VOV Giao thông - Câu chuyện của khát vọng

Một buổi sáng mùa đông năm 2008, khi tôi đang đứng lớp ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền thì nhận được tin nhắn của Kim Ngọc Anh, lúc đó là Phó giám đốc Trung tâm Quảng cáo: “Anh đang ở đâu, tôi qua đón. Lãnh đạo Trung tâm Quảng cáo muốn mời anh ăn trưa bàn công việc!” - Tôi nhắn địa chỉ, trong đầu mông lung không biết Trung tâm Quảng cáo thì có việc gì bàn với mình.

Thời điểm đó, tôi đang phụ trách chương trình Bạn hãy nói với chúng tôi, và tôi không nghĩ đó là một chương trình nên đẩy quảng cáo vào. Hoạt động quảng cáo của Đài Tiếng nói Việt Nam khi đó còn khá èo uột, vì đang được định danh là loại hình truyền thông chỉ dành cho nông thôn, và vùng sâu, vùng xa. Dù vậy, tôi khá tò mò về Vũ Minh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Quảng cáo, một người trẻ được đánh giá là năng động và táo bạo.

Vừa gặp nhau, Vũ Minh Tuấn vào việc ngay:

- Anh Tuyến nghĩ sao về việc làm một kênh phát thanh chuyên về giao thông đô thị?

- Tôi nghĩ chuyện đó là cần thiết, Hà Nội bắt đầu thường xuyên tắc đường hơn, lượng xe ô tô cá nhân đang tăng rất nhanh. Nhưng chi phí sản xuất sẽ rất lớn, và phải làm live mới có hiệu quả.

- Anh nói đúng như Tuấn nghĩ, về chi phí sản xuất thì anh không phải lo, Tuấn làm quảng cáo nên Tuấn biết. Suy thoái kinh tế thế giới chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam, các nhãn hàng sẽ tìm đến một hình thức truyền thông rẻ và hiệu quả như phát thanh, nếu như chúng ta chứng minh được khả năng tiếp cận khách hàng mục tiêu của họ. Còn về việc phải làm trực tiếp, đó là lý do Tuấn muốn mời anh và những người có kinh nghiệm như chị Ngọc Anh và anh Trang Công Tiến ở Ban Âm nhạc tham gia. Tuấn tin anh em mình sẽ có thể đưa sóng phát thanh từ nông thôn trở lại đô thị!

Đội ngũ VOV Giao thông tạo ra 4 phiên bản khác nhau trong 16 năm qua

Kể lại câu chuyện xưa cũ này, là bởi tôi muốn trả lời câu hỏi của rất nhiều đồng nghiệp và thính giả về lý do tôi từ bỏ một chương trình đang rất ăn khách thời điểm đó để tham gia vào một dự án còn rất mông lung. Tôi quyết định rất nhanh, chỉ bởi nhìn thấy khát vọng của Vũ Minh Tuấn, khát vọng đưa sóng phát thanh quay trở lại đô thị, không còn chỉ là phương tiện truyền thông của nông thôn, và vùng sâu, vùng xa.

Chị Ngọc Anh và anh Công Tiến chuyển về Trung tâm Quảng cáo từ tháng 12/2008, tôi giải quyết thủ tục để chuyển công tác xong, tháng 1/2009 mới sang, kết hợp với những nhân sự nòng cốt của Trung tâm Quảng cáo như Kim Ngọc Anh, Bảo Ngọc, Anh Thư, Trần Bình... để xây dựng chương trình và đội ngũ.

Các anh chị Ngọc Anh, Công Tiến, Bảo Ngọc huấn luyện MC, phóng viên, biên tập, phần lớn là những nhân sự không chuyên, có người đang làm quảng cáo, có người là kỹ thuật viên thu thanh, và một số bạn sinh viên mới tuyển dụng... Trần Bình, Ngọc Đồng, Thanh Hải dẫn anh em đi khảo sát hiện trường, thử nghiệm các kịch bản kết nối tin tức trực tiếp. Anh Thư tổ chức đội thư ký studio. Tôi cùng Vũ Minh Tuấn và Kim Ngọc Anh xây dựng format, định hình triết lý nội dung, làm chương trình mẫu. Hơn 4 tháng, chúng tôi vừa làm vừa tranh luận về giải pháp, về tính khả thi của từng chi tiết trong quy trình sản xuất. Tranh luận trong các cuộc họp, tranh luận khi cùng ăn sáng, ăn trưa, hoặc sau các cuộc điện thoại bất ngờ lúc nửa đêm, khi ai đó nhận ra một vấn đề gì đó.

Có một đường dây xuyên suốt kết nối các thành viên của VOV Giao thông, đó là khát vọng làm cho làn sóng radio không bao giờ tụt hậu

Tháng 5/2009, format khung chương trình hoàn thiện, với một phương án sản xuất chưa từng có tiền lệ, trực tiếp tương tác toàn thời gian, với tỷ lệ 60% tin tức trong những khung giờ cao điểm đến từ chính người nghe. Khái niệm tin sống, tin đẻ ra tin ngay tức thì, lần đầu tiên được quyết định đưa vào ứng dụng trên một kênh phát thanh. Toàn bộ khung chương trình mở, bất cứ lúc nào cũng có thể đưa tin trực tiếp. Mọi thứ đều quá mới mẻ, và dĩ nhiên ngay cả trong nội bộ của chúng tôi không phải ai cũng tự tin có thể lên sóng ngay. Dù vậy, quyết định của chúng tôi vẫn là sẽ phát sóng thử nghiệm vào ngày 18/5, trước sinh nhật Bác một ngày. Vừa làm vừa hiệu chỉnh.

Giờ cao điểm trưa ngày 19/5, anh Công Tiến và Bảo Ngọc lĩnh ấn tiên phong dẫn chương trình đầu tiên. Chưa có hệ thống liên lạc AChat để trao đổi thông tin giữa biên tập tin tức và MC, mỗi ca dẫn chương trình có 2 người phụ dẫn để liên lạc, chạy liên tục giữa studio và bàn tiếp nhận thông tin. Thính giả chưa quen báo tin, toàn bộ cán bộ, nhân viên từ hành chính đến lái xe, cả đại sứ giao thông là hoa hậu Trần Thị Huyền cũng xung phong ra hiện trường, tôi huy động cả những sinh viên của mình ở trường báo tỏa ra đường đưa tin. Buổi lên sóng đầu tiên thành công, phần lớn là nhờ vào bản lĩnh của cặp MC giàu kinh nghiệm. Nhưng quá trình sản xuất cũng bộc lộ rất nhiều vấn đề phát sinh buộc chúng tôi phải ngồi lại tìm cách giải quyết.

VOV Giao thông luôn luôn sẵn sàng tâm thế đổi mới

Bộ phận kỹ thuật phải gấp rút tìm giải pháp để MC và thư ký biên tập tương tác với nhau không ngắt quãng. AChat được ứng dụng.

Làm thế nào để thính giả, đặc biệt là anh em tài xế tự tin và sẵn sàng thông báo trạng thái giao thông? Giám đốc Vũ Minh Tuấn thiết lập một nguồn tài trợ để tặng quà hàng ngày cho thính giả cung cấp thông tin chất lượng. Nhưng quan trọng hơn là tổ chức một đội ngũ phóng viên, cộng tác viên hiện trường đa dạng về chất giọng, về phương ngữ để họ thường xuyên lên sóng báo tin, giúp cho thính giả không e ngại về giọng nói và khả năng diễn đạt của họ.

Vấn đề tiếp theo, là làm thế nào để biến việc nghe VOV Giao thông trở thành một xu hướng thị thành? Tôi viết lại các câu chuyện, tình huống xuất hiện trên sóng theo phong cách hài hước, bất ngờ rồi bơm vào các diễn đàn trên mạng xã hội, luôn bắt đầu bằng dòng “chuyện vừa nghe trên VOV Giao thông...” - Sau ít ngày, những câu chuyện nghe được từ VOV Giao thông xuất hiện nhiều hơn trên mạng xã hội, do thính giả chủ động viết. Một điều may mắn cho VOV Giao thông khi đó, là việc sở hữu xe ô tô cá nhân vừa bắt đầu phổ biến, kể một câu chuyện nghe từ VOV Giao thông là gián tiếp thừa nhận việc di chuyển bằng ô tô, cũng là một sự kích thích.

VOV Giao thông còn có được một sự may mắn khác, như Vũ Minh Tuấn đã nhận định. Tác động của suy thoái kinh tế toàn cầu đã phần nào tạo ra sự dịch chuyển dòng tiền quảng cáo, truyền thông từ truyền hình sang phát thanh như một lựa chọn tiết kiệm. Chỉ mấy tháng sau khi ra mắt, VOV Giao thông đã trở nên quen thuộc với người nghe Hà Nội, nhiều tờ báo giật tít “VOV Giao thông - Sự trở lại ngoạn mục của sóng phát thanh”. Năm ấy, sự ra đời của VOV Giao thông được bình chọn là 1 trong 10 sự kiện truyền thông của năm.

Tháng 1/2010, VOV Giao thông ra mắt phiên bản Thành phố Hồ Chí Minh, chính thức đưa thói quen nghe radio trở lại hai đô thị lớn nhất nước. Lúc đó, tôi nhớ đến thời điểm những người VOV ở các ban biên tập khác nhau cùng ngồi lại với khát vọng tạo nên một sản phẩm đáp ứng những nhu cầu mới của thời đại. Một năm, với những tháng ngày thường trực ở studio, với những ca làm việc xoay tua liên tục, hết ca dẫn thì ra hiện trường làm phóng viên, ra trung tâm xử lý tin tức làm biên tập, làm thư ký. Đó là khoảng thời gian kỳ diệu, mà nếu không có khát vọng đủ lớn để vượt qua những khó khăn không tiền lệ, tôi nghĩ chúng tôi khó có thể thành công.

Với khát vọng chứng minh sự ưu việt của âm thanh trong các loại hình truyền thông, VOV Giao thông luôn luôn sẵn sàng tâm thế đổi mới để mang đến cho công chúng những sản phẩm phát thanh tốt nhất có thể.

16 năm đã qua, đội ngũ VOV Giao thông đã tạo ra tới 4 phiên bản khác nhau. Những biên tập viên trẻ măng, vừa rời ghế nhà trường 16 năm trước như Kiều Tuyết, Vũ Loan, Nguyễn Yên... giờ đã thành các nhà báo giàu kinh nghiệm. Những MC non nớt ngày nào giờ đã trở thành những cái tên thân thuộc của thính giả trên mọi nẻo đường. Nhiều người mới đã đến với VOV Giao thông, nhiều người đã rời đi, và nhiều người ở lại trong 16 năm qua. Nhưng, luôn có một đường dây xuyên suốt kết nối các thành viên của VOV Giao thông, dù ở lại hay rời đi, đó là khát vọng làm cho làn sóng radio không bao giờ tụt hậu, luôn gần gũi, thân thiện, và hữu ích với công chúng, dẫu xu thế truyền thông có thay đổi thế nào.

Tốc độ thay đổi của công nghệ và thói quen thụ hưởng thông tin của công chúng không còn tính bằng năm, mà bằng tháng, bằng ngày. Nhưng, với khát vọng chứng minh sự ưu việt của âm thanh trong các loại hình truyền thông, VOV Giao thông luôn luôn sẵn sàng tâm thế đổi mới để mang đến cho công chúng những sản phẩm phát thanh tốt nhất có thể.

CTV Phạm Trung Tuyến/VOV.VN