Vụ 7 cán bộ ở Đồng Nai cấp đất công cho tư nhân: Nhiều vấn đề chưa làm rõ, bỏ sót nhiều người liên quan

Ngày 23-11, TAND tỉnh Đồng Nai tiếp tục phiên phúc thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Hoàng Nghĩa (cựu trưởng Phòng TN&MT huyện Long Thành) cùng các đồng phạm về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng liên quan đến sai phạm đất đai tại xã Bình Sơn.

Tài liệu để giám định chưa đầy đủ

Theo HĐXX, các bị cáo có đơn kháng cáo kêu oan và VKSND huyện Long Thành có kháng nghị đối với bản án sơ thẩm của TAND huyện Long Thành.

Quá trình xét xử sơ thẩm, Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai và Phòng TN&MT là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nhưng cơ quan điều tra, VKS đã không đưa vào tham gia tố tụng là chưa toàn diện.

Các bị cáo tại tòa. Ảnh: VŨ HỘI

Tại phiên phúc thẩm, các bị cáo đều cho rằng các giám định 200, 46 và 90 của giám định viên (GĐV) Sở TN&MT chỉ sử dụng sổ mục kê năm 1999 để quy kết hành vi phạm tội của các bị cáo là vi phạm quy định nên đề nghị hủy án sơ thẩm, hủy các giám định nêu trên và tuyên các bị cáo không phạm tội.

Theo sổ mục kê năm 2007 do Sở TN&MT và Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai, hai thửa đất này không phải là đất công. Sổ mục kê năm 2011 thể hiện hai thửa đất này thuộc hộ gia đình cá nhân quản lý.

Các bị cáo cho rằng căn cứ vào tài liệu này để làm thủ tục cấp đất cho người dân là đúng quy định của thủ tục hành chính. Do đó, việc quy kết các bị cáo về hành vi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đúng là chưa có cơ sở.

Còn GĐV của Sở TN&MT thừa nhận chỉ thực hiện theo hồ sơ công an cung cấp, trong đó có sổ mục kê năm 1999, chưa xem xét sổ mục kê năm 2007 và năm 2011. Vì vậy, tại phiên phúc thẩm, các GĐV cũng mong muốn giám định lại để đảm bảo tính khách quan, toàn diện.

Hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Lê Thị Tho và bà Nguyễn Thị Loan có nhiều sai sót. Ông Nguyễn Văn Hoàng không phải chủ sở hữu nhưng lại ký hai hợp đồng đo đạc và thanh lý hợp đồng. Bà Tho và bà Loan cũng không phải là người chỉ ranh đo đất, ai đi bà không biết, không ủy quyền cho ai. Sau khi bà Tho bà Loan được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã chuyển nhượng cho người khác.

Xét thấy tài liệu thu thập còn nhiều mâu thuẫn chưa được làm rõ, một số người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan chưa được cơ quan điều tra, xác minh. Quan trọng nhất là tài liệu để giám định chưa đầy đủ.

Những điều này cấp phúc thẩm không thể khắc phục được, mặt khác cũng cần điều tra làm rõ, xem xét có hay không sự móc nối thông đồng giữa bà Tho, bà Loan, người nhận chuyển nhượng với bị cáo và những người liên quan trong việc xác định để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Để có cơ sở làm rõ vụ án, đúng người, đúng pháp luật, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người không có tội, HĐXX tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra lại.

Lời khai của điều tra viên

Trước đó, phiên xử buổi sáng có mặt điều tra viên của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai, người trực tiếp thụ lý, điều tra vụ án. Vì vậy, để làm rõ hơn những nội dung trong vụ án, HĐXX quay lại phần xét hỏi.

Tại tòa, cán bộ điều tra cho biết trước đây vụ án được Cơ quan CSĐT Công an huyện Long Thành thụ lý, điều tra. Đến cuối tháng 10-2021, hồ sơ vụ án được chuyển lên Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai tiếp tục thụ lý, điều tra.

HĐXX hỏi: Tại sao cơ quan CSĐT lại chỉ đưa sổ mục kê năm 1999 để xác định đất công, còn hai sổ mục kê năm 2007 và năm 2011 xác định không phải đất công thì lại không đưa vào hồ sơ?

Điều tra viên cho rằng tài liệu cung cấp để hai GĐV thực hiện là do Công an huyện Long Thành cung cấp chứ không phải Cơ quan CSĐT công an tỉnh.

Quá trình thụ lý có biết sổ mục kê năm 2011 nhưng cơ quan điều tra thấy không cần thiết vì các sổ mục kê sau này chỉ là bổ sung, bản chất là đất công thì không thay đổi.

Các bị cáo cho rằng điều tra viên nhận định hai sổ mục kê năm 2007 và năm 2011 là không cần thiết thì chưa nắm về các quy định của Luật Đất đai, các quy định liên quan đến đất đai.

Ngoài ra, bị cáo nêu rằng GĐV cho rằng hồ sơ do Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai cung cấp để giám định nhưng nay điều tra viên lại nói do Công an huyện Long Thành cung cấp. Vậy cuối cùng, các tài liệu cung cấp cho hai GĐV này là đơn vị nào, đề nghị HĐXX làm rõ.

Luật sư bào chữa cho rằng bản giám định của hai GĐV Chu Tiến Dũng và Nguyễn Hồng Quế đã ban hành không tuân thủ quy định của pháp luật. Tài liệu trưng cầu chưa đầy đủ nhưng GĐV vẫn giám định và xác định thửa đất này là đất công. Vì vậy, tính chất của vụ án thay đổi dẫn đến các bị cáo bị truy tố. Các luật sư đề nghị xem xét trách nhiệm của hai GĐV tư pháp trong vụ án.

Đại diện VKSND tỉnh Đồng Nai vẫn giữ nguyên quan điểm cho rằng sổ mục kê năm 2011 là hoàn chỉnh và có giá trị nhất để xác định chủ thể sử dụng đất. Nhưng cấp sơ thẩm chỉ sử dụng sổ mục kê năm 1999 làm tài liệu trưng cầu giám định để giám định là đất công là không khách quan, thiếu sót.

Mặt khác, hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không phải chữ ký của bà Tho và bà Loan, vậy là của ai cũng chưa được cơ quan điều tra làm rõ…

VŨ HỘI