Vụ án Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sảntại xã Hoàn Trạch (cũ): Hủy toàn bộ các bản án, xác định dấu hiệu phạm tội của ông Hoàng Văn Đức

Ông Hoàng Văn Đức tại phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Ngọc Sơn.

Theo hồ sơ vụ án, với vị trí là công chức ĐC-XD, trong khoảng thời gian từ năm 2006 đến tháng 4-2016, Nguyễn Ngọc Sơn lợi dụng công vụ được giao về việc tiếp nhận đơn của các hộ dân trên địa bàn xã có nhu cầu xin cấp đất làm nhà ở và xin xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), Sơn yêu cầu những người có đơn nộp trước tiền sử dụng đất với giá cao hơn mức quy định của nhà nước.

Cụ thể, qua các phiếu thu với những nội dung: “tạm thu tiền cấp đất ở”, “thu tiền sử dụng đất”, “thu tiền cấp đất ở”..., Nguyễn Ngọc Sơn nhận từ 65 hộ dân, số tiền trên 1.663 triệu đồng và chỉ nộp vào ngân sách 221 triệu đồng, còn lại hơn 1.442 triệu đồng, Sơn chiếm đoạt.

Quá trình điều tra cũng như tại các phiên tòa trước đây, Nguyễn Ngọc Sơn đều khai báo hành vi thu tiền trái quy định trên, bản thân bị cáo thực hiện theo sự chỉ đạo của ông Hoàng Văn Đức, nguyên Chủ tịch UBND xã Hoàn Trạch. Số tiền Nguyễn Ngọc Sơn chiếm đoạt, bị cáo nhiều lần đưa cho ông Đức với tổng số tiền hơn 803 triệu đồng.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 06/2018/HS-ST, ngày 10-5-2018, TAND tỉnh tuyên xử phạt Nguyễn Ngọc Sơn 20 năm tù. Bản án hình sự phúc thẩm số 261/2018/HS-PT, ngày 25-10-2018 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng giảm hình phạt cho Nguyễn Ngọc Sơn xuống còn 18 năm tù.

Đến ngày 31-8-2021, Viện trưởng Viện KSND tối cao ban hành Quyết định số 28/QĐ-VKSTC kháng nghị hủy toàn bộ các bản án cấp sơ thẩm, phúc thẩm xét xử trước đây, đề nghị Hội đồng Thẩm phán, TAND tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện Viện KSND tối cao đề nghị Hội đồng giám đốc thẩm (HĐGĐT) chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện KSND tối cao theo các nội dung: Quá trình điều tra, truy tố, các cơ quan tiến hành tố tụng chưa đánh giá đúng chứng cứ và một số tình tiết quan trọng dẫn đến bỏ lọt tội phạm là ông Hoàng Văn Đức; quá trình xét xử, Tòa án cấp phúc thẩm vi phạm thủ tục tố tụng khi ra Quyết định khởi tố vụ án tại phiên tòa nhưng không chuyển hồ sơ vụ án đúng thời hạn theo quy định dẫn đến hết thời hạn điều tra vụ án; việc bỏ lọt tội phạm đối với Hoàng Văn Đức làm ảnh hưởng đến việc đánh giá vai trò của Nguyễn Ngọc Sơn trong vụ án cũng như quyết định buộc Sơn phải bồi thường toàn bộ số tiền bị thiệt hại là gây bất lợi cho Nguyễn Ngọc Sơn.

HĐGĐT nhận định: TAND hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm kết án Nguyễn Ngọc Sơn phạm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” là có căn cứ. Về vai trò của ông Hoàng Văn Đức trong vụ án, mặc dù tại các phiên tòa, ông Đức phủ nhận không chỉ đạo Nguyễn Ngọc Sơn thu tiền của 61 hộ dân và không nhận số tiền trên 803 triệu đồng từ Sơn; một số nhân chứng, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan thay đổi lời khai theo hướng có lợi cho ông Đức tại các phiên tòa, tuy nhiên, có 6 giấy ứng tiền với số tiền 250 triệu đồng thể hiện bút tích của ông Đức trên cương vị Chủ tịch UBND xã Hoàn Trạch. HĐGĐT khẳng định: Đủ căn cứ xác định ông Đức biết việc thu tiền trái pháp luật của Nguyễn Ngọc Sơn.

Với tư cách là Chủ tịch UBND xã, trong thời gian 10 năm điều hành, quản lý chính quyền xã Hoàn Trạch, ông Đức đã để Sơn lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Hành vi của ông Hoàng Văn Đức có dấu hiệu đồng phạm với Sơn về tội “Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản”.

HĐGĐT xác định: Hành vi của ông Hoàng Văn Đức có dấu hiệu phạm tội “Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản” nhưng TAND cấp cao tại TP Đà Nẵng khởi tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là không chính xác. Việc bỏ lọt tội phạm đối với Hoàng Văn Đức ảnh hưởng lớn đến việc đánh giá vai trò của Nguyễn Ngọc Sơn trong vụ án cũng như quyết định về bồi thường thiệt hại đối với các bị cáo trong vụ án này.

Q.B