Vụ hai con gái tố cha ruột xâm hại tình dục: Luật sư nêu bất cập trong giải quyết tố giác tội phạm

Luật sư Đỗ Ngọc Thanh, Chi hội trưởng Chi hội luật sư, Hội Bảo vệ Quyền trẻ em TPHCM đang trao đổi với N.T.Q.H và N.T.Q.L. Ảnh: Đ.T.H

Trao đổi với phóng viên báo Phụ nữ Việt Nam về vụ hai con gái tố cha ruột xâm hại tình dục,luật sư Đỗ Ngọc Thanh, Chi hội trưởng Chi hội luật sư, Hội Bảo vệ Quyền trẻ em TPHCM đã đưa ra các ý kiến bàn luận như sau.

Các tình tiết quan trọng

"Trước hết, chúng tôi nhận thấy lời khai của các nạn nhân và các nhân chứng quan trọng chưa được đánh giá đầy đủ. Các cháu N.T.Q.H và N.T.Q.L có lời khai nhất quán về số lần bị xâm hại. Riêng cháu N.T.Q.L. khai rằng đã bị cha ruột xâm hại 3 lần.

Khi làm việc với Công an xã Hải Phú, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định, nghi can N.V.K. đã thừa nhận hành vi xâm hại. Tuy nhiên, sau khi hồ sơ được chuyển về Công an quận Bình Thạnh, nghi can lại thay đổi lời khai, phủ nhận toàn bộ hành vi.

Sự mâu thuẫn trong lời khai này cần được xem xét và làm rõ bằng các biện pháp kiểm tra, xác minh chặt chẽ hơn. Việc đối chiếu lời khai giữa các bên có thể giúp kiểm tra tính chính xác của lời khai nhưng đã không làm rõ điều này.

Ngoài ra, lời khai của bà H., mẹ của hai cháu, về việc nghi can đã thừa nhận hành vi xâm hại với bà ngoại hai cháu và cầu xin hai cháu tha thứ có giá trị quan trọng trong việc đánh giá tâm lý nghi can, nhưng chưa được xem xét đầy đủ", luật sư Đỗ Ngọc Thanh đưa ý kiến.

Theo luật sư Thanh, giả thuyết về tranh chấp tài sản được đưa ra trong quá trình kiểm tra, xác minh là một yếu tố cần cân nhắc. Tuy nhiên, để đánh giá tính khách quan của lời khai, cần dựa trên chứng cứ cụ thể thay vì chỉ dừng lại ở nhận định chủ quan. Việc cho rằng mẹ 2 cháu có thể đã tác động đến lời khai nhằm gây áp lực trong tranh chấp tài sản là một giả thuyết cần được xem xét thận trọng.

Theo nguyên tắc bảo vệ trẻ em, khi có dấu hiệu nghi vấn về hành vi xâm hại, quá trình xác minh cần được thực hiện một cách toàn diện, ưu tiên làm rõ bản chất vụ việc. Nếu có cơ sở để đặt vấn đề về động cơ khai báo, cần có biện pháp thu thập thông tin đầy đủ, khách quan, tránh dẫn đến kết luận vội vàng khi vụ việc chưa được làm sáng tỏ.

"Việc kiểm tra, xác định nơi xảy ra vụ việc chưa được thực hiện theo đúng quy trình. Theo Điều 147 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 và Thông tư liên tịch số 01/2017 (sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư liên tịch số 01/2021), khi tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, cơ quan điều tra có trách nhiệm kiểm tra, xác minh, xác định địa điểm xảy ra vụ việc và thu thập tài liệu, chứng cứ liên quan.

Đây là biện pháp quan trọng để đối chiếu lời khai của nạn nhân với điều kiện thực tế. Tuy nhiên, chưa có thông tin nào cho thấy Công an quận Bình Thạnh đã tiến hành kiểm tra, xác định nơi xảy ra vụ việc để củng cố chứng cứ khách quan. Khi chưa có bất kỳ động thái nào nhằm làm rõ các yếu tố thực tế này, quyết định không khởi tố vụ án có thể chưa đảm bảo tính thuyết phục.

Bên cạnh đó, mâu thuẫn trong kết quả giám định pháp y cũng chưa được làm rõ. Theo lời trình bày của bà H., mẹ 2 cháu, kết quả giám định tại Bệnh viện Phụ sản Nam Định xác định có tổn thương vùng kín (màn trinh có vết rách cũ), phù hợp với lời khai của nạn nhân. Trong khi đó, giám định tại Bình Thạnh lại kết luận không có tổn thương (màn trinh dãn, không rách).

Theo Điều 211 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, khi có sự khác biệt giữa các kết quả giám định, cơ quan điều tra có trách nhiệm yêu cầu giám định bổ sung hoặc trưng cầu giám định lại tại một đơn vị pháp y độc lập như Viện Pháp y Quốc gia hoặc Viện Khoa học Hình sự – Bộ Công an. Việc ra quyết định không khởi tố vụ án mà chưa tiến hành giám định lại có thể làm dấy lên nghi vấn về tính khách quan trong việc thu thập chứng cứ", luật sư Đỗ Ngọc Thanh lập luận.

N.T.Q.H và N.T.Q.L quyết định báo án cha ruột xâm hại khi các cháu 7 và 10 tuổi. Ảnh LST

Cần triển khai quy trình thân thiện hỗ trợ tâm lý trẻ nghi bị xâm hại

Luật sư Đỗ Ngọc Thanh cho rằng, một vấn đề quan trọng khác là liệu trong quá trình kiểm tra, xác minh, hai cháu bé có được hỗ trợ tâm lý hay chưa? Trong các vụ việc liên quan đến xâm hại trẻ em, nạn nhân có thể chịu áp lực tâm lý, bị đe dọa hoặc tác động từ gia đình. Vì vậy, việc lấy lời khai của trẻ cần có sự tham gia của chuyên gia tâm lý nhằm đảm bảo tính trung thực, khách quan.

Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền Trẻ em (Điều 3) và Luật Trẻ em 2016 đều khẳng định rằng các cơ quan tố tụng phải ưu tiên bảo vệ quyền lợi của trẻ em, không để trẻ chịu thêm tổn thương trong quá trình tố tụng.

Đặc biệt, Chỉ thị 23/CT-TTg ngày 26/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh trách nhiệm của các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử trong việc xử lý nghiêm minh các hành vi xâm hại trẻ em, không được bỏ lọt tội phạm và phải đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho trẻ trong quá trình tố tụng.

"Chúng tôi cho rằng, Viện KSND TPHCM và Cơ quan CSĐT Công an TPHCM cần giám sát chặt chẽ, đánh giá lại quyết định không khởi tố vụ án để bảo đảm quá trình kiểm tra, xác minh được thực hiện đầy đủ, khách quan và toàn diện. Nếu phát hiện dấu hiệu thu thập chứng cứ chưa đầy đủ hoặc đánh giá sai lệch tình tiết vụ việc, cơ quan tiến hành tố tụng cấp trên có thể hủy bỏ quyết định không khởi tố để tiếp tục xác minh hoặc thực hiện các biện pháp tố tụng tiếp theo theo quy định của Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.

Chúng tôi hoàn toàn tôn trọng các cơ quan tiến hành tố tụng và hiểu rằng việc kiểm tra, xác minh nguồn tin về tội phạm là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự thận trọng và tuân thủ đúng quy định pháp luật. Tuy nhiên, để đảm bảo tính khách quan, toàn diện và tránh nguy cơ bỏ lọt tội phạm, rất mong các cơ quan có thẩm quyền xem xét lại quyết định này một cách khách quan, đúng quy định pháp luật, nhằm đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho nạn nhân và góp phần củng cố niềm tin của người dân vào công lý", luật sư Đỗ Ngọc Thanh, Chi hội trưởng Chi hội Luật sư Hội Bảo vệ Quyền Trẻ em TPHCM đưa ý kiến.

*** Vụ hai con gái báo án cha ruột xâm hại tình dục đang được báo Phụ nữ Việt Nam đăng tải, phản ánh và điều tra.

Theo đó, N.T.Q.H, sinh năm 2004 và N.T.Q.L, sinh năm 2007 khi về quê vào tháng 6/2024 đã tới Công an xã Hải Phú, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định tố giác cha ruột là ông N.V.K, sinh năm 1979 có các hành vi hiếp dâm, xâm hại tình dục các cháu khi các cháu 7 tuổi và 10 tuổi. Tại Công an xã Hải Phú, ông N.V.K đã thừa nhận 3 lần xâm hại tình dục con gái N.T.H.L, sau đó thay đổi lời khai chỉ 1 lần xâm hại con gái tại Công an huyện Hải Hậu.

Vụ việc sau đó chuyển vào Công an quận Bình Thạnh, TPHCM do sự vụ xảy ra tại địa bàn này. Ông N.V.K đã phủ nhận việc xâm hại tình dục các con. Cơ quan CSĐT Công an quận Bình Thạnh đã ra Quyết định Không khởi tố vụ án hình sự vào tháng 2/2025.

Các cháu N.T.Q.H và N.T.Q.L đã tới cầu cứu Hội Bảo vệ Quyền trẻ em TPHCM và báo Phụ nữ Việt Nam nhờ can thiệp, hỗ trợ cả về pháp lý và tinh thần vì luôn sợ hãi, ám ảnh về hành vi xâm hại tình dục của bố ruột.

Báo Phụ nữ Việt Nam tiếp tục theo dõi và phản ánh về vụ việc này.

Đinh Thu Hiền