Vốn hóa 'vua hóa chất' mất khoảng 7.000 tỷ đồng sau 3 phiên giảm sàn

Sau 3 phiên giảm sàn, vốn hóa của Hóa chất Đức Giang đã “bốc hơi” khoảng 7.000 tỷ đồng, còn hơn 28.445 tỷ đồng.

Cổ phiếu DGC tiếp tục giảm sàn ngay từ đầu phiên sáng 18/12.

Cùng với đà giảm của thị giá, thanh khoản cổ phiếu cũng gây chú ý. Riêng trong phiên 16/12, hơn 18 triệu cổ phiếu DGC được sang tay, tổng giá trị giao dịch hơn 1.600 tỷ đồng - mức cao nhất trong lịch sử niêm yết, tương đương gần 5% lượng cổ phiếu đang lưu hành của doanh nghiệp. Khối ngoại cũng bán ròng hơn 122 tỷ đồng, tương đương 1,4 triệu cổ phiếu.

Trước đó, nhóm quỹ do Dragon Capital quản lý đã bán ròng 200.000 cổ phiếu DGC, qua đó giảm tỷ lệ sở hữu xuống dưới 5%, chính thức rời ghế cổ đông lớn kể từ ngày 13/11. Sau giao dịch này, nhóm quỹ ngoại không cần phải công bố thông tin theo quy định nếu tiếp tục bán ra cổ phiếu DGC.

Đà giảm sâu của cổ phiếu DGC không chỉ gây bất ngờ cho nhà đầu tư mà còn nằm ngoài kịch bản dự báo của nhiều công ty chứng khoán, trong bối cảnh trước đó hàng loạt tổ chức phân tích vẫn duy trì quan điểm tích cực và khuyến nghị “mua” đối với cổ phiếu này.

Việc cổ phiếu DGC giảm sàn liên tiếp diễn ra khi doanh nghiệp không có thông tin xấu nào được công bố. Tuy nhiên có ý kiến cho rằng việc cổ phiếu này lao dốc khi nhà đầu tư lo ngại về khả năng tăng thuế xuất khẩu phốt pho sẽ gây ảnh hưởng tới doanh nghiệp đầu ngành hóa chất.

Nghị định 199/2025/NĐ-CP mới đây chính thức nâng thuế xuất khẩu phốt pho vàng từ 5% lên 10% kể từ 1/1/2026 và 15% kể từ 1/1/2027. Nghị định dự kiến tác động đáng kể tới hoạt động của Hóa chất Đức Giang khi đây là nhà xuất khẩu phốt pho vàng lớn nhất thế giới, chi phối 1/3 tổng lượng phốt pho vàng xuất khẩu trên toàn cầu.

Trong giai đoạn 2020 – 2022, giá phốt pho vàng tăng mạnh giúp công ty đạt đỉnh lợi nhuận hơn 6.000 tỷ đồng vào năm 2022.

Đây cũng là giai đoạn chứng kiến giá cổ phiếu DGC của công ty tăng tới hơn 14 lần chỉ trong chưa đầy hai năm.

9 tháng đầu năm 2025, Hóa chất Đức Giang đạt hơn 8.500 tỷ đồng doanh thu và lợi nhuận sau thuế vượt 2.500 tỷ đồng.

Dù doanh thu và lợi nhuận đều tăng trưởng khả quan nhưng chi phí đầu vào cũng tăng cao, một phần đến từ việc công ty phải nhập khẩu quặng apatit để duy trì sản lượng phốt pho vàng do việc khai thác tại Lào Cai gặp gián đoạn.

Từ năm 2023 đến nay, giá phốt pho vàng liên tục giảm mạnh, kéo theo biên lợi nhuận của Hóa chất Đức Giang tụt lùi. Trong quý III/2025, biên lợi nhuận gộp giảm khoảng 3,4% về mức hơn 31%.

Được biết, để sản xuất phốt pho và các dẫn xuất liên quan, có ba nhóm nguyên liệu đầu vào chính gồm quặng apatit, than cốc và lưu huỳnh. Các nhà sản xuất phốt pho vàng thường tập trung ở Lào Cai, khu vực có trữ lương apatit dồi dào.

Theo giấy phép khai thác được cấp ngày 10/11/2020, Hóa chất Đức Giang được phép khai thác khoảng 3,7 triệu tấn quặng apatit tại Khai trường 25 trong vòng 6 năm, bắt đầu từ tháng 3/2021.

Ngoài ra, nhằm nâng cao mức độ chủ động về nguồn nguyên liệu, tháng 11/2022, Hóa chất Đức Giang đã ký hợp đồng hợp tác, bao tiêu toàn bộ quặng apatit tại Khai trường 19B của CTCP Công nghiệp Hóa chất Lào Cai. Khai trường này có trữ lượng khoảng 5,1 triệu tấn, với thời gian khai thác dự kiến 5 năm.

Tuy nhiên, các mỏ quặng apatit và nhà máy ở Lào Cai đều đã đạt ngưỡng tới hạn, không thể phát triển thêm và chỉ có thể khai thác được thêm 20 – 30 năm nữa.

Trên thực tế, theo đánh giá của doanh nghiệp, hoạt động khai thác quặng và sản xuất hóa chất tiềm ẩn nhiều rủi ro về môi trường, thiên tai và dịch bệnh. Các rủi ro môi trường chủ yếu liên quan đến khói bụi, chất thải rắn và ô nhiễm nguồn nước.

Hóa chất Đức Giang cho biết đã triển khai nhiều sáng kiến nhằm giảm phát thải, tiết kiệm nguyên vật liệu và hạn chế tác động môi trường.

Chủ tịch Hóa chất Đức Giang Đào Hữu Huyền từng cho biết, công ty đang triển khai các dự án với tổng vốn lên đến hàng tỷ USD để thay thế động lực tăng trưởng chính đang bị bào mòn.

Châu Anh