Vỡ đập cấp nước cho Crimea, gây lũ lụt và nguy cơ hạt nhân ở Ukraine

Đập Nova Kakhovka cung cấp nước cho bán đảo Crimea mà Nga sáp nhập vào năm 2014 và cho nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia, nơi cũng đang nằm dưới sự kiểm soát của Nga.

Đập Nova Kakhovka bị vỡ ở vùng Kherson, Ukraine vào ngày 6 tháng 6 năm 2023: Ảnh chụp màn hình video.

Toàn cảnh con đập bị vỡ. Ảnh vệ tinh: Maxar

Một góc nhìn khác về con đập bị vỡ ở Kherson. Ảnh: Energoatom

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế của Liên hợp quốc cho biết trên Twitter rằng họ đang theo dõi chặt chẽ tình hình nhưng hiện tại "chưa xuất hiện nguy cơ an toàn hạt nhân ngay lập tức" tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.

Tuy nhiên, cơ quan năng lượng nguyên tử nhà nước Ukraine Energoatom cho biết mực nước của Hồ chứa Kakhovka đang hạ thấp nhanh chóng, gây ra "mối đe dọa tiềm tàng" cho nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu này.

Vẫn còn khoảng 22.000 người sống tại 14 khu định cư ở Kherson, phía nam Ukraine. Họ có nguy cơ đối mặt với tình trạng ngập lụt, theo hãng thông tấn RIA của Nga dẫn lời người đứng đầu khu vực này cho biết. Kherson là 1 trong 5 khu vực, bao gồm Crimea, mà Nga tuyên bố đã sáp nhập từ Ukraine.

Các video về vụ việc cho thấy nước dâng cao qua phần còn lại của con đập. Mực nước dâng cao hàng mét chỉ trong vài giờ. Hãng thông tấn nhà nước TASS đưa tin, một quan chức của Nga tại thị trấn Nova Kakhovka cho biết, cư dân của khoảng 300 ngôi nhà đã được sơ tán. Ông nói rằng có thể sẽ không thể sửa chữa được con đập.

Vị trí của Đập Kakhovka trên sông Dnipro, một trong những chiến tuyến trong cuộc xung đột Nga - Ukraine. Ảnh đồ họa: Reuters

Bộ Chỉ huy phía Nam của quân đội Ukraine cáo buộc lực lượng Nga đã cho nổ đập Nova Kakhovka có cao 30 mét và dài 3,2 km này. Nó được xây dựng vào năm 1956 trên sông Dnipro. "Quy mô của sự tàn phá, tốc độ và lượng nước cũng như các khu vực có thể bị ngập lụt đang được làm rõ", quân đội Ukraine cho biết trên Facebook.

Trong khi đó, các hãng thông tấn Nga cho biết con đập đã bị phá hủy bởi các vụ pháo kích của Ukraine, đồng thời thị trưởng thành phố Nova Kahhovka do Nga đang kiểm soát đổ lỗi cho “hành động khủng bố” của các lực lượng Ukraine.

Người đứng đầu của Nga ở Kherson cho biết việc sơ tán gần đập đã bắt đầu và nước sẽ đạt mức nguy hiểm trong vòng 5 giờ. Nhà máy thủy điện Kakhovka đã bị "phá hủy hoàn toàn" và không thể khôi phục sau vụ nổ, theo công ty thủy điện nhà nước Ukraine cho biết.

Vụ vỡ đập xảy ra khi Ukraine đang chuẩn bị tiến hành cuộc phản công trong cuộc xung đột với Nga. Nga cho biết, họ đã ngăn chặn được một số đợt phản công gần đây của Ukraine ở Donetsk và gây ra tổn thất nặng nề cho đối phương.

Huy Hoàng (theo TASS, Reuters, AP)