Vụ án Agribank Cần Thơ: Nâng khống giá trị tài sản thế chấp, gây thiệt hại 291 tỷ cho ngân hàng

Lợi dụng chính sách hỗ trợ lãi suất nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch đối với nông thủy sản theo quyết định 63/2010 của Thủ tướng Chính phủ, các bị can Lê Thanh Hải (SN 1964), nguyên Giám đốc Agribank Cần Thơ; Trần Huy Liệu (SN 1972), nguyên Phó giám đốc; Bùi Tuấn Anh (SN 1975), nguyên Trưởng phòng tín dụng đã chấp nhận cho Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân (SN 1980), Giám đốc Công ty TNHH MTV Nông thủy sản Tây Nam, lập hồ sơ khống để được vay vốn.

Các bị can là cán bộ Agribank Cần Thơ bị cáo buộc chấp nhận cho Đạt Nhân sử dụng tiền vay hỗ trợ theo lãi suất quyết định 63/2010 sai mục đích để mua bất động sản, trả nợ cho các khoản vay khác, bồi thường giải phóng mặt bằng dự án, cho Nhân sử dụng tiền vay hỗ trợ lãi suất gửi tiết kiệm để lấy tiền lãi.

Cáo trạng kết luận, tại lần giải ngân thứ nhất cho Công ty Tây Nam, biết công ty này không có tài sản đảm bảo thế chấp, các lần giải ngân không có hóa đơn, chứng từ chứng minh mục đích sử dụng vốn hoặc cung cấp chứng từ khống, nhưng các bị can là cán bộ Agribank Cần Thơ vẫn ký duyệt giải ngân.

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, Chi nhánh Cần Thơ (Agribank Cần Thơ). Ảnh: Nam Định.

Sau giải ngân, các bị can Hải, Liệu, Tuấn Anh không thực hiện kiểm tra nguồn vốn khi cho vay, nhưng vẫn lập khống các biên bản kiểm tra sau khi cho vay, để hợp thức hóa hồ sơ vay vốn.

Từ năm 2012 đến 2015, bị can Nhân cùng Hải, Liệu, Tuấn Anh đã thống nhất cho Đạt Nhân sử dụng các pháp nhân Công ty Tây Nam, Công ty Đồng Bằng Xanh, Công ty Nam Bộ Cửu Long, các cá nhân Phan Duy Phương, Nguyễn Bửu Tâm lập khống hồ sơ vay, nâng khống giá trị tài sản đảm bảo thế chấp để vay và sử dụng vốn vay sai mục đích. Việc làm này gây thiệt hại cho Agribank Việt Nam hơn 291 tỷ đồng.

Thế chấp siêu thị Citimart Cần Thơ, nâng khống từ 104 tỷ đồng lên 333 tỷ đồng

Ngày 2/1/2012, Lê Thanh Hải, Giám đốc Agribank Cần Thơ, ký hợp đồng tín dụng số 01 cho Công ty Tây Nam vay số tiền 289 tỷ đồng. Để thuận lợi cho việc dùng tiền giải ngân, Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân tiếp tục bàn bạc với Trần Huy Liệu đưa Công ty Tân Tiến do Nhân thành lập, chỉ đạo điều hành - được làm tổng thầu thực hiện dự án cho Công ty Tây Nam.

Việc này được Giám đốc Agribank Cần Thơ Lê Thanh Hải đồng ý.

Quang cảnh phiên tòa xét xử các bị cáo.

Theo cáo trạng, tháng 12/2011, Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân nhờ giám đốc 2 công ty ký khống hợp đồng liên danh ba bên với Công ty Tân Tiến, để liên danh tham gia đấu thầu, thi công công trình xây dựng, cung cấp và lắp đặt thiết bị cụm công trình nhà máy chế biến thủy sản, nhà máy chế biến nông sản thuộc Dự án đầu tư xây dựng cụm chế biến Nông thủy sản Tây Nam. Nội dung ký kết nhằm ủy quyền cho Công ty Tân Tiến làm chủ đại diện liên danh, sử dụng tài khoản, con dấu của công ty làm tài khoản, con dấu liên danh.

Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân tiếp tục chỉ đạo Nguyễn Văn Thơ - Giám đốc Công ty Tân Tiến - ký khống hợp đồng ngày 27/12/2011 với Công ty Tây Nam thi công xây dựng công trình trên, khởi công đầu năm 2012 với thời hạn hoàn thành 360 ngày, giá trị hơn 515 tỷ đồng.

Đầu năm 2012, Nhân chỉ đạo làm thủ tục đổi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh Công ty Tân Tiến, giao cho Phạm Trường Thi làm giám đốc.

Ngoài ra, trong thời gian chờ Agribank Việt Nam phê duyệt cho vay, Nhân báo với Giám đốc Agribank Cần Thơ và cấp dưới ông này về việc sẽ mua đấu giá quyền sử dụng đất và công trình trên đất số 51 Nguyễn Trãi, phường Thới Bình, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ (tòa nhà siêu thị Citimart Cần Thơ), để chuyển nhượng lại hưởng lợi nhuận.

Nhân nói sẽ vay mượn tiền của người thân và lấy từ các khoản vay khác từ công ty để thanh toán tài sản trúng đấu giá. Khi Agribank Cần Thơ giải ngân khoản vay hỗ trợ lãi suất của Công ty Tây Nam, Nhân sẽ dùng tiền giải ngân hoàn trả các khoản trên.

Sau khi chuyển nhượng được, Nhân sẽ tặng Giám đốc Agribank Cần Thơ một thửa đất, tặng Trần Huy Liệu tiền. Hai cán bộ Agribank Cần Thơ đồng ý như trên - cáo trạng nêu rõ.

Ngày cuối năm 2011, Công ty Tây Nam trúng đấu giá tòa nhà siêu thị Citimart Cần Thơ số tiền hơn 104 tỷ đồng.

Bị cáo Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân.

Sau khi được phê duyệt kết quả trúng đấu giá, ngày 17/1/2012, Công ty Tây Nam lập hồ sơ giải ngân lần 1 số tiền 20 tỷ đồng, để tạm ứng trả tiền mua máy móc, thiết bị làm lạnh, cấp đông Cụm chế biến nông thủy sản Tây Nam.

Hồ sơ giải ngân lần 1 chỉ có giấy nhận nợ và bảng kê danh mục thiết bị, không có hóa đơn chứng từ, không có tài sản đảm bảo. Công ty Tây Nam cũng chưa bổ sung vốn điều lệ theo tiến độ như cam kết trước đó; nhà thầu chưa nộp bảo đảm thực hiện hợp đồng và bảo lãnh tạm ứng tiền như cam kết; Agribank Cần Thơ chưa xác minh được nguồn vốn của Công ty Tây Nam.

Thế nhưng, Tuấn Anh, Liệu, Hải vẫn ký duyệt giải ngân lần 1 cho doanh nghiệp này. Tiền chuyển vào tài khoản Công ty Tân Tiến mở tại Agribank Cần Thơ.

Để chuẩn bị cho các lần giải ngân tiếp theo và khoản vay có tài sản đảm bảo, Đạt Nhân bàn với Giám đốc Agribank Cần Thơ và Trưởng phòng tín dụng, sử dụng tài sản là tòa nhà siêu thị Citimart Cần Thơ đưa làm tài sản đảm bảo khoản vay của Công ty Tây Nam. Việc này được các cán bộ ngân hàng trên đồng ý.

Tài sản trúng đấu giá được hơn 104 tỷ đồng, để đảm bảo khoản vay, Đạt Nhân, Hải và Liệu bàn bạc nâng khống giá trị tài sản thế chấp. Theo đó, Giám đốc Agribank Cần Thơ chỉ đạo Trưởng phòng Tín dụng tính toán giá trị tài sản và được báo giá hơn 333 tỷ đồng (cao hơn 228 tỷ đồng mua đấu giá; gấp 3,19 lần so với kết quả trúng đấu giá).

Sau khi các bên thống nhất, Liệu chỉ đạo nhân viên lập biên bản xác định giá trị tài sản đảm bảo cho các bên ký. Đến 25/12/2012, các bên ký hợp đồng thế chấp tài sản số 51 Nguyễn Trãi, TP Cần Thơ.

Để hợp thức hóa việc nâng khống giá trị tòa nhà siêu thị, Đạt Nhân chỉ đạo nhân viên liên hệ một công ty thẩm định giá ở Cần Thơ, yêu cầu thẩm định tài sản với giá trị cao để vay vốn ngân hàng và được đơn vị này phát hành chứng thư định giá hơn 360 tỷ đồng.

Ngày 29/2/2012, Đạt Nhân đề nghị Agribank Cần Thơ giải ngân lần 2 cho Công ty Tây Nam số tiền 80 tỷ đồng, với mục đích: Tạm ứng mua máy móc thiết bị làm lạnh, cấp đông cho nhà thầu.

Trong lần đề nghị thứ 2 này, hồ sơ giải ngân không có hóa đơn chứng từ, chỉ có giấy nhận nợ kèm theo danh mục máy móc thiết bị. Vậy nhưng, Tuấn Anh vẫn lập hồ sơ giải ngân trình Giám đốc Agribank Cần Thơ và Liệu ký duyệt. Tiền giải ngân được chuyển vào tài khoản Công ty Tân Tiến mở tại Agribank Cần Thơ.

Đạt Nhân sau đó tiếp tục tìm gặp Giám đốc Agribank Cần Thơ và Liệu bàn bạc cho ông ta sử dụng số tiền này gửi tiết kiệm lấy lãi.

Nhận được sự đồng ý, Nhân chỉ đạo nhân viên sử dụng pháp nhân Công ty Tân Tiến gửi tiết kiệm 60 tỷ đồng tại Agribank Cần Thơ. Còn lại 20 tỷ đồng, ông ta chỉ đạo trả các khoản nợ lương, chuyển tiền vào các công ty của mình để trả lãi vay, đảo nợ, sử dụng cá nhân.

Hàng trăm tỷ đồng được “tạo điều kiện” sử dụng sai mục đích thế nào?

Trong tháng 8/2012, Đạt Nhân đề nghị Agribank Cần Thơ giải ngân lần 3, 4 và 5 cho Công ty Tây Nam với tổng số tiền 94,4 tỷ đồng, mục đích tạm ứng mua máy móc, thiết bị làm lạnh, cấp đông cho nhà thầu thi công.

Dù hồ sơ 3 lần giải ngân này không có hóa đơn chứng từ, chỉ có giấy nhận nợ kèm theo danh mục máy móc thiết bị, nhưng các lãnh đạo và cán bộ Agribank Cần Thơ vẫn ký duyệt và giấy nhận nợ đồng ý giải ngân.

Khi tiền được giải ngân, Nhân không dùng cho việc thanh toán mua máy móc thiết bị… mà dùng mở 9 sổ tiết kiệm (89,8 tỷ đồng) cho Công ty Tân Tiến tại Agribank Cần Thơ. Số tiền còn lại Nhân chi cho các việc khác nhau.

Trong các tháng 1, 2, 4/2013, Nhân tiếp tục yêu cầu Agribank Cần Thơ giải ngân 6 lần (lần 6, 7 , 8, 9, 10 và 11), với tổng số tiền 63,6 tỷ đồng để tạm ứng chi phí cho xây dựng, lắp đặt kho trữ lúa gạo cho nhà thầu thi công.

Chứng từ kèm theo 6 lần này chỉ có giấy nhận nợ và danh mục thiết bị… Cũng như những lần trước, Tuấn Anh, Liệu, Hải không kiểm tra, yêu cầu bổ sung tài liệu chứng minh mục đích giải ngân mà ký duyệt vào giấy nhận nợ đồng ý giải ngân số tiền trên.

Theo cáo trạng, toàn bộ số tiền 258 tỷ đồng Công ty Tây Nam vay hỗ trợ lãi suất theo quyết định 63/2010 của Thủ tướng, Nhân đều sử dụng sai mục đích giải ngân. Thực tế, các hạng mục công trình không được thi công, tài liệu chứng từ về nghiệm thu, kiểm tra sau vay được lập khống để giải ngân.

Cũng theo cáo trạng, Đạt Nhân có sử dụng tiền giải ngân cho xây dựng, lắp đặt kho trữ lúa gạo, xây dựng kho lạnh là hơn 11,5 tỷ đồng.

Giai đoạn từ năm 2012-2015, bị can Nhân cùng Hải, Liệu, Tuấn Anh đã thống nhất cho Nhân sử dụng các pháp nhân Công ty Tây Nam, Công ty Đồng Bằng Xanh, Công ty Nam Bộ Cửu Long, các cá nhân Phan Duy Phương, Nguyễn Bửu Tâm lập khống hồ sơ vay, nâng khống giá trị tài sản đảm bảo thế chấp để vay và sử dụng vốn vay sai mục đích. Việc làm này gây thiệt hại cho Agribank Việt Nam hơn 291 tỷ đồng.

Cáo trạng cho rằng hành vi của các bị can thực hiện là nguy hiểm cho xã hội, gây thiệt hại về tài sản đặc biệt nghiêm trọng cho Agribank Việt Nam. Hành vi của các bị can đã vi phạm quy định quyết định của Ngân hàng Nhà nước; vi phạm quyết định 63/2010 của Thủ tướng Chính phủ.

VKSND TP Cần Thơ đề nghị truy tố, xét xử với 6 bị can về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, theo khoản 3, điều 179 Bộ luật hình sự năm 1999. Các bị can bị đề nghị truy tố gồm: Lê Thanh Hải (SN 1964, nguyên Giám đốc Agribank Cần Thơ); Trần Huy Liệu (SN 1972, nguyên Phó giám đốc Agribank Cần Thơ); Nguyễn Huỳnh Đạt Nhân (SN 1980), Giám đốc Công ty TNHH MTV Nông thủy sản Tây Nam; Bùi Tuấn Anh (SN 1975, nguyên Trưởng phòng Tín dụng Agribank Cần Thơ); Phạm Tường Thi (SN 1980), Giám đốc Công ty TNHH Tân Tiến; Nguyễn Văn Đạt (SN 1983), Trưởng ban kiểm soát Công ty TNHH Tân Tiến.

Nam Định