiệm ngưỡng này khoảng ba lần, lần lượt vào các năm 2020, 2022 và 2023.

Thứ ba là dựa trên nỗi sợ hãi của nhà đầu tư, căn cứ việc có bao nhiêu cổ phiếu đang giao dịch dưới RSI30 - ngưỡng cho thấy sức mạnh rất yếu. RSI khá giống chỉ báo Bulls & Bears Power (sức mạnh giá lên và giá xuống) của thị trường Mỹ.

Trong thị trường sợ hãi, số lượng cổ phiếu nằm dưới RSI30 cũng không quá lớn, chỉ khoảng 30%, xấu nhất là lên đến 50% trong năm 2022. Khi chỉ số này chạm ngưỡng 25 - 30%, nhà đầu tư sẽ có cơ hội bắt đáy.

Ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc kinh doanh số VPBankS. (Ảnh chụp màn hình).

Thứ 4 là theo dõi USD và mua ròng của khối ngoại. Khối ngoại được đánh giá là dòng tiền thông minh. Khi khối này bắt đầu giải ngân trở lại trong 1 - 2 tuần đầu tiên, lúc đó thị trường có khả năng tạo đáy cao hơn. Còn ở hiện tại, khối ngoại vẫn đang duy trì bán ròng, do đó theo vị chuyên gia chưa nên vội quan tâm.

Thứ 5 là hướng đến việc giải ngân vào cổ phiếu nào. Nguyên do là đoán đáy thị trường rất khó, nhà đầu tư nên xem xét nhóm cổ phiếu nào mua sẽ ít rủi ro hơn.

Hiện nay, định giá thị trường cơ bản là thấp, trong kịch bản lợi nhuận doanh nghiệp năm 2025 tăng chậm do ảnh hưởng của các chính sách thuế quan, biến động của USD..., theo ông Đức, nhà đầu tư có thể bắt đáy những cổ phiếu bán lẻ, chăm sóc sức khỏe, thực phẩm và đồ uống.

Ngược lại, năm 2025 diễn ra theo kịch bản tích cực, Việt Nam được hưởng lợi từ chiến tranh thương mại, lúc đó lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng nhanh hơn. Lúc này nhà đầu tư có thể hướng đến cổ phiếu công nghiệp, công nghệ và hàng xa xỉ.

Giám đốc VPBankS cũng cho biết chỉ nên bắt đáy hai lần, trường hợp sau đó vẫn lỗ trên 8% thì phải cắt lỗ.

Thứ 6 là phương pháp giải ngân theo “cá mập”, với việc chia tiền còn lại thành 4 phần bằng nhau, với lần giải ngân đầu tiên luôn ẩn chứa rủi ro sai sót, lần hai sau khi cổ phiếu đi ngang hoặc ở hỗ trợ tiếp theo, lần ba sau khi cổ phiếu tạo đáy và đi lên (ví dụ như vượt MA20) và lần thứ tư khi cổ phiếu bước vào xu hướng tăng (cổ phiếu vượt trên ba đường trung bình quan trọng là MA20, MA50 và MA200).

Ông lưu ý, đây là phương pháp giành cho nhà đầu tư ngắn hạn, trường hợp sau hai lần giải ngân đầu tiên mà số tiền lỗ trên 10% thì cũng phải cắt lỗ. Việc mua nên diễn ra chậm nhưng khi bán phải nhanh và quyết liệt. Nếu giá cổ phiếu về dưới đường MA20, nhà đầu tư cần chờ nhịp phục hồi đầu tiên sau đó bán 50%, một nữa còn lại sẽ bán khi mất MA50.

Xuân Nghĩa