VNREA: Phát triển nhà ở vừa túi tiền không nên phó mặc cho thị trường

Kiến nghị trên được ông Đoàn Văn Bình, Phó Chủ tịch VNREA đưa ra tại Diễn đàn Bất động sản Mùa Xuân do Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam tổ chức mới đây.

Ông Đoàn Văn Bình, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam phát biểu tại Diễn đàn Bất động sản Mùa Xuân. Ảnh: PV

Theo ông Bình, tại Việt Nam chưa có một khái niệm, định nghĩa cụ thể nào cho “nhà ở vừa túi tiền” mà quốc tế thường gọi là Affordable housing. Nhà ở vừa túi tiền là nhà ở thương mại, còn nhà ở xã hội thì Việt Nam đã ban hành chính sách riêng.

Tại Việt Nam, hiện nay thị trường đều đang hiểu nhà ở vừa túi tiền là nhà ở thương mại có tổng giá trị tài sản được chi trả bằng thu nhập tích lũy từ 7 năm trở lên của một hộ gia đình. Là nhà phân khúc hạng C với mức giá cho căn hộ hoàn thiện cơ bản là dưới 1.000 đô la Mỹ/m2 – tương đương 1,6 tỉ đồng cho căn hộ 2 phòng ngủ.

Tuy nhiên, theo nghiên cứu của VNREA, có một thực tế là căn hộ chung cư với mức giá này gần như đã “tuyệt chủng” ở Hà Nội và TPHCM. Hiện giá nhà bình dân tại 2 thành phố này đã nâng lên 20 – 30%, ở mức 2 – 2,4 tỉ đồng/căn.

Ông Bình cho rằng, tại Hội nghị với Thủ tướng, Hiệp hội Bất động sản TPHCM có đề xuất cho phép nhà có giá dưới 3,5 tỉ đồng được phép tiếp cận gói 120.000 tỉ đồng. Như vậy, khái niệm về nhà ở vừa túi tiền hiện nay có thay đổi rất lớn, không còn ở mức 1.000 đô la Mỹ mà có thể đã tăng lên gấp đôi. Như vậy, vấn đề nhà ở vừa túi tiền là vấn đề nóng bỏng mà Việt Nam cần phải giải quyết.

Trên cơ sở đó, ông Bình đã chỉ ra một số kinh nghiệm phát triển nhà ở vừa túi tiền của một số quốc gia trên thế giới.

Cụ thể, tại Hoa Kỳ hiện đang thiếu khoảng 5,5 – 7,3 triệu căn nhà ở vừa túi tiền. Hoa kỳ đã sử dụng các quỹ trong Kế hoạch Giải cứu Người Mỹ (American Rescue Plan) nhằm tạo lập thêm nhiều nhà ở cho thuê vừa túi tiền.

Tại California thì cho phép chuyển đổi các không gian văn phòng sử dụng không hiệu quả thành nhà ở vừa túi tiền; hỗ trợ 8.000 đô la Mỹ cho người thu nhập thấp thuộc diện được thuê nhà ở vừa túi tiền để trả các loại chi phí như thẩm định giá, phí luật

Tại Canada, chính phủ ban hành quỹ HAF trị giá 4 tỉ đô la Mỹ và đưa ra các tiêu chí để cho các bang hay thành phố nào muốn tiếp cận được quỹ này thì phải đề xuất giải pháp, sáng kiến. Từ đó, giải pháp, sáng kiến nào có lợi nhất thì các khu vực đó được tiếp cận nguồn vốn nhiều nhất.

Nước Đức cũng đang chật vật với câu chuyện tiếp cận nhà ở vừa túi tiền. Đức đã đề ra chính sách để giải quyết vấn đề này như đặt giới hạn tối đa về giá thuê và mức tăng giá thuê tại một khu vực – áp dụng cho các khu vực có thị trường nhà ở giá cao tại Đức. Khi một căn nhà được tái cho thuê trong khu vực áp dụng giá thuê không được vượt quá 10% so với giá thuê thông thường tại địa phương.

Hay mới đây, Chính phủ Trung Quốc đang đưa ra 17 giải pháp tài chính và phi tài chính để giải quyết vấn đề này. Trong đó, Chính phủ chỉ đạo các ngân hàng nắn dòng chảy tài chính cho nhà ở vừa túi tiền.

Ông Bình nhấn mạnh: “Phát triển nhà ở vừa túi tiền trên thế giới ngày càng được quan tâm mạnh mẽ từ Chính phủ các nước. Tư duy thả nổi đối với nhà ở vừa túi tiền theo quy luật cung cầu tự nhiên của thị trường đang được thay đổi bằng những định hướng, chính sách, những khuyến khích để phát triển phân khúc này trên toàn cầu.”

Ông còn cho rằng, nếu để cơ chế thị trường thì sẽ rất khó có được nhà ở vừa túi tiền cho người dân. Thời gian qua, giá nhà tăng liên tục chính là minh chứng. Vì vậy, Chính phủ nên trực tiếp tham gia tạo lập nhà ở vừa túi tiền, nhà ở xã hội cho thuê để dẫn dắt, điều tiết thị trường trong một giai đoạn nhất định.

Vân Ly